Ananas

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.

Ananas

Ostatnia aktualizacja: 20 września 2022

  • Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
  • 17źródła
  • 17badań

Ananas (Ananas comosus L.) to gatunek rośliny z rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae), który posiada jadalne owoce. Ananas stanowi ósmy pod względem obfitości występowania owoc, którego roczna produkcja wynosi ok. 14 mln ton. Dodatkowo jest to trzeci najważniejszy owoc tropikalny, tuż po bananach i mango. Ananas pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej. Aktualnie jest uprawiany również w kilku krajach tropikalnych i subtropikalnych, takich jak Hawaje, Indie, Chiny, Kenia, RPA, Malezja, Filipiny, Tajlandia.

Wpływ na zdrowie:

Pozytywny

Nazwa:

Ananas

Grupa:

Owoce

Kalorie:

50 kcal/100 g

82,5 kcal/2 plastry (165 g)

IG (indeks glikemiczny):

59-66

Bogaty w:

Witamina C, mangan, bromelaina

Właściwości:

Źródło witaminy C i manganu, które odpowiadają za prawidłowe krążenie, zwiększanie wchłanianie żelaza, wzmocnienie odporności, działanie przeciwnowotworowe, budowę kości, właściwości przeciwutleniające, krzepnięcie krwi.

W ciąży:

Nie ma przeciwwskazań do spożywania.


W pigułce

  • Ananas jest niskokaloryczny (2 plastry to 82,5 kcal), jednak ma dość wysoki indeks glikemiczny (IG = 59-66) i ładunek glikemiczny (ŁG = 12,5, dla porcji)
  • Ananas jest dobrym źródłem witaminy C i manganu
  • Najbardziej znanym składnikiem występującym w ananasie jest bromelaina (enzym rozkładający białka), której najwyższe ilości występują jednak w niejadalnym rdzeniu
  • Za sprawą obecnej bromelainy, spożycie ananasa może powodować niegroźne pieczenie i ból ust
  • Bromelaina z ananasa jest wykorzystywana w przemyśle spożywczym do zmiękczania mięsa
  • Osoby z alergią na lateks mogą być również uczulone na ananasa
  • Ananasa nie powinny zbyt często spożywać osoby z cukrzycą i insulinoopornością (a w szczególności ananasa z puszki w zalewie cukrowej)
  • Ananas może być spożywany przez kobiety ciężarne i karmiące piersią
  • Ananas nie powinien być zbyt długo przechowywany (1-2 dni w temperaturze pokojowej, do 7 dni w lodówce)
  • Dobry jakościowo ananas powinien mieć słodki zapach, być jędrny, elastyczny i ciężki w stosunku do swojej wielkości

Ananas – kalorie i IG

Ananas jest owocem niskokalorycznym

Ananas jest zaliczany do owoców niskokalorycznych. Oczywiście mowa o surowym ananasie, a nie ananasie sprzedawanym w puszce, w zalewie cukrowej.

Wartość energetyczna ananasa wynosi 50 kcal/100 g. Oznacza to, że porcja ananasa (2 plastry = 165 g) dostarczają 82,5 kcal.

Ananas ma umiarkowany indeks i ładunek glikemiczny

Wartość indeksu glikemicznego (IG) dla ananasa świeżego wynosi 59-66. Zgodnie z przyjętą nomenklaturą, jest to średni indeks glikemiczny.

Podobnie jest w przypadku ładunku glikemicznego (ŁG). Jego wartość jest średnia i dla dwóch plasterków ananasa wynosi 12,5 (ŁG = 12,5).

Dane te wskazują, że ananas świeży (a tym bardziej ananas w zalewie!) nie powinien być zbyt często spożywany przez osoby z cukrzycą lub insulinoopornością.

Ananas - wartości odżywcze

Ananas jest źródłem witaminy C i manganu

Spośród niezbędnych dla zdrowia składników odżywczych, ananas zawiera stosunkowo wysokie ilości:

  • Witaminy C - 78,9 mg/2 plastry (ok. 165 g)
  • Manganu - 1,53 mg/2 plastry

Taka porcja ananasa (2 plastry) pozwala na pokrycie zapotrzebowania na mangan w 66-85% i witaminę C w 88-105%.

Pozostałe składniki mineralne i witaminy występują w niewielkich ilościach.
Poziom poszczególnych składników mineralnych kształtuje się następująco (w przeliczeniu na 2 plastry - 165 g): 

Z kolei zawartość witamin wynosi odpowiednio:

Charakterystycznym związkiem w ananasie jest bromelaina

W różnych częściach ananasa (liściach, łodygi, owocu) znajduje się związek o nazwie bromelaina.

