Brzoskwinia: wartości odżywcze, właściwości i przeciwwskazania
Ostatnia aktualizacja: 01 października 2022
- Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
- 4źródła
- 16badań
Brzoskwinia (Prunus persica Batsch) to jeden z najpopularniejszych owoców na świecie, który pochodzi z Chin. Brzoskwinia należy do owoców pestkowych z rodziny różowatych (Rosaceae). Obecnie istnieje ponad 3000 odmian brzoskwini.
Wpływ na zdrowie: | Pozytywny |
Nazwa: | Brzoskwinia |
Kalorie: | 42 kcal/100 g |
IG (indeks glikemiczny): | 42 (niski) |
Bogata w: | Potas, błonnik pokarmowy, beta-karoten, beta-kryptoksantyna, polifenole |
Właściwości: | Usuwanie wolnych rodników, właściwości przeciwnowotworowe, działanie przeciwbakteryjne, utrzymywanie stężenia glukozy i ciśnienia krwi na właściwym poziomie, ochrona przed toksycznością nikotyny |
W ciąży: | Bezpieczna, nie ma przeciwwskazań do spożywania |
Przeciwwskazania: | Osoby z alergią na brzoskwinie nie mogą spożywać tego owocu. |
Jak przechowywać: | |
Cena: | |
Sezonowość: |
W pigułce
- Brzoskwinia to owoc niskokaloryczny (33,5 kcal/sztuka) o niskim indeiske glikemicznym (IG = 42)
- Brzoskwinie są źródłem błonnika pokarmowego i potasu
- Brzoskwinie zawierają w swoim składzie cenna przeciwutleniacze: karotenoidy i polifenole
- Brzoskwinie wykazują aktywność przeciwutleniającą i działają przeciwnowotworowo
- Brzoskwinie posiadają właściwości antybakteryjne
- Spożywanie brzoskwiń może prawdopodobnie chronić przed toksycznym działaniem nikotyny z papierosów
- Prawdopodobnie brzoskwinie mogą redukować wzrost glukozy we krwi i przyczyniać się do obniżania ciśnienia tętniczego
- Brzoskwinie są bezpieczne dla zdrowia, jednak nie mogą być spożywane przez osoby, które mają na nie alergię
Brzoskwinia - wartości odżywcze
Brzoskwinia nie dostarcza wielu kalorii
Brzoskwinie są produktem niskokalorycznym. Wartość energetyczna brzoskwini wynosi 42 kcal/100 g.
Zgodnie z tym, 1 sztuka brzoskwini dostarcza ok. 33,5 kcal.
Brzoskwinia zawiera błonnik pokarmowy
Brzoskwinie dostarczają błonnik, jednakże nie są to szczególnie wysokie ilości.
Skład podstawowy brzoskwini (w przeliczeniu na 1 sztukę = 80 g) kształtuje następująco:
- Białko - 0,73 g
- Tłuszcz - 0,22 g
- Węglowodany - 8,08 g
- Błonnik pokarmowy - 1,2 (4,8% RWS)
Brzoskwinie mają niski indeks (IG) i ładunek glikemiczny (ŁG)
Brzoskwinie cechują się niskim indeksie glikemicznym, którego wartość wynosi 42 (IG = 42).
Dodatkowo brzoskwinie posiadają niski ładunek glikemiczny. Dla jednej brzoskwini (80 g) wynosi on 3,4 (ŁG = 3,4).
