Ziemniaki: wartości odżywcze · właściwości · przeciwwskazania

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.

Ziemniaki: wartości odżywcze · właściwości · przeciwwskazania

Ostatnia aktualizacja: 19 czerwca 2023

  • Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
  • 4źródła
  • 4badań

Ziemniak (Solanum tuberosum L.) to roślina z gatunku psiankowatych (Solanaceae), pochodząca z Ameryki Południowej. W krajach europejskich zostały rozpowszechnione pod koniec XVI wieku. Obecnie są uprawiane w 160 krajach i występują w ponad 4000 odmian.

Wpływ na zdrowie:

Pozytywny

Nazwa:

Ziemniaki

Grupa:

Warzywa

Kalorie:

77 kcal/100 g 
61,6 kcal/80 g (1 sztuka)

IG (indeks glikemiczny):

Ziemniaki surowe: 60 (średni) 
Ziemniaki gotowane: 78 (wysoki)

Bogate w:

Witamina B6, potas

Właściwości:

Zwiększanie sytości

Przeciwwskazania:

Osoby z alergią na ziemniaki


W pigułce

  • Ziemniak to produkt o stosunkowo niskiej kaloryczności (77 kcal/100 g)
  • Ziemniaki ugotowane charakteryzują się wysokim indeksem glikemicznym i spożywane regularnie mogą nieznacznie zwiększać ryzyko cukrzycy typu 2
  • Ziemniaki dostarczają duże ilości potasu i witaminy B6
  • W mniejszych ilościach ziemniaki zawierają błonnik pokarmowy i witaminę C
  • Jedzenie ziemniaków wiąże się z istotnym zwiększeniem sytości

Ziemniaki - wartości odżywcze

Ziemniaki nie dostarczają wysokich ilości kalorii

Wbrew obiegowej opinii, ziemniaki wcale nie są kaloryczne.

Wartość energetyczna ziemniaków wynosi 77 kcal/100 g. 

Według tego, 1 ziemniak średniej wielkości (80 g) dostarcza 61,6 kcal.

Ziemniaki są źródłem węglowodanów

Spośród makroskładników, ziemniaki dostarczają najwięcej węglowodanów, w tym głównie skrobię.

Podstawowa wartość odżywcza ziemniaków (w przeliczeniu na 1 sztukę - 80 g) wygląda następująco:

  • Białko - 2,0 g
  • Tłuszcz - 0,07 g
  • Węglowodany - 14 g (w tym skrobia - 12,2 g)
  • Błonnik pokarmowy - 1,68  g (6,7% RWS)

Ziemniaki są bogate w potas

Ziemniaki zawierają wiele różnych składników mineralnych, wśród których najwięcej jest potasu.

Zawartość poszczególnych składników mineralnych obecnych w ziemniakach (w przeliczeniu na 1 sztukę= 80 g) kształtuje się jak poniżej:

Ziemniaki są zasobne w witaminę B6 i C

Poziom witamin w ziemniakach wygląda następująco:

Trzeba jednak podkreślić, że gotowanie ziemniaków powoduje istotne obniżenie witaminy C.

Ziemniaki mają średni/wysoki indeks (IG) i ładunek glikemiczny (ŁG)

Ziemniaki surowe charakteryzują się średnim indeksem glikemicznym, którego wartość wynosi 60 (IG = 60).

Jednakże na co dzień spożywa się ziemniaki gotowane, a ich indeks glikemiczny jest wyższy i wynosi 78 (IG = 78).

Ziemniaki cechują się również średnim ładunkiem glikemicznym (ŁG), którego wartość (dla 1 ugotowanego ziemniaka) wynosi 10,1 (ŁG = 10,1).

Ziemniaki - właściwości

Ziemniaki zapewniają sytość

Ziemniaki charakteryzują się bardzo wysokim indeksem sytości.

Oznacza to, że są one w stanie w wysokim stopniu zaspokoić subiektywne uczucie głodu.

Spożywanie ziemniaków może nieznacznie zwiększać ryzyko cukrzycy

Na podstawie przeanalizowanych wyników badań, naukowcy odnotowali, że regularne spożywanie ziemniaków gotowanych lub pieczonych (w ilości 150 g/dzień) może w niewielkim stopniu zwiększać ryzyko cukrzycy typu 2 (średnio o 9%).

Ziemniaki - przeciwwskazania

Ziemniaki mogą nasilać objawy u osób z IBD

Ziemniaki zawierają w swoim składzie glikoalkaloidy takie, jak solanina i chakonina.

Na podstawie przeprowadzonego doświadczenia na zwierzętach, naukowcy stwierdzili, że związki te obecne w ziemniakach w ilościach powszechnie spożywanych mogą niekorzystnie wpływać na przepuszczalność jelit i nasilać objawy u osób z nieswoistym zapaleniem jelit (IBD).

Niektóre osoby mogą mieć alergię na ziemniaki

Ziemniak zawiera w swoim składzie białka (m.in. patatynę), które są alergenami i u niektórych osób mogą wywoływać objawy alergiczne.

Jednakże alergia na ziemniaki występuje bardzo rzadko.

U osób z alergią, ziemniaki mogą powodować występowanie takich objawów, jak:

  • Atopowe zapalenie skóry
  • Pokrzywka
  • Obrzęk naczynioruchowy
  • Świszczący oddech
  • Nieżyt nosa
  • Dolegliwości żołądkowo-jelitowe (biegunka, bóle brzucha)
  • Utrata apetytu

Więcej podobnych treści

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.


Czy ten artykuł okazał się pomocny?

Twoja opinia została już zapisana w naszym systemie


Spis badań i źródeł

Masz pytanie?

Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.

Administratorem Twoich danych osobowych jest vitapedia.pl. Twoje dane posłużą nam wyłącznie do kontaktowania się z Tobą.

Newsletter