Rukola
Ostatnia aktualizacja: 19 czerwca 2023
- Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
- 6źródła
- 13badań
Rukola, inaczej Rokietta siewna (Eruca vesicaria L.) to warzywo zaliczane do rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Roślina ta występuje naturalnie w Europie, Afryce Północnej, a także w Iranie, Indiach i Pakistanie. Część jadalną rukoli stanowią liście, zaś z jej nasion przygotowuje się olej. Liście rukoli charakteryzują się stosunkowo dużą ostrością i pieprznością.
Wpływ na zdrowie: | Pozytywny |
Nazwa: | Rukola |
Grupa: | Warzywa |
Bogata w: | Witamina K, kwas foliowy, karotenoidy, glukozynolany |
Właściwości: | Dostarcza duże ilości witaminy K i kwasu foliowego, które pełnią ważne funkcje w organizmie. Może prawdopodobnie zmniejszać ryzyko rozwoju chorób układu krążenia i niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby |
Przeciwwskazania: | Brak |
W ciąży | Bezpieczna |
Jak przechowywać: | Najlepiej przechowywać w lodówce, w szufladzie na warzywa |
Cena: | 3-4 zł / opakowanie (75 g) |
W pigułce
- Rukola jest niskokalorycznym warzywem (25 kcal/100 g) o niskim indeksie glikemicznym (IG = 32)
- Rukola dostarcza stosunkowo duże ilości witaminy K i kwasu foliowego
- W rukoli znajdują się związki bioaktywne, takie jak karotenoidy, polifenole i glukozynolany
- Spożywanie rukoli może być pomocne w zapobieganiu chorobom wątroby i układu krążenia
- Nie ma żadnych przeciwwskazań do spożywania liści rukoli. Nie powodują one też żadnych skutków ubocznych
Jakie wartości odżywcze ma rukola?
Rukola jest niskokaloryczna
Ze względu na bardzo wysoką zawartość wody (91,7%), rukola jest warzywem o niskiej kaloryczności. Jedna garść rukoli (20 g) dostarcza zaledwie 5 kcal.
Rukola (1 garść) zawiera niewielkie ilości węglowodanów (0,73 g), białka (0,52 g) i tłuszczu (0,13 g). Nie dostarcza ona również zbyt dużo błonnika pokarmowego (0,32 g).
Rukola jest źródłem witaminy K i kwasu foliowego
Spośród witamin i składników mineralnych obecnych w rukoli na szczególną uwagę zasługują witamina K i kwas foliowy, które występują w największych ilościach w stosunku do dziennego zapotrzebowania człowieka na te składniki.
Zawartość poszczególnych witamin (w przeliczeniu na 1 garść = 20 g) wygląda następująco:
- Witamina K - 21,8 µg (29,1% RWS)
- Kwas foliowy - 19,4 µg (9,7% RWS)
- Witamina C - 3,0 mg (3,8% RWS)
- Witamina A - 23,8 µg (3,0% RWS)
- Kwas pantotenowy - 0,9 mg (1,5% RWS)
- Witamina B2 - 0,02 mg (1,3% RWS)
- Witamina B6 - 0,014 mg (1,0% RWS)
- Witamina B1 - 0,008 mg (0,7% RWS)
- Witamina E - 0,09 mg (0,7% RWS)
- Niacyna - 0,06 mg (0,4% RWS)
Poniżej podano również poziom składników mineralnych (w przeliczeniu na 1 garść = 20 g):
- Wapń - 32 mg (4,0% RWS)
- Potas - 73,8 mg (3,7% RWS)
- Mangan - 0,06 mg (3,2% RWS)
- Magnez - 9,4 mg (2,5% RWS)
- Żelazo - 0,29 mg (2,1% RWS)
- Miedź - 0,016 mg (1,6% RWS)
- Fosfor - 10,4 mg (1,5% RWS)
- Cynk - 0,09 mg (0,9% RWS)
W rukoli znajdują się związki bioaktywne
Liście rukoli zawierają w swoim składzie wiele różnych związków o wysokiej aktywności biologicznej. Wśród nich warto wymienić przede wszystkim:
- Glukozynolany i izotiocyjaniany (np. glukorafanina, glukosatywina, glukobrasikanapina, glukonapoleiferyna)
- Polifenole (rutyna, kwercetyna, mirycetyna, kwas ferulowy, kwas kumarowy)
- Karotenoidy (luteina, zeaksantyna, beta-kryptoksantyna)
Rukola ma niski indeks glikemiczny
Rukola jest warzywem o niskim indeksie glikemicznym, którego wartość wynosi 32 (IG = 32).