Brzoskwinie są źródłem potasu
Spośród wszystkich składników mineralnych, brzoskwinie zawierają najwięcej potasu. Pozostałe składniki występują w niewielkich ilościach. Zawartość poszczególnych związków mineralnych (w przeliczeniu na 1 sztukę = 80 g) wygląda następująco:
- Potas - 152 mg (7,6% RWS)
- Miedź - 0,06 mg (6,4% RWS)
- Fosfor - 17,6 mg (2,5% RWS)
- Mangan - 0,05 mg (2,4% RWS)
- Żelazo - 0,27 mg (1,9% RWS)
- Cynk - 0,18 mg (1,8% RWS)
- Magnez - 6,4 mg (1,7% RWS)
- Wapń - 3,2 mg (0,4 %RWS)
Brzoskwinie zawierają niskie ilości witamin
W brzoskwinia znajduje się wiele różnych witamin, jednakże ich poziom jest stosunkowo niski:
- Witamina C - 5,28 mg (6,6% RWS)
- Witamina E - 0,58 mg (4,9% RWS)
- Niacyna - 0,65 mg (4,1% RWS)
- Witamina K - 2,08 ug (2,8% RWS)
- Kwas pantotenowy - 0,12 mg (2% RWS)
- Ryboflawina - 0,025 mg (1,8% RWS)
- Tiamina - 0,02 mg (1,7% RWS)
- Witamina A - 12,8 ug (1,6% RWS)
- Kwas foliowy - 3,2 ug (1,6% RWS)
- Witamina B6 - 0,02 mg (1,4% RWS)
W brzoskwiniach znajdują się karotenoidy
Brzoskwinie są dobrym źródłem karotenoidów, czyli związków o silnych właściwościach przeciwutleniających. Spośród tych związków najwięcej znajduje się beta-karotenu i beta-kryptoksantyny. W małych ilościach są obecne też luteina i likopen.
Warto zaznaczyć, że w skórce znajduje się o wiele więcej (nawet 3-8x) karotenoidów, niż w miąższu. Dlatego warto jeść brzoskwinie razem ze skórką.
Brzoskwinie dostarczają polifenole
Poza karotenoidami, w brzoskwiniach znajdują się jeszcze inne przeciwutleniacze - polifenole. Wśród nich można wymienić przede wszystkim:
- Kwas chlorogenowy
- Kwas galusowy
- Katechiny
Brzoskwinia - właściwości
••• Brzoskwinie posiadają właściwości przeciwutleniające
Przeprowadzone badania pokazały, że za sprawą związków bioaktywnych (głównie karotenoidów i polifenoli), brzoskwinie cechują się działaniem przeciwutleniającym (antyoksydacyjnym).
Naukowcy zauważyli, że składniki obecne w brzoskwiniach mają zdolność do zmiatania (usuwania) wolnych rodników, które powodują stres oksydacyjny.
Jest to bardzo ważne w kontekście zdrowia, ponieważ wolne rodniki i związany z nim stres oksydacyjny mogą przyczyniać się do rozwoju różnych chorób.
••• Brzoskwinie mają działanie przeciwnowotworowe
Badacze potwierdzili, że polifenole znajdujące się w brzoskiwniach mają zdolność hamowania wzrostu guza piersi oraz hamowania przerzutów do płuc.
Naukowcy podali, że aby dostarczyć dorosłej osobie ilość polifenoli, która była stosowana w tym badaniu, to należałoby codziennie jeść 2-3 sztuki brzoskwini.
Podobne działanie stwierdzono w badaniach z udziałem ludzi. Jak podają jego autorzy, jedzenie co najmniej dwóch porcji brzoskwiń (lub nektarynek) tygodniowo może obniżyć ryzyko raka piersi aż o 41%.
Z kolei na podstawie doświadczenia in vitro można zasugerować, że składniki występujące w brzoskwiniach hamują wzrost i różnicowanie się komórek raka okrężnicy.
Podsumowanie: doświadczenia wykonane na liniach komórkowych udowodniły właściwości przeciwnowotworowe brzoskwini. Badania wykonane z udziałem ludzi, potwierdzają, że brzoskwinie mogą hamować rozwój raka piersi.
••• Brzoskwinie hamują rozwój bakterii
Brzoskwiniom przypisuje się właściwości przeciwbakteryjne. Wyniki jednego z badań, które zostały opublikowane w renomowanym czasopiśmie Food Chemistry pokazały, że ekstrakty przygotowane na bazie brzoskwini hamują rozwój bakterii takich jak Staphylococcus aureus i Listeria monocytogenes.
