Kakao

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.

Kakao

Ostatnia aktualizacja: 20 kwietnia 2023

  • Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
  • 11źródła
  • 5badań

Kakao to powszechne określenie dla tropikalnego drzewa - kakaowca właściwego (Theobroma cacao). Mianem kakao nazywa się również nasiona/ziarna pozyskiwane z owoców kakaowca. Drzewo kakaowe pochodzi z Ameryki Środkowej, gdzie Majowie i Aztekowie stosowali jego nasiona do przygotowania gorzkiego napoju o nazwie chocolatl, będącego prekursorem współczesnej czekolady.

Wpływ na zdrowie:

Pozytywny

Nazwa:

Kakao

Kalorie:

240-360 kcal/100 g

24-36 kcal/1 łyżka (10 g)

IG (indeks glikemiczny):

24

Bogate w:

Błonnik pokarmowy, potas, magnez, żelazo, polifenole, teobromina, kofeina

Właściwości:

Obniżanie poziomu cholesterolu we krwi, redukcja ciśnienia tętniczego, łagodzenie insulinooporności, zmniejszanie ryzyka cukrzycy typu 2, chorób serca i udaru mózgu

W ciąży:

Bezpieczne, nie ma przeciwwskazań do spożywania

Jak przechowywać:

Najlepiej przechowywać w suchym, ciemnym i chłodnym miejscu (15-20°C)


W pigułce

  • Kakao to główny składnik gorzkiej czekolady, którego kaloryczność waha się na poziomie 240-360 kcal
  • Kakao jest źródłem wielu składników odżywczych: błonnika pokarmowego, potasu, magnezu, żelaza, teobrominy, polifenoli
  • Kakao działa korzystnie przede wszystkim na układ krążenia: obniża ciśnienie krwi, redukuje poziom cholesterolu, zmniejsza ryzyko rozwoju chorób serca i udaru mózgu

Kakao - kalorie i indeks glikemiczny

Ilość kal kakao zależy od zawartości tłuszczu

W sprzedaży dostępne są produkty z kakao charakteryzujące się odmienną zawartością tłuszczu, co wpływa na ich wartość energetyczną.

Wartość energetyczna kakao pełnotłustego wynosi ok. 360 kcal/100 g. Oznacza to, że 1 łyżka kakao dostarcza 36 kcal.

Z kolei kakao niskotłuszczowe cechuje się niższą kalorycznością, która wynosi ok. 240-310 kcal/100 g. W przypadku kakao odtłuszczonego, 1 łyżka dostarcza 23-31 kcal.

Kakao cechuje się niskim indeksem (IG) i ładunkiem glikemicznym (ŁG)

Wartość indeksu glikemicznego kakao w proszku wynosi 24 (IG = 24).

Oznacza to, że kakao charakteryzuje się niskim indeksem glikemicznym.

Dodatkowo, kakao (1 łyżka) posiada niski ładunek glikemiczny (ŁG = 1,4).

Kakao - wartości odżywcze

Kakao zawiera stosunkowo dużo błonnika

Zawartość błonnika pokarmowego w kakao jest zróżnicowana w zależności od konkretnego produktu, jednakże średnio kształtuje się ona na poziomie 25-35 g/100 g.

Zgodnie z tym, 1 łyżka kakao (10 g) dostarcza 2,5-3,5 g błonnika.

Zawartość białka i tłuszczu w kakao

Podobnie jak w przypadku błonnika, zawartość białka i tłuszczu jest odmienna w poszczególnych produktach.

Zawartość białka w kakao wynosi zazwyczaj ok. 20-27 g/100 g.

Z kolei poziom tłuszczu w kakao mieści się zwykle w zakresie 10-21 g/100 g.

Kakao jest źródłem potasu, magnezu i żelaza

Spośród składników mineralnych, biorąc po uwagę zapotrzebowanie człowieka, w kakao znajdują się wysokie ilości potasu, magnezu i żelaza

W 1 łyżce kakao (10 g) poziom tych składników wynosi:

  • Potas - 152 mg
  • Magnez - 50 mg
  • Żelazo - 1,4 mg

Zawartość pozostałych składników mineralnych (w przeliczeniu na 1 łyżkę kakao) kształtuje się następująco:

Zawartość witamin w kakao jest stosunkowo niska

Kakao zawiera niskie ilości witamin. Ich poziom w 1 łyżce kakao (10 g) wygląda następująco:

Kakao zawiera również kofeinę

Mało kto wie, ale kakao jest również źródłem kofeiny.

W 100 g kakao znajduje się ok. 230 mg kofeiny.

Zgodnie z tym, 1 łyżka kakao dostarcza 23 mg kofeiny.

Kakao jest źródłem teobrominy

Kakao słynie z obecności w nim teobrominy, czyli związku z grupy alkaloidów purynowych.

To właśnie teobromina odpowiada za gorzki smak kakao i czekolady gorzkiej.

Teobrominie przypisuje się szerokie oddziaływanie na zdrowie:

  • Wykazuje działanie psychostymulujące
  • Działa moczopędnie
  • Rozszerza naczynia krwionośne i drogi oddechowe
  • Przyspiesza pracę serca
  • Posiada właściwości przeciwutleniające

Poziom teobrominy w kakao wynosi ok. 1,9-2,0 g/100 g.

