Ananas
Ostatnia aktualizacja: 20 września 2022
- Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
- 17źródła
- 17badań
Ananas (Ananas comosus L.) to gatunek rośliny z rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae), który posiada jadalne owoce. Ananas stanowi ósmy pod względem obfitości występowania owoc, którego roczna produkcja wynosi ok. 14 mln ton. Dodatkowo jest to trzeci najważniejszy owoc tropikalny, tuż po bananach i mango. Ananas pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej. Aktualnie jest uprawiany również w kilku krajach tropikalnych i subtropikalnych, takich jak Hawaje, Indie, Chiny, Kenia, RPA, Malezja, Filipiny, Tajlandia.
Wpływ na zdrowie: | Pozytywny |
Nazwa: | Ananas |
Grupa: | Owoce |
Kalorie: | 50 kcal/100 g 82,5 kcal/2 plastry (165 g) |
IG (indeks glikemiczny): | 59-66 |
Bogaty w: | Witamina C, mangan, bromelaina |
Właściwości: | Źródło witaminy C i manganu, które odpowiadają za prawidłowe krążenie, zwiększanie wchłanianie żelaza, wzmocnienie odporności, działanie przeciwnowotworowe, budowę kości, właściwości przeciwutleniające, krzepnięcie krwi. |
W ciąży: | Nie ma przeciwwskazań do spożywania. |
Przeciwwskazania: | Spożycie powinny ograniczyć osoby z cukrzycą (średni indeks glikemiczny) |
Jak przechowywać: | Najlepiej przechowywać w temperaturze pokojowej (1-2 dni) lub w lodówce (do ok. 7 dni) |
Cena: | 4-6 zł / kg 13-15 zł / sztuka |
Sezonowość: | Listopad-grudzień Dostępny cały rok |
W pigułce
- Ananas jest niskokaloryczny (2 plastry to 82,5 kcal), jednak ma dość wysoki indeks glikemiczny (IG = 59-66) i ładunek glikemiczny (ŁG = 12,5, dla porcji)
- Ananas jest dobrym źródłem witaminy C i manganu
- Najbardziej znanym składnikiem występującym w ananasie jest bromelaina (enzym rozkładający białka), której najwyższe ilości występują jednak w niejadalnym rdzeniu
- Za sprawą obecnej bromelainy, spożycie ananasa może powodować niegroźne pieczenie i ból ust
- Bromelaina z ananasa jest wykorzystywana w przemyśle spożywczym do zmiękczania mięsa
- Osoby z alergią na lateks mogą być również uczulone na ananasa
- Ananasa nie powinny zbyt często spożywać osoby z cukrzycą i insulinoopornością (a w szczególności ananasa z puszki w zalewie cukrowej)
- Ananas może być spożywany przez kobiety ciężarne i karmiące piersią
- Ananas nie powinien być zbyt długo przechowywany (1-2 dni w temperaturze pokojowej, do 7 dni w lodówce)
- Dobry jakościowo ananas powinien mieć słodki zapach, być jędrny, elastyczny i ciężki w stosunku do swojej wielkości
Ananas – kalorie i IG
Ananas jest owocem niskokalorycznym
Ananas jest zaliczany do owoców niskokalorycznych. Oczywiście mowa o surowym ananasie, a nie ananasie sprzedawanym w puszce, w zalewie cukrowej.
Wartość energetyczna ananasa wynosi 50 kcal/100 g. Oznacza to, że porcja ananasa (2 plastry = 165 g) dostarczają 82,5 kcal.
Ananas ma umiarkowany indeks i ładunek glikemiczny
Wartość indeksu glikemicznego (IG) dla ananasa świeżego wynosi 59-66. Zgodnie z przyjętą nomenklaturą, jest to średni indeks glikemiczny.
Podobnie jest w przypadku ładunku glikemicznego (ŁG). Jego wartość jest średnia i dla dwóch plasterków ananasa wynosi 12,5 (ŁG = 12,5).
Dane te wskazują, że ananas świeży (a tym bardziej ananas w zalewie!) nie powinien być zbyt często spożywany przez osoby z cukrzycą lub insulinoopornością.
Ananas - wartości odżywcze
Ananas jest źródłem witaminy C i manganu
Spośród niezbędnych dla zdrowia składników odżywczych, ananas zawiera stosunkowo wysokie ilości:
- Witaminy C - 78,9 mg/2 plastry (ok. 165 g)
- Manganu - 1,53 mg/2 plastry
Taka porcja ananasa (2 plastry) pozwala na pokrycie zapotrzebowania na mangan w 66-85% i witaminę C w 88-105%.