•• Brzoskwinie mogą chronić przed toksycznością nikotyny
Dane pochodzące z 2017 roku pokazują, że brzoskwinie mogą nasilać metabolizm toksycznej nikotyny i w ten sposób mogą chronić tkanki ustroju (np. wątroby, nerek, płuc) przed uszkodzeniami.
Działanie to wynika prawdopodobnie z właściwości przeciwutleniających brzoskwini.
Na podstawie tych obserwacji sugeruje się, że spożywanie brzoskwini może przynosić korzyści zdrowotne palaczom.
Podsumowanie: badania na zwierzętach pokazują, że brzoskwinie mogą łagodzić skutki toksycznego działania nikotyny obecnej w dymie papierosowym. Wymaga to jednak potwierdzenia w badaniach z udziałem ludzi.
•• Brzoskwinie poprawiają gospodarkę węglowodanową
W jednym z doświadczeń na zwierzętach, autorzy badania zuaważyli, że podawanie soku z brzoskwiń szczurom z otyłością może wpływać korzystnie na gospodarkę węglowodanową poprzez zahamowanie wzrostu stężenia glukozy we krwi i zmniejszenie insulinooporności.
Podsumowanie: obecny stan wiedzy sugeruje, że brzoskwinie mogą działać przeciwcukrzycowo. Jednak ze względu na brak badań przeprowadzonych z udziałem ludzi, dane te są niewystarczające, aby potwierdzić skuteczność takiego działania.
•• Brzoskwinie mają potencjalne działanie obniżające ciśnienie tętnicze
Brzoskwinie są bardzo dobrym źródłem potasu, który posiada potwierdzone właściwości hipotensyjne (obniżające ciśnienie tętnicze krwi).
Z tego względu można przypuszczać, że regularne spożywanie brzoskwini przyczyni się do redukcji ciśnienia krwi.
Podsumowanie: skład chemiczny brzoskwini wskazuje, że owoce te mogą być pomocne w obniżaniu ciśnienia krwi. Jednakże dotychczas nie przeprowadzono badań, który mogłyby potwierdzić te właściwości.
Przeciwwskazania
Brzoskwinie są bezpieczne dla zdrowia i nie powodują żadnych skutków ubocznych.
Należy jednak pamiętać, że brzoskwinie suszone lub brzoskwinie w syropie, które są bardzo popularne charakteryzują się wysoką zawartością cukrów prostych. I z tego względu te produkty nie powinny być spożywane przez osoby z podwyższonym stężeniem glukozy we krwi lub z cukrzycą.
Zgodnie z powyższym, najlepiej spożywać brzoskwinie w formie surowej.
Brzoskwini nie mogą spożywać osoby z alergią
Pomimo, że brzoskwinie należą do bezpiecznych produktów, to niestety niektóre osoby są na nie uczulone, co dyskwalifikuje możliwość ich jedzenia.
Spożywanie brzoskwini przez osoby, które mają na nie alergię może skutkować pojawieniem się objawów takich jak:
- Pokrzywka
- Nieżyt nosa
- Astma
- Obrzęk naczynioruchowy
- Dolegliwości ze strony układu pokarmowego
- Obrzęk i świąd błony śluzowej warg, jamy ustnej, gardła (tzw. zespół alergii jamy ustnej)
Więcej podobnych treści
Borówka amerykańska
Borówka amerykańska, czyli borówka wysoka to niskokaloryczny owoc, który jest co raz bardziej pop...
- dr Bartosz Kulczyński
- 10 stycznia 2021
Mandarynki - wszystko co warto wiedzieć
Mandarynki to owoce cytrusowe o stosunkowo niskiej kaloryczności i niskim indeksie glikemicznym. ...
- dr Bartosz Kulczyński
- 24 marca 2021
Maliny
Maliny (Rubus idaeus) to owoce niskokaloryczne, które są bogatym źródłem błonnika pokarmowego. Za...
- dr Bartosz Kulczyński
- 04 lutego 2021
Czarna porzeczka
Czarna porzeczka (Ribes nigrum) jest jednym z najlepszych źródeł pokarmowych witaminy C, a jednoc...