Kakao zawiera wysokie ilości polifenoli

Kakao jest bardzo dobrym źródłem polifenoli, które w dużym stopniu determinują jego właściwości prozdrowotne.

W kakao znajdują się następujące polifenole:

Kakao - właściwości

Kakao obniża poziom cholesterolu we krwi

Naukowcy dowiedli, że spożywanie kakao lub produktów na bazie kakao (np. gorzkiej czekolady) może prowadzić do poprawy profilu lipidowego krwi.

W przeprowadzonych badaniach zauważono, że stosowanie kakao przyczyniło się do redukcji poziomu:

  • Cholesterolu całkowitego (o 6,23 mg/dl)
  • "Złego" cholesterolu LDL (o 5,90 mg/dl)

Kakao przyczynia się do obniżenia ciśnienia krwi

Wyniki metaanalizy opublikowane na łamach czasopisma American Journal of Hypertension dowodzą, że kakao i produkty kakaowe wykazują działanie hipotensyjne.

Autorzy pracy odnotowali, że u osób spożywających kakao nastąpiło obniżenie skurczowego (średnio o 4,5 mmHg) i rozkurczowego ciśnienia krwi (średnio o 2,5 mmHg).

Kakao może obniżać insulinooporność

Na podstawie szeregu przeprowadzonych badań można zauważyć, że spożywanie kakao wiąże się z obniżeniem wartości wskaźnika insulinooporności (HOMA-IR).

Dane te wskazują, że kakao może być cennym składnikiem w diecie osób zmagających się z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej.

Kakao i gorzka czekolada obniżają ryzyko niektórych chorób

Aktualny stan wiedzy wskazuje, że osoby, które spożywają kakao i/lub gorzką czekoladę w umiarkowanych ilościach mają niższe ryzyko wystąpienia chorób takich, jak:

  • Cukrzyca typu 2 (o 18-25%)
  • Choroba wieńcowa serca (o 10%)
  • Udar mózgu (o 16%)
  • Niewydolność serca (o 7-14%)

Szczególnie korzystny wpływ na zdrowie stwierdzono w przypadku spożywania gorzkiej czekolady w ilości 60-90 g tygodniowo.

Kakao - przeciwwskazania

Kakao jest produktem bezpiecznym dla zdrowia. Nie ma szczególnych przeciwwskazań do jego spożywania.

Czy kakao wyzwala migrenowe bóle głowy?

Kakao jak i czekolada to produkty, które powszechnie zalicza się do żywności, która może przyczyniać się do występowania migreny u osób wrażliwych.

Aktualny stan wiedzy nie potwierdza jednoznacznie, czy spożywanie kakao i czekolady przez osoby z migreną wyzwala objawy tej choroby lub prowadzi do jej zaostrzenia.

Kakao - w ciąży

Kakao jest bezpieczne dla kobiet ciężarnych i karmiących piersią.

Nie powoduje żadnych skutków ubocznych zarówno u matki, jak i u potomstwa.

Ile spożywać?

Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy można wskazać, że prozdrowotna porcja kakao to ok. 20-30 g (2-3 łyżki) na dzień.

Jak przechowywać kakao?

Kakao w proszku najlepiej przechowywać w ciemnym, suchym i stosunkowo chłodnym miejscu (ok. 15-20°C). 

Kakao powinno być umieszczone w szczelnie zamkniętym pojemniku.

Nie zaleca się przechowywania kakao w lodówce, ponieważ wilgoć może sprzyjać psuciu się produktu.

Więcej podobnych treści

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.


Czy ten artykuł okazał się pomocny?

Oceń wpis i pomóż nam w stworzeniu najlepszego w polskim internecie źródła wiedzy o zdrowiu. Czekamy na Twoje uwagi :)

Dziękujemy za oddany głos!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Cieszymy się, że znalazłeś w tym artykule to, czego szukałeś ;)

Dziękujemy za komentarz!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Dołożymy wszelkich starań aby nasze artykuły były lepsze.

Twoim zdaniem czegoś tu zabrakło?

Daj nam znać, a wspólnie uzupełnimy ten artykuł


Spis badań i źródeł

  • http://annales.sum.edu.pl/archiwum_publikacje/10_2018.pdf
  • https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/169593/nutrients
  • https://foodstruct.com/food/cocoa-drypowder-unsweetened
  • https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Theobromine
  • Steffen Desch i wsp.: Effect of cocoa products on blood pressure: systematic review and meta-analysis. Am J Hypertens, 2010, 23(1), 97-103.
  • Lee Hooper i wsp.: Effects of chocolate, cocoa, and flavan-3-ols on cardiovascular health: a systematic review and meta-analysis of randomized trials. Am J Clin Nutr, 2012, 95(3), 740-51.

Masz pytanie?

Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.

Administratorem Twoich danych osobowych jest vitapedia.pl. Twoje dane posłużą nam wyłącznie do kontaktowania się z Tobą.

Newsletter