Kakao
Ostatnia aktualizacja: 20 kwietnia 2023
- Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
- 11źródła
- 5badań
Kakao to powszechne określenie dla tropikalnego drzewa - kakaowca właściwego (Theobroma cacao). Mianem kakao nazywa się również nasiona/ziarna pozyskiwane z owoców kakaowca. Drzewo kakaowe pochodzi z Ameryki Środkowej, gdzie Majowie i Aztekowie stosowali jego nasiona do przygotowania gorzkiego napoju o nazwie chocolatl, będącego prekursorem współczesnej czekolady.
Wpływ na zdrowie: | Pozytywny |
Nazwa: | Kakao |
Kalorie: | 240-360 kcal/100 g 24-36 kcal/1 łyżka (10 g) |
IG (indeks glikemiczny): | 24 |
Bogate w: | Błonnik pokarmowy, potas, magnez, żelazo, polifenole, teobromina, kofeina |
Właściwości: | Obniżanie poziomu cholesterolu we krwi, redukcja ciśnienia tętniczego, łagodzenie insulinooporności, zmniejszanie ryzyka cukrzycy typu 2, chorób serca i udaru mózgu |
W ciąży: | Bezpieczne, nie ma przeciwwskazań do spożywania |
Jak przechowywać: | Najlepiej przechowywać w suchym, ciemnym i chłodnym miejscu (15-20°C) |
Cena: | 30-45 zł/kg |
W pigułce
- Kakao to główny składnik gorzkiej czekolady, którego kaloryczność waha się na poziomie 240-360 kcal
- Kakao jest źródłem wielu składników odżywczych: błonnika pokarmowego, potasu, magnezu, żelaza, teobrominy, polifenoli
- Kakao działa korzystnie przede wszystkim na układ krążenia: obniża ciśnienie krwi, redukuje poziom cholesterolu, zmniejsza ryzyko rozwoju chorób serca i udaru mózgu
Kakao - kalorie i indeks glikemiczny
Ilość kal kakao zależy od zawartości tłuszczu
W sprzedaży dostępne są produkty z kakao charakteryzujące się odmienną zawartością tłuszczu, co wpływa na ich wartość energetyczną.
Wartość energetyczna kakao pełnotłustego wynosi ok. 360 kcal/100 g. Oznacza to, że 1 łyżka kakao dostarcza 36 kcal.
Z kolei kakao niskotłuszczowe cechuje się niższą kalorycznością, która wynosi ok. 240-310 kcal/100 g. W przypadku kakao odtłuszczonego, 1 łyżka dostarcza 23-31 kcal.
Kakao cechuje się niskim indeksem (IG) i ładunkiem glikemicznym (ŁG)
Wartość indeksu glikemicznego kakao w proszku wynosi 24 (IG = 24).
Oznacza to, że kakao charakteryzuje się niskim indeksem glikemicznym.
Dodatkowo, kakao (1 łyżka) posiada niski ładunek glikemiczny (ŁG = 1,4).
Kakao - wartości odżywcze
Kakao zawiera stosunkowo dużo błonnika
Zawartość błonnika pokarmowego w kakao jest zróżnicowana w zależności od konkretnego produktu, jednakże średnio kształtuje się ona na poziomie 25-35 g/100 g.
Zgodnie z tym, 1 łyżka kakao (10 g) dostarcza 2,5-3,5 g błonnika.
Zawartość białka i tłuszczu w kakao
Podobnie jak w przypadku błonnika, zawartość białka i tłuszczu jest odmienna w poszczególnych produktach.
Zawartość białka w kakao wynosi zazwyczaj ok. 20-27 g/100 g.
Z kolei poziom tłuszczu w kakao mieści się zwykle w zakresie 10-21 g/100 g.
Kakao jest źródłem potasu, magnezu i żelaza
Spośród składników mineralnych, biorąc po uwagę zapotrzebowanie człowieka, w kakao znajdują się wysokie ilości potasu, magnezu i żelaza.
