Błonnik pokarmowy

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.

Błonnik pokarmowy

Ostatnia aktualizacja: 16 czerwca 2023

  • Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
  • 25źródła
  • 40badań

Błonnik pokarmowy (nazywany również włóknem pokarmowym) to ogólne określenie dla grupy różnych, jadalnych związków chemicznych (głównie pochodzenia roślinnego), które w większości zaliczane są do węglowodanów i nie ulegają trawieniu w naszym przewodzie pokarmowym ze względu na brak w nim odpowiednich enzymów, a jednocześnie wykazują właściwości prozdrowotne.

Wpływ na zdrowie:

Pozytywny

Nazwa:

Błonnik pokarmowy

Alternatywne nazwy:

Włókno pokarmowe

Grupa związków:

Węglowodany

Właściwości:

Usprawnia pracę jelit, zapobiega zaparciom, zmniejsza ryzyko rozwoju niektórych nowotworów, obniża poziom cukru i cholesterolu we krwi, zmniejsza ciśnienie tętnicze krwi, obniża ryzyko wystąpienia cukrzycy, chroni przed rozwojem chorób serca, udarów mózgu

Główne źródła:

Morele suszone (34,6%), ryż brązowy (26,1%), kasza bulgur (22,8%), nasiona chia (14,7%), migdały (12,7%), daktyle suszone (11,5%), marchew (7,2%), otręby owsiane (6,2%), soczewica (5,2%), pestki dyni (3,6%)

Objawy niedoboru:

Zaparcia, zwiększone ryzyko chorób (cukrzyca typu 2, otyłość, nowotwory jelita grubego, kamica żółciowa, choroby układu krążenia)

Objawy nadmiaru:

Dolegliwości żołądkowo jelitowe (bóle brzucha, wzdęcia, gazy, biegunka)


W pigułce

  • Błonnik pokarmowy to jeden z najważniejszych składników diety człowieka
  • Błonnik pokarmowy reguluje pracę jelit, zapobiegając wystąpieniu zaparć
  • Błonnik pokarmowy obniża ryzyko rozwoju wielu chorób (cukrzycy typu 2, choroby niedokrwiennej serca, udarów mózgu, nowotworów)
  • Spożywanie błonnika pokarmowego przyczynia się do obniżenia stężenia cholesterolu i glukozy we krwi
  • Błonnik pokarmowy wpływa korzystnie na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
  • Błonnik pokarmowy jest pomocny w procesie odchudzania
  • Niedobór błonnika pokarmowego może dotyczyć osób stosujących dietę bezglutenową
  • Błonnik pokarmowy występuje w warzywach, owocach, produktach zbożowych, pestkach i nasionach
  • Źródłem błonnika mogą być suplementy diety w postaci np. błonnika witalnego, inuliny, beta-glukanu, pektyn
  • Suplementy diety zawierające błonnik powinny być popijane dużą ilością wody - ok. 250-500 ml. W ciągu całego dnia należy spożywać ok. 2l wody
  • Nie należy suplementować błonnika pokarmowego w przypadku niedrożności jelit, chorób żołądka i jelit
  • Dorosła osoba powinna codziennie spożywać ok. 25-40 g błonnika

Błonnik pokarmowy – właściwości

Błonnik rozpuszczalny przyczynia się do obniżenia stężenia cholesterolu we krwi

Istnieje wiele dowodów naukowych potwierdzających skuteczność błonnika pokarmowego w redukowaniu poziomu cholesterolu:

