Karob (E410, Mączka chleba świętojańskiego)
Ostatnia aktualizacja: 15 stycznia 2022
- Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
- 36źródła
- 1badań
Guma karob inaczej mączka chleba świętojańskiego jest otrzymywana jest z bielma nasion drzewa szarańczyna strąkowego (Ceratonia siligua) rosnącego w klimacie środziemnomorskim. Stosowana jest jako dodatek do żywności pod numerem E410.
Wpływ na zdrowie: | Pozytywny |
Nazwa: | Guma karob |
Alternatywne nazwy: | E410, karob, mączka chleba świętojańskiego |
Grupa: | Dodatki do żywności |
Sposób otrzymywania: | Pozyskiwana z bielma nasion szarańczyna strąkowego |
ADI (dopuszczalne spożycie): | Nie ustalono limitu |
Szkodliwość: | Brak skutków ubocznych. W nadmiernych ilościach może wywoływać dolegliwości żołądkowe (jak błonnik pokarmowy) |
Gdzie występuje: | Produkty piekarskie/mączne, lody, produkty mleczne, majonezy, sery, budynie, sosy sałatkowe, słodycze, dżemy |
W ciąży: | Bezpieczny do spożycia |
Funkcja technologiczna: | Substancja zagęszczająca i stabilizująca |
W pigułce
- Guma karob (mączka chleba świętojańskiego) jest produktem o właściwościach zagęszczających i stabilizujących, stosowanym jako dodatek do żywności (E410)
- Guma karob nie jest trawiona w naszym organizmie, co czyni z niej dobre źródło błonnika pokarmowego. W rezultacie może regulować poziom cukru we krwi i obniżać ryzyko rozwoju nadwagi oraz otyłości
- Mączka chleba świętojańskiego dodawana jest zwykle do produktów mlecznych, wypieków, produktów bezglutenowych, produktów mrożonych, sosów i budyniów
- Dopuszczono stosowanie gumy karobowej w produktach dla niemowląt i małych dzieci. Substancja ta zapobiega ulewaniom
- Guma karob jest bezpieczna dla zdrowia. Spożywana w formie produktów spożywczych nie wywołuje żadnych skutków ubocznych, również u kobiet ciężarnych
Guma karob – co to jest?
Pod względem budowy chemicznej, guma karob zaliczana jest do polisacharydów, a dokładniej do galaktomannanów zbudowanych z mannozy i galaktozy.
Mączkę chleba świętojańskiego można traktować jako rodzaj rozpuszczalnego błonnika pokarmowego. Ze względu na swoją strukturę i lepkość może ograniczać wchłanianie węglowodanów, a tym samym ma korzystny wpływ na regulację poziomu cukru we krwi. Dodatkowo może być wartościowym składnikiem w walce z nadwagą i otyłością.
Guma karob - właściwości fizyczne
Mączka chleba świętojańskiego występuje w postaci białego lub kremowego proszku praktycznie pozbawionego zapachu.
Guma karob wykazuje zdolność do tworzenia bardzo lepkich roztworów wodnych przy stosunkowo niskim stężeniu.
Dobrze rozpuszcza się w gorącej w wodzie (> 80°C). W zimnej wodzie rozpuszcza się tylko częściowo.
Guma karob – kalorie
Guma karob (E410) nie dostarcza nam praktycznie żadnych kalorii. Wynika to z tego, że nie jest trawiona w naszym przewodzie pokarmowym, ani nie jest w nim wchłaniana. Ulega ona fermentacji przez obecną w jelitach florę bakteryjną.
Guma karob - indeks glikemiczny
Indeks glikemiczny gumy karobowej spożywanej w postaci tabletki wynosi 40 (IG = 40), co klasyfikuje ją w kategorii produktów o niskim indeksie glikemicznym.
Oznacza to, że po spożyciu nie powoduje ona gwałtownego wzrostu glukozy we krwi, a tym samym jest odpowiednim produktem dla osób z cukrzycą i insulinoopornością.
Guma karob – zastosowanie w żywności
Guma karob (E410) stosowana jest stosowana substancja zagęszczająca i stabilizująca
Guma karob cechuje się zdolnością do stabilizowania emulsji, a także może zastępować tłuszcz w produktach spożywczych. Stąd można ją znaleźć w produktach o obniżonej zawartości tłuszczu.
Guma karobowa stosowana jest w wielu produktach spożywczych ponieważ zapewnia też przyjemne, kremowe odczucie w ustach.
Mączkę chleba świętojańskiego można stosować w połączeniu z innymi hydrokoloidami, takimi jak karagen (E407), agar (E406) i guma ksantanowa (E415), ponieważ wykazuje z nimi synergizm działania – pozwala na tworzenie żeli o większej sile i elastyczności. Jednakże sama w sobie nie ma właściwości żelujących.
Guma karobowa (E410) jest szeroko wykorzystywana w przemyśle spożywczym
Gumę karob można znaleźć w wielu produktach, ponieważ posiada wiele właściwości technologicznych:
- Zagęstnik ten bardzo często dodawany jest do serków i past do smarowania ponieważ nadaje im lepszą smarowność.