Dodatkowo rukola charakteryzuje się niskim ładunkiem glikemicznym. Wartość ładunku glikemicznego dla porcji rukoli (1 garść) wynosi zaledwie 1,17 (ŁG = 1,17).
Jakie właściwości ma rukola?
Rukola może chronić przed chorobami układu krążenia
Najnowsze opracowanie z 2016 roku pokazało, że osoby spożywające wysokie ilości zielonych warzyw liściastych (a do takich należy rukola) mają mniejsze ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych o 15,8%.
Rukola zapobiega chorobom wątroby
W 2021 roku naukowcy opublikowali wyniki badania, które dowiodły, że osoby, które spożywają zielone warzywa liściaste w ilości powyżej 7 porcji dziennie cechują się niższym ryzykiem wystąpienia niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD) o 28% w porównaniu do osób, które w ogole nie sięgają po te warzywa.
Rukola dostarcza dużo witaminy K o szerokich właściwościach zdrowotnych
W rukoli znajdują się wysokie ilości witaminy K1 (filochinonu), która pełni w naszym organizmie następujące funkcje:
- Wspomaga prawidłowe krzepnięcie krwi
- Zmniejsza ryzyko uszkodzeń stawów
- Poprawia funkcje poznawcze (np. pamięć)
Rukola jest źródłem kwasu foliowego ważnego dla kobiet ciężarnych
W liściach rukoli występuje kwas foliowy, który jest niezbędny dla kobiet ciężarnych, ponieważ odpowiada za prawidłowy rozwój układu nerwowego płodu. Zbyt niskie spożycie kwasu foliowego w trakcie ciąży może skutkować wystąpieniem np. wady cewy nerwowej.
Ponadto kwas foliowy wykazuje o wiele szersze działanie na organizm człowieka:
- Bierze udział w postawanie krwinek czerwonych (erytrocytów)
- Obniża poziom homocysteiny
- Wspomaga funkcjonowanie naczyń krwionośnych
- Zmniejsza ryzyko udarów mózgu
- Działa przeciwnowotworowo (zmniejsza ryzyko raka trzustki, przełyku, płuc)
- Łagodzi insulinooporność
- Zmniejsza czas trwania i częstotliwość uderzeń gorąca u kobiet z menopauzą
- Redukuje ryzyko choroby Alzheimera
Przeciwwskazania
Dotychczas nie stwierdzono żadnych przeciwwskazań i skutków ubocznych związanych ze spożywaniem liści rukoli.
Ze względu na to, że rukola zawiera dużo witaminy K, w przypadku przyjmowania już leków przeciwzakrzepowych (np. warfaryny) nie należy nagle włączać do diety wysokich ilości rukoli.
Jak spożywać rukolę?
Rukolę można spożywać na surowo. Sprawdzi się jako dodatek do sałatek, pizzy, tortilli i kanapek. Bardzo dobrze komponuje się z pomidorami, cytrusami, mięsem drobiowym, orzechami i serem pleśniowym.
Wskazówki przy kupowaniu
Kupując rukolę należy zwrócić uwagę na to, aby jej liście cechowały się jasnym i żywym zielonym kolorem, a także aby nie miały oznak więdnięcia, w tym żółtych przebarwień.
Przechowywanie
Rukolę najlepiej przechowywać w lodówce, w szufladzie na warzywa i owoce. Liście rukoli należy najpierw zawinąć w ręcznik papierowy i umieścić w zamykanej plastikowej torbie (najlepiej z otworkami). Przed włożeniem rukoli do lodówki należy ją dokładnie umyć pod bieżącą wodą, a następnie osuszyć ręcznikiem papierowym.
Tak zabezpieczona rukola można pozostać w lodówce do ok. 5-7 dni.
Więcej podobnych treści
Szpinak
Szpinak to przedstawiciel zielonych warzyw liściastych, który obfituje w witaminę K i kwas foliow...