  • Wyniki metaanalizy obejmujące 21 badań randomizowanych, pochodzące z 2009 roku pokazują, że spożywanie błonnika pokarmowego w postaci psyllium, w dawce 3-24 g/dzień przez ponad 2 tygodnie może przyczyniać się do zmniejszenia cholesterolu całkowitego i "złego" cholesterolu LDL u osób cierpiących na hipercholesterolemię.  Podobne działanie stwierdzono również w metaanalizie opublikowanej w 2018 roku na łamach renomowanego czasopisma American Journal of Clinical Nutrition
  • W przeprowadzonych badaniach naukowych stwierdzono, że osoby, które obok statyn (leku wykorzystywanego w leczeniu wysokiego stężenia cholesterolu we krwi) stosowały dodatkowo psyllium charakteryzowały się niższym stężeniem cholesterolu niż osoby otrzymujące wyłącznie lek.
  • Działanie obniżające cholesterol stwierdzono również w przypadku innych rodzajów błonnika pokarmowego. Naukowcy odnotowali, że podawanie ok. 3 g glukomannanu (z konjacu) przyczynia się do obniżenia stężenia cholesterolu LDL o 10%.
  • Właściwości hipolipemiczne (redukujące poziom cholesterolu) wykazuje też błonnik pokarmowy w formie beta-glukanu, pochodzący z owsa. Skuteczna dawka beta-glukanu, przy której można odnotować pozytywny wpływ na poziom cholesterolu we krwi to ok. 3,5 g/dzień.

W jaki sposób błonnik pokarmowy przyczynia się do obniżenia stężenia cholesterolu, w tym cholesterolu LDL? Zapobiega on ponownemu wchłanianiu żółci w jelicie krętym i przyczynia się do jej wydalania z organizmu. W ten sposób, aby organizm mógł utrzymać odpowiedni poziom żółci w ustroju, potrzebnej do procesów trawienia, zwiększa jej produkcję. Wytwarzanie żółci odbywa się z wykorzystaniem cholesterolu, powodując obniżenie jego poziomu.

Błonnik rozpuszczalny obniża poziom cukru we krwi i zmniejsza ryzyko cukrzycy typu 2

Obszerna analiza wielu badań naukowych wskazała, że błonnik w postaci psyllium jest zdolny do redukcji stężenia glukozy we krwi. Autorzy jednej z publikacji odnotowali, że spożywanie psyllium może przyczyniać się do obniżenia stężenia glukozy we krwi na czczo (aż o 37 mg/dl), a także zmniejszenia poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1c) o 0,97% .

Naukowcy wykazali, że podawanie błonnika pokarmowego w ilości ok. 13,1 g nie tylko powoduje obniżenie poziomu glukozy we krwi na czczo i hemoglobiny glikowanej, ale również przyczynia się do obniżenia wskaźnika insulinooporności (HOMA-IR). Wyniki te wskazują, że błonnik pokarmowy korzystnie reguluje gospodarkę węglowodanową u osób chorych na cukrzycę typu 2.

Aktualny stan wiedzy wskazuje, że spożywanie błonnika pokarmowego może wpływać hamująco na rozwój cukrzycy. Autorzy jednej z prac naukowych stwierdzili, że spożywanie błonnika pokarmowego zmniejsza ryzyko występowania cukrzycy typu 2 aż o 15-19%.

Błonnik pokarmowy obniża ciśnienie tętnicze krwi

Naukowcy dowiedli, że spożywanie błonnika pokarmowego jest bardzo korzystne w aspekcie obniżania ciśnienia tętniczego krwi. W 2018 roku na łamach czasopisma Nutrition, Metabolism, and Cardiovascular Diseases zamieszczono wyniki metaanalizy, w której dowiedziono, że podaż błonnika pokarmowego w formie beta-glukanów, gumy guar, konjacu, pektyn lub psyllium powoduje obniżenie skurczowego (o 1,59 mmHg) i rozkurczowego ciśnienia krwi (o 0,39 mmHg.

Błonnik pokarmowy korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy

Wyniki badań naukowych pokazały, że błonnik pokarmowy może być cennym składnikiem diety dla naszego układu krążenia. Udowodniono, że na każde spożyte 7 g błonnika, ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, w tym choroby niedokrwiennej serca jest niższe o 9%.

Na podstawie przeprowadzonej metaanalizy, w której uwzględniono wyniki badań aż ponad 670 000 osób zauważono, że spożywanie wysokich ilości błonnika pokarmowego (głównie w formie owoców i produktów zbożowych) może skutkować niższym ryzykiem wystąpienia choroby niedokrwiennej serca o 7-24%.