W 1 łyżce kakao (10 g) poziom tych składników wynosi:
- Potas - 152 mg
- Magnez - 50 mg
- Żelazo - 1,4 mg
Zawartość pozostałych składników mineralnych (w przeliczeniu na 1 łyżkę kakao) kształtuje się następująco:
- Wapń - 12,8 mg
- Fosfor - 73,4 mg
- Sód - 2,1 mg
- Cynk - 0,68 mg
- Miedź - 0,38 mg
- Mangan - 0,38 mg
- Selen - 1,4 µg
Zawartość witamin w kakao jest stosunkowo niska
Kakao zawiera niskie ilości witamin. Ich poziom w 1 łyżce kakao (10 g) wygląda następująco:
- Tiamina - 0,008 mg
- Ryboflawina - 0,024 mg
- Niacyna - 0,22 mg
- Kwas pantotenowy - 0,026 mg
- Kwas foliowy - 3,2 µg
- Witamina K - 0,25 µg
Kakao zawiera również kofeinę
Mało kto wie, ale kakao jest również źródłem kofeiny.
W 100 g kakao znajduje się ok. 230 mg kofeiny.
Zgodnie z tym, 1 łyżka kakao dostarcza 23 mg kofeiny.
wiem więcej!
Kakao jest źródłem teobrominy
Kakao słynie z obecności w nim teobrominy, czyli związku z grupy alkaloidów purynowych.
To właśnie teobromina odpowiada za gorzki smak kakao i czekolady gorzkiej.
Teobrominie przypisuje się szerokie oddziaływanie na zdrowie:
- Wykazuje działanie psychostymulujące
- Działa moczopędnie
- Rozszerza naczynia krwionośne i drogi oddechowe
- Przyspiesza pracę serca
- Posiada właściwości przeciwutleniające
Poziom teobrominy w kakao wynosi ok. 1,9-2,0 g/100 g.
wiem więcej!
Kakao zawiera wysokie ilości polifenoli
Kakao jest bardzo dobrym źródłem polifenoli, które w dużym stopniu determinują jego właściwości prozdrowotne.
W kakao znajdują się następujące polifenole:
- Flawanole (katechiny, epikatechiny, procyjanidyny)
- Flawonole (kwercetyna, izokwercetyna)
- Antocyjany (cyjanidyny)
- Flawony (luteolina, witeksyna)
- Flawanony (naringenina)
- Kwasy fenolowe (kwas chlorogenowy, kwas waniliowy, kwas kumarowy, kwas kawowy, kwas ferulowy, kwas syringowy)
wiem więcej!
Kakao - właściwości
Kakao obniża poziom cholesterolu we krwi
Naukowcy dowiedli, że spożywanie kakao lub produktów na bazie kakao (np. gorzkiej czekolady) może prowadzić do poprawy profilu lipidowego krwi.
W przeprowadzonych badaniach zauważono, że stosowanie kakao przyczyniło się do redukcji poziomu:
- Cholesterolu całkowitego (o 6,23 mg/dl)
- "Złego" cholesterolu LDL (o 5,90 mg/dl)
Kakao przyczynia się do obniżenia ciśnienia krwi
Wyniki metaanalizy opublikowane na łamach czasopisma American Journal of Hypertension dowodzą, że kakao i produkty kakaowe wykazują działanie hipotensyjne.
Autorzy pracy odnotowali, że u osób spożywających kakao nastąpiło obniżenie skurczowego (średnio o 4,5 mmHg) i rozkurczowego ciśnienia krwi (średnio o 2,5 mmHg).
wiem więcej!
Kakao może obniżać insulinooporność
Na podstawie szeregu przeprowadzonych badań można zauważyć, że spożywanie kakao wiąże się z obniżeniem wartości wskaźnika insulinooporności (HOMA-IR).
Dane te wskazują, że kakao może być cennym składnikiem w diecie osób zmagających się z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej.
Kakao i gorzka czekolada obniżają ryzyko niektórych chorób
Aktualny stan wiedzy wskazuje, że osoby, które spożywają kakao i/lub gorzką czekoladę w umiarkowanych ilościach mają niższe ryzyko wystąpienia chorób takich, jak:
- Cukrzyca typu 2 (o 18-25%)
- Choroba wieńcowa serca (o 10%)
- Udar mózgu (o 16%)
- Niewydolność serca (o 7-14%)
Szczególnie korzystny wpływ na zdrowie stwierdzono w przypadku spożywania gorzkiej czekolady w ilości 60-90 g tygodniowo.
Kakao - przeciwwskazania
Kakao jest produktem bezpiecznym dla zdrowia. Nie ma szczególnych przeciwwskazań do jego spożywania.
Czy kakao wyzwala migrenowe bóle głowy?