- Guma karob zapobiega niekorzystnej synerezie w produktach spożywczych (np. w jogurtach), czyli hamuje wydzielanie się np. wody lub mleka zawieszonych w żelu.
- Dzięki zdolności do wiązania wody, jest ona dobrym rozwiązaniem dla produktów mrożonych, np. lodów ponieważ spowalnia i zmniejsza wielkość tworzenia się kryształków lodu.
- Mączka chleba świętojańskiego wykorzystywana jest do wytwarzania jadalnych filmów/powłok dla świeżych warzyw, owoców i produktów mięsnych. Powłoki te zapewniają trwałość produktom spożywczym.
- Ze względu na stabilność w szerokim zakresie pH, guma karobowa może być dodawana do różnych napojów, w których zapobiega powstawaniu rozwarstwień.
- Guma karob znajduje również zastosowanie w przemyśle piekarniczym. Substancja ta poprawia teksturę produktu finalnego oraz zwiększa lepkość ciasta. Ponadto zwiększa objętość ciasta i opóźnia starzenie się produktów piekarniczych.
- Mączkę chleba świętojańskiego można stosować jako środek wiążący, jako substytut (zamiennik) glutenu w bezglutenowych produktach (np. pieczywie) na bazie skrobi kukurydzianej. Dodatek tego składnika poprawia m.in. strukturę miękiszu chleba.
- Guma karob dopuszczona jest do stosowania w żywności specjalnego przeznaczenia medycznego (FSMP). Wykazano, że substancja ta zmniejsza liczbę epizodów cofania treści pokarmowej z żołądka do przełyku u osób cierpiących m.in. na chorobę refluksową przełyku (GERD).
Karob (E410) - zamiennik kakao
Karob w formie brązowego proszku jest wykorzystywany jako zamiennik kakao. Wynika to z jej charakterystycznego smaku i niskiej zawartość tłuszczu.
porada
Do wyrobu potraw (np. ciast, ciasteczek) lub jako dodatek do produktów (np. jogurtów) stosuje się zwykle taką samą ilość karobu, co kakao.
Guma karob (E410) - w jakich produktach może występować?
Mączka chleba świętojańskiego zgodnie z prawem unijnym może być dodawana do wielu produktów spożywczych na zasadzie quantum satis (bez ścisłych ograniczeń ale w ilości minimalnej, niezbędnej do uzyskania zamierzonego efektu).
Gumę karob (E412) można znaleźć najczęściej w produktach takich, jak:
- Desery mleczno-czekoladowe
-
Gotowe sosy (np. sosy do spaghetti, sosy bolońskie, sos czosnkowy)
- Śmietana
- Napoje roślinne (np. napoje owsiane)
- Serki twarogowe i serki kanapkowe
- Serki waniliowe
- Sery topione
- Chrupki kukurydziane
- Chipsy ziemniaczane
- Ketchup
- Jogurty owocowe (np. jogurty truskawkowe, jogurty wiśniowe)
- Lody
- Przetwory rybne (np. makrela w pomidorach)
- Produkty mięsne (np. salami, boczek)
- Chrzan
Guma karob (E410) - dla niemowląt
Mączka chleba świętojańskiego (E410) może być stosowana w preparatach dla niemowląt - zapewnia odpowiednie zagęszczenie płynnych mieszanek mlecznych. Szczególne zastosowanie znajduje w preparatach przeznaczonych dla niemowląt ze skłonnościami do ulewania, ponieważ może im przeciwdziałać.
Guma karob - szkodliwość
Guma karob (E410) jest bezpieczna dla zdrowia
Guma karob może być spożywana bez obaw o szkodliwy wpływ na nasze zdrowie. Wskazuje na to szereg danych:
- Mączka chleba świętojańskiego uzyskała status GRAS – czyli substancji powszechnie uznanej za bezpieczną.
- Dla gumy karobowej nie narzucono limitu bezpiecznego poziomu spożycia (ADI).
- Guma karob została dopuszczona do stosowania w wielu krajach na świecie. Może być ona dodawana do żywności na terenie USA, Unii Europejskiej, Japonii czy też Australii i Nowej Zelandii.
- W opinii Ekspertów Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), guma karob (E410) nie ma działania rakotwórczego ani genotoksycznego (uszkadzającego DNA).
- Mączka chleba świętojańskiego charakteryzuje się bardzo niską toksycznością ostrą. Wykazano, że dawka śmiertelna (LD50) to aż 5-13 g/kg masy ciała.
- Guma karobowa jest wchłaniana w przewodzie pokarmowym w bardzo niewielkim stopniu.
- W badaniach z udziałem ludzi (młodzieży i dorosłych) naukowcy stwierdzili, że doustne codzienne przyjmowanie mączki chleba świętojańskiego w ilości 500 mg/kg masy ciała (0,5 g/kg masy ciała) przez 8 tygodni nie wywoływało żadnych znaczących skutków ubocznych. Oznacza to, że dorosła osoba mogłaby spożyć ok. 30 g gumy karobowej bez ryzyka wystąpienia działań niepożądanych. Warto zaznaczyć, że w produktach spożywczych ilość znajdującej się gumy karobowej jest dużo niższa.