Wysoka zawartość błonnika pokarmowego w diecie może istotnie zmniejszać tez ryzyko śmiertelności z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Obliczono, że ryzyko to jest niższe nawet o 17-23% w porównaniu do osób dostarczających niewielkich ilości błonnika.

Spożywanie odpowiednich ilości błonnika może też zmniejszać ryzyko wystąpienia udaru mózgu (o 7-17%).

Błonnik pokarmowy zapobiega wystąpieniu zespołu metabolicznego

W dwóch ostatnich opracowaniach naukowych wykazano, że spożywanie wysokich ilości błonnika pokarmowego może zmniejszać ryzyko rozwoju zespołu metabolicznego (czyli różnych czynników zwiększających ryzyko wystąpienia chorób takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca itp.) aż o 14-30%.

Spożywanie błonnika pokarmowego zmniejsza ryzyko nowotworów

Najnowsze dane naukowe pokazują, że spożywanie błonnika pokarmowego wiąże się z rzadszym występowaniem nowotworów. W przeprowadzonych badaniach dowiedziono, że błonnik pokarmowy może zmniejszać ryzyko takich nowotworów jak:

  • Rak piersi (o 7-15%)
  • Rak endometrium (o 14%)
  • Rak jajnika (24-30%)
  • Rak jelita grubego (o 14-26%)
  • Rak trzustki (o 48%)
  • Rak przełyku (o 39-48%)
  • Rak żołądka (o 42%)
  • Rak nerkowokomórkowy (o 16%)

Błonnik pokarmowy zmniejsza zaparcia

Wielokrotnie udowodniono, że spożywanie błonnika pokarmowego zwiększa częstotliwość wypróżnień i jest skuteczne w łagodzeniu zaparć . Warto dodać, że lekkie działanie przeczyszczające wykazuje błonnik pokarmowy nierozpuszczalny.

Błonnik pokarmowy może być przydatny w procesie odchudzania

Analiza kilkunastu badań naukowych dostarczyła dowodów świadczących o pozytywnym wpływie suplementacji błonnika pokarmowego na masę ciała. Autorzy opracowania stwierdzili, że podawanie błonnika pokarmowego osobom cierpiącym na nadwagę i otyłość przyczynia się do obniżenia wartości wskaźnika BMI (średnio o 0,84), masy ciała (o ok. 2,5 kg) i zawartości tłuszczu w organizmie (o 0,41%). Obserwacje te jednoznacznie wskazują na to, że błonnik pokarmowy jest skuteczny w redukcji masy ciała.

Jak błonnik wpływa na to, że nasza masa ciała ulega obniżaniu? Po spożyciu błonnika rozpuszczalnego w wodzie,  związek ten pochłania wodę, przez co zwiększa swoją objętość w żołądku. Naciskając na ściany żołądka wywołuje szybsze uczucie sytości. Z kolei błonnik pokarmowy nierozpuszczalny w wodzie pobudza pracę jelit, przez co nie wszystkie spożyte substancje pokarmowe zdążą ulec wchłonięciu w przewodzie pokarmowym i wydalane są z organizmu wraz z kałem. Dlatego też mówi się, że błonnik pokarmowy ogranicza wchłanianie składników odżywczych. Przyczynia się to do mniejszego dostarczenia energii naszemu ustrojowi .

Błonnik wpływa na obecność bakterii w jelitach

To, ile spożywamy błonnika pokarmowego ma znaczenie dla składu flory bakteryjnej zasiedlającej nasze jelita. Wyniki metaanalizy opublikowanej w 2018 roku w czasopiśmie American Journal of Clinical Nutrition, którą objęto aż 64 badania naukowe wykazały, że wysoka podaż błonnika prowadzi do zwiększenia w jelitach ilości dobroczynnych dla zdrowia bakterii z rodzaju Bifidobacterium i Lactobacillus spp.. Korzystny wpływ wykazuje przede wszystkim błonnik rozpuszczalny. 