Pozostałe składniki mineralne i witaminy występują w niewielkich ilościach.
Poziom poszczególnych składników mineralnych kształtuje się następująco (w przeliczeniu na 2 plastry - 165 g):
- Wapń - 21,4 mg
- Żelazo - 0,48 mg
- Magnez - 19,8 mg
- Fosfor - 13,2 mg
- Potas - 180 mg
- Sód - 1,65 mg
- Cynk - 0,20 mg
- Selen - 0,16 µg
Z kolei zawartość witamin wynosi odpowiednio:
- Witamina B1 - 0,13 mg
- Witamina B2 - 0,05 mg
- Niacyna - 0,82 mg
- Kwas pantotenowy - 0,35 mg
- Witamina B6 - 0,18 mg
- Foliany - 29,7 µg
- Witamina A - 4,95 µg
Charakterystycznym związkiem w ananasie jest bromelaina
W różnych częściach ananasa (liściach, łodygi, owocu) znajduje się związek o nazwie bromelaina.
Bromelaina to enzym pochodzenia roślinnego, który przyczynia się do trawienia białek.
Bromelainie przypisuje się m.in. działanie:
- Przeciwzapalne
- Wspomagające odchudzanie
- Łagodzące bolesność mięśni
- Przeciwzakrzepowe
- Zapobiegające biegunkom na skutek infekcji bakteryjnych
- Przeciwobrzękowe
To właśnie obecności bromelainy przypisuje się działanie prozdrowotne ananasa.
Trzeba jednak podkreślić, że do dnia dzisiejszego nie przeprowadzono przekonujących badań naukowych, które potwierdziłyby skuteczność działania bromelainy u ludzi.
Ciekawostka: bromelaina jest wykorzystywana w przemyśle spożywczym do zmiękczania mięsa.
W ananasie znajdują się związki fenolowe i kwasy organiczne
W ananasie zidentyfikowano obecność związków fenolowych o właściwościach przeciwutleniających, takich jak:
- Kwas galusowy
- Kwas synapowy
- Kwas ferulowy
- Kwas syringowy
- Kwas gentyzynowy
- Kwas izoferulowy
- Kwas o-kumarowy
- Wanilina
W składzie ananasa znajdują się również kwasy organiczne:
- Kwas cytrynowy
- Kwas jabłkowy
- Kwas chinowy
Ananas - właściwości
Ananas jest źródłem witaminy C o szerokich właściwościach zdrowotnych
Porcja ananasa (2 plastry) dostarcza dosyć duże ilości witaminy C, która wykazuje szerokie działanie w naszym organizmie. Zgodnie z aktualną wiedzą, wiadomo, że witamina C posiada właściwości:
- Zwiększające wchłanianie żelaza
- Przeciwnowotworowe
- Stymulujące odporność
- Poprawiające zdrowie kości
- Zmniejszające ryzyko chorób neurodegeneracyjnych
- Obniżające ciśnienie tętnicze krwi
- Redukujące poziom cholesterolu
- Zmniejszające ryzyko chorób sercowo-naczyniowych (np. choroby wieńcowej serca i udarów mózgu)
Ananas dostarcza mangan pełniący wiele funkcji w organizmie
Ananas jest dobrym źródłem manganu, który odpowiada w naszym ustroju za kilka istotnych właściwości:
- Jest składnikiem enzymów przeciwutleniających (dysmutazy ponadtlenkowej)
- Bierze udział w procesach krzepnięcia krwi
- Uczestniczy w przekształcaniu glutaminianu do glutaminy
- Odpowiada za funkcje odpornościowe
- Jest niezbędny do budowy chrząstek i kości
- Uczestniczy w przemianach węglowodanów i aminokwasów (jest składnikiem enzymów, np. karboksylazy pirogronianowej, karboksykinazy fosfoenolopirogronianowej, araginazy)
Ananas - przeciwwskazania
Jedzenie ananasa może powodować łagodny ból i mrowienie ust
U niektórych osób możliwe jest, że po zjedzeniu ananasa pojawi się nieco nieprzyjemne uczucie w ustach, w tym niewielkii ból, pieczenie lub mrowienie.
Zjawisko to wynika z faktu, że w ananasie znajduje się enzym - bromelaina, która może rozkładać mikroskopijne ilości białek budujących jamę ustną. Jednakże sytuacja ta nie ma żadnego negatywnego wpływu na nasze zdrowie.
