Teobromina

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.

Ostatnia aktualizacja: 09 stycznia 2024

  • Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
  • 11źródła
  • 4badań

Teobromina (inaczej 3,7-dimetyloksantyna) jest związkiem z grupy alkaloidów purynowych (a dokładniej metylowych pochodnych ksantyn), którego źródłem są ziarna kakaowca. Teobromina warunkuje gorzki smak czekolady. Związek ten został odkryty w 1842 roku.


W pigułce

  • Teobromina to jeden z głównych związków bioaktywnych kakao (występuje też w herbacie, kawie guaranie i yerba mate)
  • Teobromina ma słabe działanie psychostymulujące
  • Teobromina może wpływać na rozszerzanie naczyń krwionośnych i dróg oddechowych (może być skuteczna w łagodzeniu astmy i kaszlu)
  • Teobromina wykazuje działanie diuretyczne (moczopędne)
  • Nadmiar teobrominy może powodować bóle głowy, drżenie i wzmagać potliwość
  • Teobromina może powodować interakcje z lekami, dlatego nie powinna być spożywana w okresie ich przyjmowania
  • Teobromina w formie suplementów diety nie powinna być spożywana przez kobiety ciężarne i karmiące piersią

Teobromina - właściwości

Nad teobrominą przeprowadzono niewiele badań naukowych z udziałem ludzi.

Jednakże określono jej mechanizmy działania. Na podstawie zebranej wiedzy można wskazać, że funkcje teobrominy są następujące:

  • Posiada właściwości psychostymulujące (podobnie jak np. kofeina, ale działanie to jest o wiele słabsze)
  • Ma działanie moczopędne
  • Wykazuje właściwości przeciwutleniające
  • Rozszerza naczynia krwionośne
  • Rozszerza drogi oddechowe, w tym oskrzela (sugeruje się, że teobromina może być pomocna w przypadku astmy lub kaszlu; w łagodzeniu kaszlu teobromina może być podobnie skuteczna jak kodeina)
  • Stymuluje pracę serca (zwiększa częstość akcji serca i jego kurczliwość)

Teobromina - źródła

Źrółem teobrominy są ziarna kakaowca

Teobromina znajduje się w ziarnach kakaowca w ilości ok. 1,5-3%

Oznacza to, że w 100 g ziaren może znajdować się 1,5-3 g teobrominy.

W samym kakao może znajdować się ok. 1,9-2,0 g teobrominy na 100 g.

Niewielkie ilości teobrominy znajdują się również w takich roślinach, jak:

  • Herbata (Camellia sinensis)
  • Kawa arabska (Coffea arabica)
  • Guarana (Paulinia guarana)
  • Yerba mate (Ilex paraguariensis)

Teobromina będzie również znajdować się w tych produktach, do których zostało dodane kakao, czyli np. w czekoladach (czekolada gorzka zawiera większe ilości teobrominy, niż czekolada mleczna).

Wykazano, że średnia zawartość teobrominy w gorzkiej czekoladzie to 500-883,11 mg/100 g, zaś w czekoladzie mlecznej zaledwie 125,15 mg/100 g. Teobrominy nie stwierdzono w czekoladzie mlecznej.

Teobromina w suplementach diety

Teobromina jest również dostępna w sprzedaży w formie suplementów diety. 

Najczęściej występuje w postaci kapsułek do połknięcia.

Teobromina - przeciwwskazania

Teobromina charakteryzuje się stosunkowo niską toksycznością ostrą.

Przyjmuje się, że dawka LD50 teobrominy wynosi 950-1356 mg/kg masy ciała.

U ludzi, zbyt wysokie spożycie teobrominy (rzędu 0,8-1,5 g), które można dostarczyć spożywając 50-100 g kakao, może spowodować następujące działania niepożądane:

  • Nudności
  • Silne bóle głowy
  • Drżenie
  • Pocenie się

Teobromina nie jest sklasyfikowana jako składnik rakotwórczy dla ludzi.

Według jednego z opracowań, spożywanie teobrominy w ilości 200 mg trzy razy dziennie (łącznie 600 mg) nie powoduje skutków ubocznych.

Teobrominy nie powinny spożywać zwierzęta

Mówi się, iż koty i psy nie mogą spożywać czekolady. Jest to prawdą i wynika to właśnie z obecności w niej teobrominy.

U zwierząt, które spożyły teobrominę mogą nastąpić zaburzenia ze strony układu nerwowego i sercowo-naczyniowego.

Teobromina - interakcje z lekami

Teobromina może wchodzić w różne interakcje z lekami. Efektem takiego współdziałania mogą być:

  • Zmniejszenie lub zwiększenie działania teobrominy
  • Zmniejszenie lub zwiększenia wydalania teobrominy z organizmu
  • Zmniejszenie lub zwiększenie działania niektórych leków
  • Zmniejszenie lub zwiększenie wydalania niektórych leków

Wiele różnych interakcji z konkretnymi lekami zostało opisanych  TUTAJ (niestety w języku angielskim).

Wobec powyższego nie zaleca się stosowania teobrominy (głównie w formie suplementów diety) w okresie przyjmowania leków.

Teobromina - w ciąży

Istnieje bardzo niewiele danych dotyczących wpływu spożycia teobrominy na przebieg ciąży.

Pewne przesłanki wskazują, że teobromina może wpływać na rozwój potomstwa, zarówno w okresie prenatalnym, jak i po urodzeniu.

Stąd zaleca się ograniczenie spożycia teobrominy w trakcie trwania ciąży i podczas laktacji.

Więcej podobnych treści

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.


Czy ten artykuł okazał się pomocny?

Oceń wpis i pomóż nam w stworzeniu najlepszego w polskim internecie źródła wiedzy o zdrowiu. Czekamy na Twoje uwagi :)

Dziękujemy za oddany głos!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Cieszymy się, że znalazłeś w tym artykule to, czego szukałeś ;)

Dziękujemy za komentarz!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Dołożymy wszelkich starań aby nasze artykuły były lepsze.

Twoim zdaniem czegoś tu zabrakło?

Daj nam znać, a wspólnie uzupełnimy ten artykuł


Spis badań i źródeł

  • http://annales.sum.edu.pl/archiwum_publikacje/10_2018.pdf
  • https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Theobromine
  • J Chorostowska-Wynimko i wsp.: Multiple effects of theobromine on fetus development and postnatal status of the immune system. Int J Tissue React, 2004;26(1-2):53-60., 26(1-2), 53-60.
  • Giorgia Buscicchio i wsp.: The effects of different concentrations of cocoa in the chocolate intaken by the mother on fetal heart rate. J Matern Fetal Neonatal Med, 2013, 26(15), 1465-7.
  • Fufang Wu i wsp.: Study on the interaction and antioxidant activity of theophylline and theobromine with SOD by spectra and calculation. Spectrochim Acta A Mol Biomol Spectrosc, 2019, 215, 354-362.
  • https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507032/

Masz pytanie?

Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.

Administratorem Twoich danych osobowych jest vitapedia.pl. Twoje dane posłużą nam wyłącznie do kontaktowania się z Tobą.

Newsletter