Błonnik rozpuszczalny (psyllium) prawdopodobnie przynosi korzyści zdrowotne w przypadku hemoroidów

Przeprowadzone randomizowane badanie kontrolowane pokazało, że suplementacja psyllium (7 g/dzień przez 6 tygodni) poprawiła konsystencję i regularność stolca, zmniejszyła konieczność stosowania środków przeczyszczających, a także spowodowała poprawę jakości życia osób cierpiących na hemoroidy .

Stwierdzono też, że stosowanie psyllium w dawce 20-25 g/dzień może zmniejszać częstotliwość epizodów krwawienia

Jednak decydując się na suplementację błonnikiem pokarmowym w przypadku wystąpienia hemoroidów warto najpierw skonsultować się z lekarzem.

Czy błonnik pokarmowy hamuje wchłanianie składników pokarmowych?

Bardzo często można spotkać się z informacją, że błonnik pokarmowy utrudnia wchłanianie składników mineralnych (np. wapnia, cynku, żelaza) w przewodzie pokarmowym, prowadząc do wystąpienia ich niedoborów w organizmie.

Rzeczywiście, wysokie ilości błonnika mogą zmniejszać wchłanianie niektórych składników w jelicie cienkim. Jednak zjawisko to jest częściowo rekompensowane poprzez uwolnienie tych związków w jelicie grubym na skutek fermentacji błonnika pokarmowego w tej części przewodu pokarmowego. Trzeba też zauważyć, że w przypadku spożywania błonnika w formie  zwykłych produktów spożywczych (a nie suplementów diety) jednocześnie dostarczamy również wielu witamin i składników mineralnych. Wynika to z faktu, że produkty, które są źródłem błonnika (np. owoce, warzywa, produkty zbożowe, orzechy) są jednocześnie bogate w inne związki. Można zatem stwierdzić, że gdy nasza dieta jest różnorodna, to ewentualny wpływ błonnika na wchłanianie składników mineralnych nie ma żadnego znaczenia dla naszego zdrowia.

Warto też zauważyć, że niektóre składniki diety zaliczane do błonnika pokarmowego mogą nawet zwiększać przyswajanie składników mineralnych. Takim przykładem jest inulina, której udowodniono korzystny wpływ na wchłanianie wapnia i magnezu.

Błonnik pokarmowy – źródła

Błonnik występuje głównie w produktach pochodzenia roślinnego

Najlepszym źródłem błonnika pokarmowego są produkty pełnoziarniste (ryż brązowy, kasza gryczana, makaron pełnoziarnisty, kasza pęczak, pieczywo razowe, płatki owsiane, otręby), rośliny strączkowe (fasola, groch, soja, soczewica, ciecierzyca), orzechy, nasiona, pestki.

Błonnik występuje też w warzywach (marchew, seler, papryka, fasolka szparagowa, brokuły, buraki) i owocach (maliny, truskawki, porzeczki, gruszki, owoce suszone).

Warto zauważyć, że zazwyczaj najwięcej błonnika pokarmowego znajduje się w skórce owoców. Stąd, obierając owoce bardzo często pozbywamy się stosunkowo dużych ilości tego składnika.

Błonnika pokarmowego nie znajdziemy w produktach pochodzenia zwierzęcego, czyli np. w produktach mlecznych (jogurtach, serach), jajach, mięsie, rybach, owocach morza.

Błonnik pokarmowy może być rozpuszczalny lub nierozpuszczalny w wodzie

Wyróżnia się dwa rodzaje błonnika pokarmowego, według jego rozpuszczalności w wodzie – błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny.

Wszystkie produkty pochodzenia roślinnego zawierają mieszaninę rozpuszczalnego i nierozpuszczalnego błonnika pokarmowego.

Jak działa błonnik nierozpuszczalny, a jak rozpuszczalny?

