Jagody goji

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.

Jagody goji

Ostatnia aktualizacja: 07 kwietnia 2022

  • Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
  • 8źródła
  • 9badań

Jagody goji to owoce pozyskiwane z dwóch spokrewionych roślin: kolcowoju pospolitego (Lycium barbarum) i kolcowoju chińskiego (Lycium chinense). Pochodzą one z Azji, a w szczególności z północno-zachodnich regionów Chin. Rośliny te zaliczane są do rodziny psiankowatych (Solanaceae), która obejmuje również takie produkty jak pomidory i ziemniaki.

Wpływ na zdrowie:

Pozytywny

Nazwa:

Jagody goji

Kalorie:

350 kcal/100 g

35 kcal/1 łyżka (10 g)

Bogate w:

Błonnik pokarmowy, potas, karotenoidy (zeaksantyna)

Właściwości:

Potencjalne działanie poprawiające wzrok i zapobiegające niektórym chorobom oczu, możliwy korzystny wpływ na układ krążenia

W ciąży:

Prawdopodobnie bezpieczne, nie ma konkretnych przeciwwskazań do spożywania

Przeciwwskazania:

Ostrożność powinny zachować osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe

Jak przechowywać:

Najlepiej przechowywać w ciemnym i chłodnym miejscu


W pigułce

  • Jagody goji są zazwyczaj spożywane w formie suszonych owoców, które są stosunkowo kaloryczne (350 kcal/100 g)
  • Jagody goji są dobrym źródłem błonnika pokarmowego, luteiny i potasu
  • Spożywanie jagód goji może prawdopodobnie wpływać korzystnie na wzrok i może być pomocne w zapobieganiu chorobom oczu
  • Badania in vitro pokazują, że jagody goji mają potencjalne działanie przeciwnowotworowe
  • Jagód goji nie powinny spożywać osoby z alergią na te owoce. Ostrożność powinny zachować osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe
  • Wydaje się, że spożywanie jagód goji przez kobiety ciężarne i karmiące piersią jest bezpieczne dla zdrowia, ale nie przeprowadzono badań w tym zakresie

Jagody goji - kalorie

Suszone jagody goji są stosunkowo kaloryczne

Wartość energetyczna suszonych jagód goji wynosi ok. 350 kcal/100 g.

Zgodnie z tym, 1 łyżka (10 g) jagód goji dostarcza 35 kcal.

Jagody goji - wartości odżywcze

Jagody goji są źródłem węglowodanów

W najwyższych ilościach w jagodach goji występują węglowodany. Jest ich 77,06 g/100 g.

W mniejszych ilościach znajduje się białko - 14,26 g/100 g.

Jagody goji charakteryzują się śladową zawartością tłuszczu - 0,39 g/100 g.

Jagody goji zawierają dużo błonnika pokarmowego

Jagody goji są dobrym źródłem błonnika. W 100 g suszonych jagód goji znajduje się 13 g błonnika.

Wobec tego spożywając 1 łyżkę jagód goji dostarczamy 1,3 g błonnika (5,2% GDA).

Jagody goji są źródłem potasu

Spośród wszystkich składników mineralnych, w suszonych jagodach goji znajduje się najwięcej potasu - 881,9-1460 mg/100 g. Jedna łyżka dostarcza więc 88-146 mg potasu (4,4-7,3% RWS).

Zawartość pozostałych składników mineralnych kształuje się następująco (wartości podano w przeliczeniu na 100 g produktu i dodatkowo na 1 łyżkę):

  • Wapń - 50-101,3 mg (5-10 mg/łyżkę; 0,6-1,3% RWS)
  • Magnez - 45,9-90 mg (4,6-9 mg/łyżkę; 1,2-2,4% RWS)
  • Sód - 209,8-550 mg (21-55 mg/łyżkę)
  • Fosfor - 174,3-184 mg (17,4-18,4 mg/łyżkę; 2,5-2,6% RWS)
  • Miedź - 0,7-0,8 mg (0,07-0,08 mg/łyżkę; 7-8% RWS)
  • Żelazo - 3,4-5,5 mg (0,34-0,55 mg/łyżkę; 2,4-3,9% RWS)
  • Mangan - 0,5-0,9 mg (0,05-0,09 mg/łyżkę; 2,5-4,5% RWS)
  • Cynk - 1,3-1,5 mg (0,13-0,15 mg/łyżkę; 1,3-1,5% RWS)

Jagody goji są bogate w witaminę A

Suszone jagody goji zawierają wysokie ilości witaminy A - 26822 IU/100 g (2680 IU/łyżkę; 100% RWS). Warto podkreślić, że jedząc 1 łyżkę suszonych owoców dziennie możemy w pełni pokryć zapotrzebowanie na ten składnik.

Dodatkowo w ich składzie znajduje się witamina C - 48,4 mg/100 g (4,84 mg/łyżkę; 6,1% RWS).

Ważnym składnikiem jagód goji jest kompleks polisacharydowy

Właściwości zdrowotne jagód goji w dużej mierze wynikają z obecności kompleksu polisacharydowego (LBP). 