Kakao jak i czekolada to produkty, które powszechnie zalicza się do żywności, która może przyczyniać się do występowania migreny u osób wrażliwych.
Aktualny stan wiedzy nie potwierdza jednoznacznie, czy spożywanie kakao i czekolady przez osoby z migreną wyzwala objawy tej choroby lub prowadzi do jej zaostrzenia.
Kakao - w ciąży
Kakao jest bezpieczne dla kobiet ciężarnych i karmiących piersią.
Nie powoduje żadnych skutków ubocznych zarówno u matki, jak i u potomstwa.
Ile spożywać?
Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy można wskazać, że prozdrowotna porcja kakao to ok. 20-30 g (2-3 łyżki) na dzień.
Jak przechowywać kakao?
Kakao w proszku najlepiej przechowywać w ciemnym, suchym i stosunkowo chłodnym miejscu (ok. 15-20°C).
Kakao powinno być umieszczone w szczelnie zamkniętym pojemniku.
Nie zaleca się przechowywania kakao w lodówce, ponieważ wilgoć może sprzyjać psuciu się produktu.
Więcej podobnych treści
Mleko migdałowe
Mleko migdałowe (napój migdałowy) to dobry zamiennik mleka krowiego, szczególnie dla wegan i wege...
- dr Bartosz Kulczyński
- 07 października 2020
Miód gryczany
Miód gryczany jest otrzymywany z nektaru pochodzącego z gryki. Cechuje się słodkawym, a zarazem o...
- dr Bartosz Kulczyński
- 08 października 2020
Pestki dyni
Pestki dyni są bogate w wiele ważnych składników odżywczych, głównie w: magnez, cynk, nienasycone...
- dr Bartosz Kulczyński
- 08 listopada 2020
Ciecierzyca
Ciecierzyca to roślina strączkowa, która jest dobrym źródłem białka, błonnika, kwasu foliowego i ...
- dr Bartosz Kulczyński
- 04 stycznia 2021
Tofu
Tofu to twaróg powstały z nasion soi, który jest dobrym źródłem wapnia w diecie wegan. Tofu posia...
- dr Bartosz Kulczyński
- 22 grudnia 2020
Olej z czarnuszki
Olej z czarnuszki to produkt o wielu udowodnionych właściwościach zdrowotnych. Może m.in. łagodzi...
- dr Bartosz Kulczyński
- 25 lutego 2021
Spis badań i źródeł
- http://annales.sum.edu.pl/archiwum_publikacje/10_2018.pdf
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/169593/nutrients
- https://foodstruct.com/food/cocoa-drypowder-unsweetened
- https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Theobromine
- Steffen Desch i wsp.: Effect of cocoa products on blood pressure: systematic review and meta-analysis. Am J Hypertens, 2010, 23(1), 97-103.
- Lee Hooper i wsp.: Effects of chocolate, cocoa, and flavan-3-ols on cardiovascular health: a systematic review and meta-analysis of randomized trials. Am J Clin Nutr, 2012, 95(3), 740-51.
- Giuseppe Lippi i wsp.: Chocolate and migraine: the history of an ambiguous association. Acta Biomed, 2014, 85(3), 216-21.
- https://www.nature.com/articles/ejcn201164
- Beyazit Zencirci i wsp.: Comparison of the effects of dietary factors in the management and prophylaxis of migraine. J Pain Res., 2010, 3, 125–130.
- Matthew J. Baggott i wsp.: Psychopharmacology of theobromine in healthy volunteers. Psychopharmacology (Berl)., 2013, 228(1), 109–118.
- David L. Katz i wsp.: Cocoa and Chocolate in Human Health and Disease. Antioxid Redox Signal., 2011, 15(10), 2779–2811.
- Zainal Baharum i wsp.: Theobroma cacao: Review of the Extraction, Isolation, and Bioassay of Its Potential Anti-cancer Compounds. Trop Life Sci Res., 2016, 27(1), 21–42.
- Fei Gong i wsp.: Chocolate Consumption and Risk of Heart Failure: A Meta-Analysis of Prospective Studies. Nutrients., 2017, 9(4), 402.
- Sheng Yuan i wsp.: Chocolate Consumption and Risk of Coronary Heart Disease, Stroke, and Diabetes: A Meta-Analysis of Prospective Studies. Nutrients., 2017, 9(7), 688.
Masz pytanie?
Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.