Do błonnika nierozpuszczalnego zalicza się takie składniki jak:

  • Celuloza
  • Hemiceluloza
  • Ligniny

Błonnik nierozpuszczalny przyspiesza pracę jelit, zapobiega zaparciom zwiększając ilość wypróżnień, wzmaga wydzielanie soków trawiennych, zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów.

Frakcja nierozpuszczalnego błonnika pokarmowego znajduje się głównie w takich produktach jak: zarodki pszenicy, produkty pełnoziarniste, soczewica, fasola biała, buraki, brokuły, rzodkiewka, warzywa kapustne, kukurydza, migdały, nasiona sezamu, siemię lniane, otręby pszenne, mąka z pełnego przemiału, ryż brązowy.

Wśród składników o właściwościach błonnika pokarmowego rozpuszczalnego znajdują się:

  • Beta-glukany
  • Pektyny
  • Fruktooligosacharydy
  • Gumy roślinne (np. guma guar)
  • Śluzy roślinne (np. psyllium)
  • Skrobia oporna

Błonnik rozpuszczalny zapewnia uczucie sytości spowalniając pasaż jelitowy. Ponadto podczas fermentowania w przewodzie pokarmowym prowadzi do powstania krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (np. kwasu masłowego, octowego, propionowego), które wpływają na rozwój dobrej dla zdrowia flory bakteryjnej. Wykazuje również pozytywny wpływ na poziom glukozy i cholesterolu we krwi.

Frakcję rozpuszczalną błonnika pokarmowego można znaleźć np. w większości owoców (np. kiwi, pomarańcza, mango, śliwki, truskawki, brzoskwinia, gruszki, śliwki, niedojrzałe banany, owoce suszone), warzywach (np. kalafior, marchew, ziemniakach), siemieniu lnianym, otrębach i płatkach owsianych.

Błonnik witalny i inne rodzaje błonnika jako suplementy diety

Błonnik pokarmowy sprzedawany jest również jako suplement diety pod postacią różnych produktów, np.:

  • Beta-glukanu (rozpuszczalny błonnik pokarmowy naturalnie występujący w owsie, jęczmieniu, grzybach, drożdżach, algach)
  • Pektyn (rozpuszczalny błonnik pokarmowy najczęściej pozyskiwany ze skórki owoców cytrusowych lub pulpy jabłkowej; pektyny są też szeroko stosowane w technologii żywności jako środki żelujące i występują pod numerem E440)
  • Inuliny i oligofruktozy (związki otrzymywane głównie z korzenia cykorii; wykazują one działanie prebiotyczne, czyli po spożyciu wpływają na wzrost korzystnej dla zdrowia flory bakteryjnej)
  • Glukomannanu (rozpuszczalny błonnik pokarmowy pochodzący z rośliny Amorphophallus konjac)
  • Gumy guar (fermentowalny błonnik pokarmowy wytwarzany z bielma nasion Cyamopsis tetragonolobus; w produkcji żywności wykorzystywany jest jako substancja zagęszczająca, występująca pod numerem E412)
  • Błonnika witalnego (inaczej nazywanego psyllium; błonnik pokarmowy pozyskany z łusek nasion babki płesznik – Plantago psyllium i babki jajowatej – Plantago ovata; błonnik ten został stosunkowo dobrze przebadany i udowodniono mu wiele właściwości prozdrowotnych)
  • Chitozanu (związek z grupy polisacharydów, otrzymywany z pancerzy skorupiaków morskich)

W sprzedaży dostępny jest również błonnik aroniowy (otrzymywany z wysuszonych wytłoków aroniowych), błonnik gryczany (wytwarzany z łuski gryki) i błonnik jabłkowy (z wytłoków jabłkowych).

W tym miejscu trzeba podkreślić, że wszystkie suplementy diety zawierające błonnik pokarmowy powinny być przyjmowane razem z odpowiednią ilością płynów (np. wody). Zazwyczaj zaleca się picie ok. 250-500 ml wody (na porcję spożytego błonnika pokarmowego). Codziennie powinno spożywać się co najmniej 2 l wody.