Bromelaina to enzym pochodzenia roślinnego, który przyczynia się do trawienia białek.

Bromelainie przypisuje się m.in. działanie:

  • Przeciwzapalne
  • Wspomagające odchudzanie
  • Łagodzące bolesność mięśni
  • Przeciwzakrzepowe
  • Zapobiegające biegunkom na skutek infekcji bakteryjnych
  • Przeciwobrzękowe

To właśnie obecności bromelainy przypisuje się działanie prozdrowotne ananasa.

Trzeba jednak podkreślić, że do dnia dzisiejszego nie przeprowadzono przekonujących badań naukowych, które potwierdziłyby skuteczność działania bromelainy u ludzi.

Ciekawostka: bromelaina jest wykorzystywana w przemyśle spożywczym do zmiękczania mięsa.

W ananasie znajdują się związki fenolowe i kwasy organiczne

W ananasie zidentyfikowano obecność związków fenolowych o właściwościach przeciwutleniających, takich jak:

  • Kwas galusowy
  • Kwas synapowy
  • Kwas ferulowy
  • Kwas syringowy
  • Kwas gentyzynowy
  • Kwas izoferulowy
  • Kwas o-kumarowy
  • Wanilina

W składzie ananasa znajdują się również kwasy organiczne:

Ananas - właściwości

Ananas jest źródłem witaminy C o szerokich właściwościach zdrowotnych

Porcja ananasa (2 plastry) dostarcza dosyć duże ilości witaminy C, która wykazuje szerokie działanie w naszym organizmie. Zgodnie z aktualną wiedzą, wiadomo, że witamina C posiada właściwości:

  • Zwiększające wchłanianie żelaza
  • Przeciwnowotworowe
  • Stymulujące odporność
  • Poprawiające zdrowie kości
  • Zmniejszające ryzyko chorób neurodegeneracyjnych
  • Obniżające ciśnienie tętnicze krwi
  • Redukujące poziom cholesterolu
  • Zmniejszające ryzyko chorób sercowo-naczyniowych (np. choroby wieńcowej serca i udarów mózgu)

Ananas dostarcza mangan pełniący wiele funkcji w organizmie

Ananas jest dobrym źródłem manganu, który odpowiada w naszym ustroju za kilka istotnych właściwości:

  • Jest składnikiem enzymów przeciwutleniających (dysmutazy ponadtlenkowej)
  • Bierze udział w procesach krzepnięcia krwi
  • Uczestniczy w przekształcaniu glutaminianu do glutaminy
  • Odpowiada za funkcje odpornościowe
  • Jest niezbędny do budowy chrząstek i kości
  • Uczestniczy w przemianach węglowodanów i aminokwasów (jest składnikiem enzymów, np. karboksylazy pirogronianowej, karboksykinazy fosfoenolopirogronianowej, araginazy)

Ananas - przeciwwskazania

Jedzenie ananasa może powodować łagodny ból i mrowienie ust

U niektórych osób możliwe jest, że po zjedzeniu ananasa pojawi się nieco nieprzyjemne uczucie w ustach, w tym niewielkii ból, pieczenie lub mrowienie.

Zjawisko to wynika z faktu, że w ananasie znajduje się enzym - bromelaina, która może rozkładać mikroskopijne ilości białek budujących jamę ustną. Jednakże sytuacja ta nie ma żadnego negatywnego wpływu na nasze zdrowie.

Ananas nie powinien być często spożywany przez osoby z cukrzycą

Nie zaleca się zbyt częstego sięgania po ananasa surowego przez osoby chorujące na cukrzycę. Wynika to z faktu, że zawiera on stosunkowo dużą ilość cukrów prostych i cechuje się średnim indeksem (IG) i ładunkiem glikemicznym (ŁG).

Przeciwwskazane jest spożywanie ananasa z puszki (w zalewie cukrowej), ponieważ znajdują się w nim jeszcze wyższe ilości cukrów, a indeks i ładunek glikemiczny są o wiele wyższe.

Osoby uczulone na lateks mogą mieć alergię na ananasa

Dane naukowe pokazują, że u 30-50% osób, u których stwierdzono uczulenie na lateks mogą występować objawy niepożądane po spożyciu różnych produktów spożwczych.

Wśród tych produktów znajduje się właśnie ananas. Innymi produktami z tej grupy mogą być m.in. banany, kiwi, awokado.