Jest on zbudowany z sześciu rodzajów cukrów: glukozy, galaktozy, mannozy, arabinozy, ramnozy i ksylozy, a także z kwasu galakturonowego i aminokwasów.

W jagodach goji znajdują się wysokie ilości karotenoidów

Swój charakterystyczny czerwono-ceglany kolor, jagody goji zawdzięczają obecności karotenoidów.

W najwyższych ilościach znajduje sie zeaksantyna (186 mg/100 g).

Suszone jagody goji cechują się też niskim poziomem innych karotenoidów: luteiny (5,7 mg/100 g) i beta-kryptoksantyny (6,1 mg/100 g).

Jagody goji są źródłem polifenoli

Naukowcy zidenyfikowali w suszonych jagodach goji wiele różnych polifenoli, czyli związków o wysokiej aktywności przeciwutleniającej.

Wśród polifenoli obecnych w jagodach goji należy wymienić m.in.:

  • Kwasy fenolowe (np. kwas galusowy, kwas kawowy, kwas chlorogenowy, kwas kumarowy, kwas ferulowy)
  • Flawonole (np. rutyna, hiperozyd)
  • Katechiny (katechina, epikatechina)

Jagody goji dostarczają niewielkie ilości tokoferoli

Tokoferole są kolejną grupą związków bioaktywnych, które występują w suszonych jagodach goji. Ich stężenie jednak nie jest zbyt wysokie i wynosi odpowiednio:

  • Alfa-tokoferol - 5,5 mg/100 g
  • Beta-tokoferol - 4,2 mg/100 g

Jagody goji - właściwości

Dotychczas nie przeprowadzono zbyt wielu badań z udziałem ludzi, dotyczących właściwości zdrowotnych jagód goji. Dlatego też omawiając ich wpływ na zdrowie, musimy kierować się głównie składem chemicznym tych owoców.

Jagody goji mogą korzystnie wpływać na wzrok

Jagody goji są jednym z najlepszych źródeł pokarmowych zeaksantyny.

Aktualny stan wiedzy pokazuje, że zarówno zeaksantyna, jak i inny z karotenoidów - luteina, znajdują się w wysokich ilościach plamce żółtej siatkówki.

Szacuje się, że karotenoidy te pochłaniają od 40 do nawet 90% padającego światła niebieskiego, chroniąc siatkówkę przed uszkodzeniami spowodowanymi przez promienie świetlne.

Istnieją pewne przesłanki naukowe, które pokazują, że zapewnienie odpowiedniego spożycia zeaksantyny i luteiny może wpływać na poprawę ostrości wzroku i poprawę wrażliwości na kontrast.

Dodatkowo wydaje się, że spożywanie zeaksantyny może być pomocne w obniżaniu ryzyka zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem (AMD, ang. age-related macular degeneration) lub spowalniania rozwoju tej choroby. Karotenoidy te prawdopodobnie mogą równeiż chronić nas przed rozwojem zaćmy jądrowej.

Trzeba jednak podkreślić, że na tę chwilę wyniki badań dotyczące wpływu spożycia zeaksantyny na wzrok i choroby oczu nie dostarczają spójnych i jednoznacznych wniosków.

Jagody goji zawierają potas cenny dla układu krążenia

W jagodach goji znajdują się stosunkowo wysokie ilości potasu.

Potas jest ważnym składnikiem dla naszego układu sercowo-naczyniowego.

W przeprowadzonych badaniach naukowcy udowodnili, że spożywanie potasu wiąże się z:

  • Obniżeniem ciśnienia tętniczego krwi
  • Redukcją ryzyka udarów mózgu

Możliwe właściwości przeciwnowotworowe jagód goji

Dotychczas przeprowadzono szereg badań in vitro, które dostarczają obiecujące przesłanki, wskazujące na potencjalne właściwości przeciwnowotworowe jagód goji.

Naukowcy zaobserwowali, że jagody goji, jak również związki w nich zawarte mogą hamować rozwoj takich nowotworów jak:

  • Rak piersi
  • Rak żołądka
  • Rak okrężnicy
  • Rak prostaty
  • Rak wątrobowokomórkowy

Trzeba jednak podkreślić, że wyników uzyskanych w badaniach in vitro nie można bezpośrednio przenieść na zdrowie człowieka. I wyniki te wymagają potwierdzenia w badaniach na ludziach, zanim można byłoby jednoznacznie wskazać, że jagody goji mają działanie przeciwnowotworowe.

Jagody goji - przeciwwskazania

Jagody goji są ogólnie bezpieczne dla zdrowia i nie powodują istotnych skutków ubocznych.

Jednakże w literaturze naukowej zaobserwowano pojedyncze przypadki alergii na jagody goji, które objawiały się m.in.: ostrą pokrzywką, dusznościami, nieżytem nosa, silnym świądem, obrzękami. Naukowcy zauważyli również, że może dochodzić do reakcji krzyżowych pomiędzy jagodami goji, a brzoskwiniami i pomidorami.