- Żadnych skutków ubocznych nie odnotowano również w doświadczeniach na zwierzętach, w których to stosowano jeszcze wyższe dawki gumy karobowej (9-45 g/kg masy ciała).
uwaga!
Stosowanie wysokich ilości gumy karobowej może prowadzić do bólów brzucha, wzdęć, nudności oraz może skutkować działaniem przeczyszczającym. Jednakże ilości mogące wywoływać takie efekty nie są spotykane w produktach spożywczych.
Guma karob – w ciąży
Guma karob nie wykazuje szkodliwego działania na rozwój płodu, jak również nie wpływa negatywnie na funkcje rozrodcze.
Uważa się, że guma karob może być spożywana przez kobiety ciężarne bez ryzyka wystąpienia poważnych skutków ubocznych.
Guma karob – gdzie kupić
W sklepach spożywczych trudno jest znaleźć gumę karob. Można ją kupić u dystrybutorów dodatków do żywności, w sklepach stacjonarnych z tzw. zdrową żywnością lub w sklepach internetowych. Opakowanie (100 g) gumy karobowej kosztuje ok. 10-12 zł.
Gumę karobową należy przechowywać w suchym i chłodnym miejscu. Okres trwałości to ok. 2 lata.
Guma karob - ciekawostki
Ciekawostka 1:
W przeszłości, wysuszone ziarna karobu ze względu na swoją jednakową masę wykorzystywane były jako odważniki w jubilerstwie i aptekarstwie. Określenie „karat” pochodzi właśnie pochodzi właśnie z języka greckiego i oznacza ono „owoc karobu”.
Ciekawostka 2:
Guma karobowa stosowana jest do produkcji farmaceutyków. Związek ten zapewnia kontrolowane uwalnianie leku podczas spożycia.
Więcej podobnych treści
Guma ksantanowa (E415)
Substancja zagęszczająca (E415), która pełni zarazem funkcje błonnika pokarmowego i może obniżać ...
- dr Bartosz Kulczyński
- 10 grudnia 2019
Guma guar (E412)
Guma guar (E412) jest dodatkiem do żywności pełniącym funkcję zagęszczającą. Przypisuje się jej d...
- dr Bartosz Kulczyński
- 10 grudnia 2019
Betanina (E162)
Naturalny barwnik (E162) pozyskiwany z buraków nadający żywności kolor ciemnoczerwony. Dodawany z...
- dr Bartosz Kulczyński
- 10 grudnia 2019
Izomalt (E953)
Izomalt (E953) to substancja słodząca otrzymywana z sacharozy. Jest o połowę mniej słodka od cukr...
- dr Bartosz Kulczyński
- 18 maja 2020
Taumatyna (E957)
Taumatyna (E957) jest najsłodszą znaną substancją na świecie, która pozyskiwana jest z owoców kat...
- dr Bartosz Kulczyński
- 21 maja 2020
Maltitol (E965)
Maltitol to substancja słodząca z grupy polioli. Posiada słodkość podobną do tradycyjnego cukru i...
- dr Bartosz Kulczyński
- 28 maja 2020
Spis badań i źródeł
- http://sigma-not.pl/publikacja-29448-maczka-chleba-%C5%9Bwi%C4%99toja%C5%84skiego-(e-410)---coraz-cz%C4%99%C5%9Bciej-stosowany-dodatek-do-%C5%9Brodk%C3%B3w-spo%C5%BCywczych-przemysl-fermentacyjny-2007-7-8.html
- http://www.acta-agrophysica.org/pdf-107299-38110?filename=Forgotten%20functional.pdf
- http://www.aulamedica.es/nh/pdf/8011.pdf
- http://www.fao.org/3/a-br563e.pdf
- http://www.fao.org/fileadmin/user_upload/jecfa_additives/docs/monograph3/additive-110.pdf
- https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.2903/j.efsa.2017.4646
- https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A32011R1129
- Marita Dionísio i wsp.: Locust bean gum: Exploring its potential for biopharmaceutical applications. J Pharm Bioallied Sci., 2012, 4(3), 175–185.
- Miglena Georgieva i wsp.: Effects of carob-bean gum thickened formulas on infants’ reflux and tolerance indices. World J Clin Pediatr., 2016, 5(1), 118–127.
- Sheweta Barak i wsp.: Locust bean gum: processing, properties and food applications--a review. Int J Biol Macromol, 2014, 66, 74-80.
Pytania i odpowiedzi
Czy mączka chleba świętojańskiego ma gluten?
Nie, guma karob (E410) jest produktem bezglutenowym.
Czy karob można jeść na surowo?
Nie ma przeciwwskazań do spożywania karobu na surowo. W tej formie można dodawać go np. do jogurtów.
Masz pytanie?
Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.