Ananas - w ciąży

Nie istnieją żadne przeciwwskazania do spożywania ananasa przez kobiety ciężarne i karmiące piersią.

Ananas - jak przechowywać?

Ananasa najlepiej przechowywać w temperaturze pokojowej, poza lodówką. Jednakże owoc ten stosunkowo szybko się psuje, dlatego zaleca się kupować go tego samego dnia, w którym planuje się go wykorzystać.

Jeżeli jednak planujesz w dalszym terminie spożyć ananasa, to możesz go schować do lodówki (najlepiej owinięty w folię). Jednakże w porównaniu do innych produktów, przechowywanie dojrzałego ananasa w lodówce nie zwiększa istotnie jego przydatności do spożycia - wynosi ona średnio zaledwie 3-7 dni.

Ananasa obranego ze skóry i pozbawionego rdzenia można przechowywać w zamrażarce przez ok. jeden rok. Jednakże mrożenie może pogorszyć jego smak i konsystencję.

Ananas - jak kupować?

1. Aby wybrać dojrzałego ananasa należy sprawdzić jego zapach. Powinien być wyczuwalny i słodki. Brak takiego zapachu świadczy o tym, że owoc jest prawdopodobnie niedojrzały. Należy zrezygnować z wyboru owocu, który ma zapach fermentacji (może być przejrzały).

2. Dodatkowo dojrzały ananas powinien być jędrny. Po naduszeniu palcem, jego powierzchnia powinna się odkształcić. Pozostałe wgniecenie może oznaczać, że jest zepsuty.

3. Dobrym parametrem określającym dojrzałość ananasa jest jego ciężar. Im ananas jest cięższy, tym zawiera więcej soku (jest bardziej soczysty), co świadczy o jego większej dojrzałości i słodkości. Warto podkreślić, że chodzi tutaj o stosunek masy ananasa do jego wielkości. Ananas większy rozmiarem (ale stosunkowo lekki) wcale nie musi być bardziej dojrzały niż mniejszy owoc (ale dość ciężki).

4. Co ciekawe, kolor ananasa nie musi wskazywać na jego dojrzałość. Zarówno ananas o żółtej, jak i zielonej skórze może być dojrzały. Stąd kolor ananasa nie powinien być wyznacznikiem tego, czy jest dojrzały.

Na rynku ananas występuje w postaci wielu różnych produktów

Ananasa można kupić i spożywać w kilku różnych formach. Są to głównie:

  • Ananas świeży
  • Ananas w puszce (w zalewie cukrowej)
  • Ananas suszony/liofilizowany
  • Ananas kandyzowany
  • Dżem ananasowy

Ananas – jak spożywać?

Jak obrać ananasa?

Istnieją dwa sposoby na obranie ananasa:

  1. Aby obrać ananasa, należy najpierw ustawić go na desce i odciąć jego górę i spód. Następnie należy dokładnie skrawać skórę dookoła owocu. Ostatnim elementem jest pozbycie się (oddzielenie) rdzenia - należy skrawać owoc dookoła (podobnie jak skórę), aż dotrzemy do rdzenia. 
  2. Należy wyciąć górę ananasa, a następnie usunąć rdzeń wykorzystując do tego celu specjalny wykrawacz do ananasa. Ten sposób pozwala nam na uzyskanie charakterystycznych dla ananasa plastrów.

Więcej podobnych treści

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.


Czy ten artykuł okazał się pomocny?

Oceń wpis i pomóż nam w stworzeniu najlepszego w polskim internecie źródła wiedzy o zdrowiu. Czekamy na Twoje uwagi :)

Dziękujemy za oddany głos!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Cieszymy się, że znalazłeś w tym artykule to, czego szukałeś ;)

Dziękujemy za komentarz!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Dołożymy wszelkich starań aby nasze artykuły były lepsze.

Twoim zdaniem czegoś tu zabrakło?

Daj nam znać, a wspólnie uzupełnimy ten artykuł


Spis badań i źródeł

  • http://alergia-astma-immunologia.pl/2018_23_2/AAI_02_2018_1319_wawrzenczyk.pdf
  • http://glycemicindex.com/foodSearch.php
  • http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1533210110392951
  • http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD000980.pub4/full
  • https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/169124/nutrients
  • https://foodstruct.com/food/pineapple

Masz pytanie?

Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.

Administratorem Twoich danych osobowych jest vitapedia.pl. Twoje dane posłużą nam wyłącznie do kontaktowania się z Tobą.

Newsletter