Jagody goji a ciąża

Na obecną chwilę nie ma konkretnych przeciwwskazań do spożywania jagód goji przez kobiety ciężarne i karmiące piersią.

Jednocześnie trzeba jednak podkreślić, że nie przeprowadzono dotychczas badań nad bezpieczeństwem stosowania jagód goji przez kobiety ciężarne i karmiące piersią.

Interakcje pomiędzy jagodami goji a lekami

W literaturze naukowej opisano kilka przypadków interakcji, które wystapiły pomiędzy jagodami goji, a lekami przeciwzakrzepowymi (warfaryną). Skutkowały one wystąpieniem krwawienia z nosa.

Stąd też osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe powinny zachować ostrożność podczas spożywania jagód goji.

Jak jeść jagody goji?

Jagody goji spożywane są zazwyczaj w postaci suszonych owoców. 

Suszone jagody goji są najczęściej stosowane jako dodatek, np. do:

  • Jogurtów
  • Owsianki
  • Smoothie
  • Ciast i batoników
  • Mięsa (np. jako składnik farszu)
  • Sałatek
  • Kompotów
  • Potraw z ryżu lub kaszy

W Chinach z jagód goji przygotowuje się m.in.:

  • Zupy
  • Herbatki ziołowe
  • Nalewki
  • Wina
  • Soki

Jak przechowywać jagody goji

Suszone jagody goji powinny być przechowywane w chłodnym, ciemnym miejscu, w szczelnie zamkniętych opakowaniach.

Jagody goji - uprawa

Coraz częściej możemy spotkać w sprzedaży sadzonki jagód goji przeznaczone do własnej uprawy. Jak samodzielnie uprawiać jagody goji?

W trakcie przygotowywania miejsca do uprawy zaleca się moczyć korzeń w świeżej wodzie (np. w wiadrze). Należy wykopać w ziemi dziurę, a następnie umieścić w niej korzenie rośliny. Dobrze jest, aby zmieszać glebę z obornikiem lub kompostem. Następnie zasypujemy dziurę i szczelnie ubijamy ziemię wokół systemu korzeniowego. W kolejnym kroku zaleca się dokładne podlanie rośliny. Dobrą praktyką jest również ściółkowanie - pokrycie gleby wokół rośliny np. ściółką z kory sosnowej, aby ograniczyć rozwój chwastów.


Wskazówki dotyczące uprawy:

  • Proces sadzenia najlepiej rozpocząć wczesną wiosną
  • Roślinę należy sadzić w odstępach ok. 1,5-2,0 m
  • W trakcie wzrostu rośliny należy zapewnić jej podparcie np. w postaci tyczki bambusowej. Należy wówczas przywiązać łodygę do palika
  • Wiosną zaleca się przyciąć roślinę, usuwając przy tym uszkodzone i martwe gałęzie
  • Nie zaleca się zasadzenia jagód goji w okolicy innych roślin z rodziny psiankowatych (np. papryka, pomidor). Dodatkowo należy unikać sadzenia blisko kalafiora, kukurydzy, jarmużu, kopru włoskiego, kalarepy, kurkumy

Więcej podobnych treści

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.


Czy ten artykuł okazał się pomocny?

Oceń wpis i pomóż nam w stworzeniu najlepszego w polskim internecie źródła wiedzy o zdrowiu. Czekamy na Twoje uwagi :)

Dziękujemy za oddany głos!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Cieszymy się, że znalazłeś w tym artykule to, czego szukałeś ;)

Dziękujemy za komentarz!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Dołożymy wszelkich starań aby nasze artykuły były lepsze.

Twoim zdaniem czegoś tu zabrakło?

Daj nam znać, a wspólnie uzupełnimy ten artykuł


Spis badań i źródeł

  • Landrum JT, Bone RA. Mechanistic evidence for eye diseases and carotenoids. In: Krinsky NI, Mayne ST, Sies H, editors. Carotenoids in Health and Disease. New York: Marcel Dekker; 2004. pp. 445–72.
  • http://journal.pan.olsztyn.pl/Goji-Berry-Lycium-barbarum-Composition-and-Health-Effects-a-Review,98443,0,2.html
  • https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/173032/nutrients
  • Ying Miao i wsp.: Growth inhibition and cell-cycle arrest of human gastric cancer cells by Lycium barbarum polysaccharide. Med Oncol, 2010, 27(3), 785-90.
  • Qiong Luo i wsp.: Lycium barbarum polysaccharides induce apoptosis in human prostate cancer. J Med Food, 2009, 12(4), 695-703.
  • Fang Mao i wsp.: Anticancer effect of Lycium barbarum polysaccharides on colon cancer cells involves G0/G1 phase arrest. Med Oncol, 2011, 28(1), 121-6.

Masz pytanie?

Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.

Administratorem Twoich danych osobowych jest vitapedia.pl. Twoje dane posłużą nam wyłącznie do kontaktowania się z Tobą.

Newsletter