Uwaga

uwaga!

Błonnika nie powinny suplementować osoby cierpiące na niedrożność jelit, czy tez choroby żołądka i przełyku (np. wrzody żołądka), a także dzieci do 12. roku życia

zdrowe

Błonnik pokarmowy – dawkowanie

U osób dorosłych zapotrzebowanie na błonnik wynosi ok. 25-38 g/dzień

Zgodnie z zaleceniami pochodzącymi z Norm żywienia dla populacji Polski, wraz z wiekiem (do pewnego momentu) powinniśmy spożywać więcej błonnika pokarmowego. Najwięcej błonnika powinny dostarczać osoby dorosłe - 25 g/dzień.

Amerykańskie towarzystwa naukowe zalecają spożycie błonnika na poziomie 25 g (u kobiet dorosłych) i 38 g (u mężczyzn dorosłych).

Według innych źródeł zaleca się spożycie błonnika pokarmowego w ilości 14 g na każde spożyte 1000 kcal. Dla przykładu, osoba dostarczająca wraz z dietą 2000 kcal powinna spożywać 28 g błonnika pokarmowego.

Tabela 1. Wysokość zapotrzebowania na błonnik pokarmowy (g) na poziomie wystarczającego spożycia (AI).
Wiek Dawka błonnika pokarmowego (g/dzień)
Mężczyźni Kobiety
1-3 lat 10 10
4-6 lat 14 14
7-9 lat 16 16
10-12 lat 19 19
13-15 lat 19 19
16-18 lat 21 21
19-30 lat 25 25
31-50 lat 25 25
51-65 lat 25 25
66-75 lat 20 0
>75 lat 20 20
Kobiety ciężarne - do ustalenia
Kobiety karmiące - do ustalenia

W niektórych przypadkach należy ograniczyć spożycie błonnika pokarmowego

Trzeba mieć na uwadze fakt, że nie wszyscy powinniśmy spożywać wysokie ilości błonnika pokarmowego. U niektórych osób zaleca się stosowanie diety niskobłonnikowej (tzw. diety niskoresztkowej/bezresztkowa).

Dieta o niskiej/obniżonej zawartości błonnika (będąca zazwyczaj jednocześnie dietą lekkostrawną) powinna być stosowana m.in. przez osoby cierpiące na:

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
  • Nowotwory jelit
  • Nieswoiste zapalenie jelit (szczególnie w fazie zaostrzenia choroby)
  • Ostre i przewlekłe zapalenie trzustki i wątroby
  • Kamicę żółciową
  • Przewlekłe zapalenie pęcherzyka i dróg żółciowych

W przypadku diety niskobłonnikowej zaleca się spożywanie m.in.:

  • Pieczywa jasnego, czerstwego
  • Produktów mącznych opartych na mące pszennej
  • Kaszy mannej
  • Białego ryżu
  • Makaronu nitki
  • Chudego mięsa (w tym wędlin) i chudych ryb
  • Ziemniaków gotowanych i w postaci puree
  • Niektórych dojrzałych owoców bez skórki i pestek (jabłek, bananów, jagód) i owoców w formie soków i przecierów
  • Warzyw gotowanych i/lub przetartych (np. marchewki gotowanej, dyni), sałaty, pomidorów bez skórek i pestek
  • Przetworów mlecznych, masła

Błonnik pokarmowy – przyczyny i skutki niedoboru

Niedobór błonnika pokarmowego w diecie może być przyczyną zwiększonego ryzyka rozwoju niektórych dolegliwości i chorób takich jak:

  • Zaparcia
  • Cukrzyca typu 2
  • Otyłość
  • Choroby serca (np. choroba niedokrwienna serca)
  • Kamica żółciowa
  • Uchyłkowatość jelita grubego
  • Nowotwory jelita grubego
  • Zapalenie wyrostka robaczkowego
  • Hemoroidy