- dr Bartosz Kulczyński
- 27 stycznia 2021
Cytryna: wartości odżywcze, właściwości, przeciwwskazania
Cytryna to jeden z najpopularniejszych cytrusów, który jest szeroko stosowany w kuchni. Sprawdzil...
- dr Bartosz Kulczyński
- 01 lipca 2021
Śliwki
- Natalia Kalinowska
- 24 maja 2022
Spis badań i źródeł
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/1102677/nutrients
- https://foodstruct.com/food/peach
- E A Pastorello i wsp.: The major allergen of peach (Prunus persica) is a lipid transfer protein. J Allergy Clin Immunol, 1999, 103(3 Pt 1), 520-6.
- Montserrat Fernández-Rivas i wsp.: Clinically relevant peach allergy is related to peach lipid transfer protein, Pru p 3, in the Spanish population. J Allergy Clin Immunol, 2003, 112(4), 789-95.
- Michael A Lea i wsp.: Inhibition of growth and induction of differentiation of colon cancer cells by peach and plum phenolic compounds. Anticancer Res, Jul-Aug, 28(4B), 2067-76.
- Giuliana Noratto i wsp.: Identifying peach and plum polyphenols with chemopreventive potential against estrogen-independent breast cancer cells. J Agric Food Chem, 2009, 57(12), 5219-26.
- Simone B Rossato i wsp.: Antioxidant potential of peels and fleshes of peaches from different cultivars. J Med Food, 2009, 12(5), 1119-26.
- Giuliana Noratto i wsp.: Polyphenolics from peach (Prunus persica var. Rich Lady) inhibit tumor growth and metastasis of MDA-MB-435 breast cancer cells in vivo. J Nutr Biochem, 2014, 25(7), 796-800.
- Giuliana Noratto i wsp.: Consumption of polyphenol-rich peach and plum juice prevents risk factors for obesity-related metabolic disorders and cardiovascular disease in Zucker rats. J Nutr Biochem, 2015, 26(6), 633-41.
- Monica R Loizzo i wsp.: Prunus persica var. platycarpa (Tabacchiera Peach): Bioactive Compounds and Antioxidant Activity of Pulp, Peel and Seed Ethanolic Extracts. Plant Foods Hum Nutr, 2015, 70(3), 331-7.
- Feten Belhadj i wsp.: Bioactive compounds contents, antioxidant and antimicrobial activities during ripening of Prunus persica L. varieties from the North West of Tunisia. Food Chem, 2016, 204, 29-36.
- Samia Dabbou i wsp.: Carotenoids, Phenolic Profile, Mineral Content and Antioxidant Properties in Flesh and Peel of Prunus persica Fruits during Two Maturation Stages. Plant Foods Hum Nutr, 2017, 72(1), 103-110.
- J Cuesta-Herranz i wsp.: Peach allergy pattern: experience in 70 patients. Allergy, 1998, 53(1), 78-82.
- Teresa T. Fung i wsp.: Intake of specific fruits and vegetables in relation to risk of estrogen receptor-negative breast cancer among postmenopausal women. Breast Cancer Res Treat., 2013, 138(3), 925–930.
- Xiong-wei Li i wsp.: Peach genetic resources: diversity, population structure and linkage disequilibrium. BMC Genet., 2013, 14, 84.
- Xiaoyong Zhao i wsp.: Phenolic Composition and Antioxidant Properties of Different Peach [Prunus persica (L.) Batsch] Cultivars in China. Int J Mol Sci., 2015, 16(3), 5762–5778.
- Hyun-Jeong Kim i wsp.: Protective Effect of White-fleshed Peach (Prunus persica (L.) Batsch) on Chronic Nicotine-induced Toxicity. J Cancer Prev., 2017, 22(1), 22–32.
- Tommaso Filippini i wsp.: The effect of potassium supplementation on blood pressure in hypertensive subjects: A systematic review and meta-analysis. Int J Cardiol, 2017, 230, 127-135.
Masz pytanie?
Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.