- dr Bartosz Kulczyński
- 20 grudnia 2020
Rzodkiewka
Rzodkiewka to popularne warzywo z rodziny kapustowatych. Cechuje się niską kalorycznością i jest ...
- dr Bartosz Kulczyński
- 11 lutego 2021
Ziemniaki: wartości odżywcze · właściwości · przeciwwskazania
Ziemniaki to jedno z najpopularniejszych warzyw w Polsce. Charakteryzują się wysoką zawartością p...
- dr Bartosz Kulczyński
- 25 grudnia 2020
Bataty
Bataty (słodkie ziemniaki) to co raz bardziej popularny zamiennik tradycyjnych ziemniaków. Bataty...
- dr Bartosz Kulczyński
- 25 grudnia 2020
Papryka
Papryka znana jest z wysokich ilości witaminy C. W swoim składzie zawiera również cenny beta-karo...
- dr Bartosz Kulczyński
- 07 lipca 2021
Soja
Soja to jedna z roślin strączkowych. Zawiera duże ilości pełnowartościowego białka. Jest też źród...
- dr Bartosz Kulczyński
- 24 marca 2021
Spis badań i źródeł
- http://www.phmd.pl/fulltxt.php?icid=867080
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/169387/nutrients
- https://foodstruct.com/food/arugula
- Myriam Villatoro-Pulido i wsp.: An approach to the phytochemical profiling of rocket [Eruca sativa (Mill.) Thell]. J Sci Food Agric, 2013, 93(15), 3809-19.
- Richard Lee Pollock i wsp.: The effect of green leafy and cruciferous vegetable intake on the incidence of cardiovascular disease: A meta-analysis. JRSM Cardiovasc Dis, 2016, 5, 2048004016661435.
- María M. Corrada i wsp.: Reduced risk of Alzheimer’s disease with high folate intake: The Baltimore Longitudinal Study of Aging. Alzheimers Dement., 2005, 1(1), 11–18.
- XIN YI i wsp.: Efficacy of folic acid supplementation on endothelial function and plasma homocysteine concentration in coronary artery disease: A meta-analysis of randomized controlled trials. Exp Ther Med., 2014, 7(5), 1100–1110.
- Soheila Bani i wsp.: The Effect of Folic Acid on Menopausal Hot Flashes: A Randomized Clinical Trial. J Caring Sci., 2013, 2(2), 131–140.
- James J DiNicolantonio i wsp.: The health benefits of vitamin K. Open Heart., 2015, 2(1), e000300.
- Luke Bell i wsp.: Rocket science: A review of phytochemical & health-related research in Eruca & Diplotaxis species. Food Chem X., 2019, 1, 100002.
- Homocysteine Lowering Trialists' Collaboration i wsp.: Dose-dependent effects of folic acid on blood concentrations of homocysteine: a meta-analysis of the randomized trials. Am J Clin Nutr, 2005, 82(4), 806-12.
- Xiaobin Wang i wsp.: Efficacy of folic acid supplementation in stroke prevention: a meta-analysis. Lancet, 2007, 369(9576), 1876-1882.
- Wei-Min Dai i wsp.: Association between folate intake, serum folate levels and the risk of lung cancer: a systematic review and meta-analysis. Chin Med J (Engl), 2013;126(10):1957-64., 126(10), 1957-64.
- H L Lin i wsp.: Folate intake and pancreatic cancer risk: an overall and dose-response meta-analysis. Public Health, 2013, 127(7), 607-13.
- Nancy Presse i wsp.: Vitamin K status and cognitive function in healthy older adults. Neurobiol Aging, 2013, 34(12), 2777-83.
- Martin Tio i wsp.: Folate intake and the risk of upper gastrointestinal cancers: a systematic review and meta-analysis. J Gastroenterol Hepatol, 2014, 29(2), 250-8.
- M K Shea i wsp.: The association between vitamin K status and knee osteoarthritis features in older adults: the Health, Aging and Body Composition Study. Osteoarthritis Cartilage, 2015, 23(3), 370-8.
- Jie V Zhao i wsp.: The effects of folate supplementation on glucose metabolism and risk of type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Ann Epidemiol, 2018, 28(4), 249-257e1.
- https://www.nmcd-journal.com/article/S0939-4753(21)00028-4/abstract
Masz pytanie?
Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.