Osoby na diecie bezglutenowej dostarczają zazwyczaj zbyt niskie ilości błonnika

Dieta bezglutenowa opiera się na wykluczeniu z jadłospisu wszystkich produktów zawierających nawet niewielkie ilości glutenu. Dieta taka jest pozbawiona pszenicy (w tym orkiszu), pszenżyta, jęczmienia, żyta i bardzo często też owsa (który co prawda naturalnie nie zawiera glutenu ale w toku produkcji zdarza się być nim zanieczyszczony). Stąd też osoby na diecie bezglutenowej nie spożywają wielu produktów zbożowych (będących bardzo dobrym źródłem błonnika), w tym tych opartych na mące pszennej, żytniej, jęczmiennej.

Menu takich osób pozbawione jest m.in. kaszy mannej, jęczmiennej, makaronu pszennego i żytniego, pierogów, naleśników, większości rodzajów pieczywa

W efekcie, stosowanie diety bezglutenowej może prowadzić do niskiego spożycia błonnika pokarmowego. Taki rodzaj diety jest wymagany u osób cierpiących na celiakię.

Błonnik pokarmowy – przyczyny i skutki nadmiaru

Spożycie błonnika pokarmowego należy zwiększać stopniowo

U niektórych osób, które gwałtownie zwiększą spożycie błonnika pokarmowego mogą wystąpić dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak: skurcze brzucha, wzdęcia, gazy. Objawy te można zredukować poprzez zwiększenie spożycia płynów do co najmniej 2 l/dzień, a także poprzez stopniowe wzbogacanie powszechnie stosowanej diety w błonnik pokarmowy. Zaleca się stopniowe wprowadzanie dodatkowego błonnika pokarmowego w ilości ok. 3-4 g/dzień w pierwszym tygodniu stosowania.

W niektórych przypadkach (szczególnie, gdy jednocześnie jest niskie spożycie płynów) może pojawić się niedrożność jelit.

Zbyt wysoka ilość spożytego błonnika pokarmowego (głównie jego frakcji nierozpuszczalnej) może być przyczyną wystąpienia biegunek.

Błonnik pokarmowy – interakcje z lekami

Formy błonnika pokarmowego tworzące żel (takie jak np. beta-glukan, psyllium, guma guar, pektyna) mogą spowalniać wchłanianie leków jeżeli są przyjmowane jednocześnie. Składniki te mogą powodować zmniejszone wchłanianie np. karbamazepiny, digoksyny, warfaryny, acetaminofenu, bumetanidu, metmorfiny, penicyliny, lowastatyny.

Ogólnienależy przyjmować leki co najmniej godzinę przed planowaną suplementacją błonnika pokarmowego lub dwie godziny po jego podaniu.

Więcej podobnych treści

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.


Czy ten artykuł okazał się pomocny?

Oceń wpis i pomóż nam w stworzeniu najlepszego w polskim internecie źródła wiedzy o zdrowiu. Czekamy na Twoje uwagi :)

Dziękujemy za oddany głos!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Cieszymy się, że znalazłeś w tym artykule to, czego szukałeś ;)

Dziękujemy za komentarz!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Dołożymy wszelkich starań aby nasze artykuły były lepsze.

Twoim zdaniem czegoś tu zabrakło?

Daj nam znać, a wspólnie uzupełnimy ten artykuł


Spis badań i źródeł

  • http://scielo.isciii.es/pdf/nh/v25n4/revision1.pdf
  • http://www.szpital.mielec.pl/images/stories/diety2018/08_dieta_ubogoresztokowa.pdf
  • http://zeszyty.umg.edu.pl/sites/default/files/ZN291.pdf
  • https://academic.oup.com/fqs/article/1/1/47/4791730
  • https://celiakia.pl/produkty-dozwolone/
  • https://ncez.pl/upload/normy-net-1.pdf

Masz pytanie?

Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.

Administratorem Twoich danych osobowych jest vitapedia.pl. Twoje dane posłużą nam wyłącznie do kontaktowania się z Tobą.

Newsletter