Ananas nie powinien być często spożywany przez osoby z cukrzycą
Nie zaleca się zbyt częstego sięgania po ananasa surowego przez osoby chorujące na cukrzycę. Wynika to z faktu, że zawiera on stosunkowo dużą ilość cukrów prostych i cechuje się średnim indeksem (IG) i ładunkiem glikemicznym (ŁG).
Przeciwwskazane jest spożywanie ananasa z puszki (w zalewie cukrowej), ponieważ znajdują się w nim jeszcze wyższe ilości cukrów, a indeks i ładunek glikemiczny są o wiele wyższe.
Osoby uczulone na lateks mogą mieć alergię na ananasa
Dane naukowe pokazują, że u 30-50% osób, u których stwierdzono uczulenie na lateks mogą występować objawy niepożądane po spożyciu różnych produktów spożwczych.
Wśród tych produktów znajduje się właśnie ananas. Innymi produktami z tej grupy mogą być m.in. banany, kiwi, awokado.
Ananas - w ciąży
Nie istnieją żadne przeciwwskazania do spożywania ananasa przez kobiety ciężarne i karmiące piersią.
Ananas - jak przechowywać?
Ananasa najlepiej przechowywać w temperaturze pokojowej, poza lodówką. Jednakże owoc ten stosunkowo szybko się psuje, dlatego zaleca się kupować go tego samego dnia, w którym planuje się go wykorzystać.
Jeżeli jednak planujesz w dalszym terminie spożyć ananasa, to możesz go schować do lodówki (najlepiej owinięty w folię). Jednakże w porównaniu do innych produktów, przechowywanie dojrzałego ananasa w lodówce nie zwiększa istotnie jego przydatności do spożycia - wynosi ona średnio zaledwie 3-7 dni.
Ananasa obranego ze skóry i pozbawionego rdzenia można przechowywać w zamrażarce przez ok. jeden rok. Jednakże mrożenie może pogorszyć jego smak i konsystencję.
Ananas - jak kupować?
1. Aby wybrać dojrzałego ananasa należy sprawdzić jego zapach. Powinien być wyczuwalny i słodki. Brak takiego zapachu świadczy o tym, że owoc jest prawdopodobnie niedojrzały. Należy zrezygnować z wyboru owocu, który ma zapach fermentacji (może być przejrzały).
2. Dodatkowo dojrzały ananas powinien być jędrny. Po naduszeniu palcem, jego powierzchnia powinna się odkształcić. Pozostałe wgniecenie może oznaczać, że jest zepsuty.
3. Dobrym parametrem określającym dojrzałość ananasa jest jego ciężar. Im ananas jest cięższy, tym zawiera więcej soku (jest bardziej soczysty), co świadczy o jego większej dojrzałości i słodkości. Warto podkreślić, że chodzi tutaj o stosunek masy ananasa do jego wielkości. Ananas większy rozmiarem (ale stosunkowo lekki) wcale nie musi być bardziej dojrzały niż mniejszy owoc (ale dość ciężki).
4. Co ciekawe, kolor ananasa nie musi wskazywać na jego dojrzałość. Zarówno ananas o żółtej, jak i zielonej skórze może być dojrzały. Stąd kolor ananasa nie powinien być wyznacznikiem tego, czy jest dojrzały.
Na rynku ananas występuje w postaci wielu różnych produktów
Ananasa można kupić i spożywać w kilku różnych formach. Są to głównie:
- Ananas świeży
- Ananas w puszce (w zalewie cukrowej)
- Ananas suszony/liofilizowany
- Ananas kandyzowany
- Dżem ananasowy
Ananas – jak spożywać?
Jak obrać ananasa?
Istnieją dwa sposoby na obranie ananasa:
- Aby obrać ananasa, należy najpierw ustawić go na desce i odciąć jego górę i spód. Następnie należy dokładnie skrawać skórę dookoła owocu. Ostatnim elementem jest pozbycie się (oddzielenie) rdzenia - należy skrawać owoc dookoła (podobnie jak skórę), aż dotrzemy do rdzenia.
- Należy wyciąć górę ananasa, a następnie usunąć rdzeń wykorzystując do tego celu specjalny wykrawacz do ananasa. Ten sposób pozwala nam na uzyskanie charakterystycznych dla ananasa plastrów.
Więcej podobnych treści
Banan
Banany należą do najpopularniejszych owoców na całym świecie. Kojarzą się z wysoką kaloryczności...
- dr Bartosz Kulczyński
- 11 lipca 2020
Grejpfrut
Grejpfrut (Citrus paradisi) to jeden z owoców cytrusowych, który charakteryzuje się wysoką zawart...
- dr Bartosz Kulczyński
- 11 września 2020
Jagody goji
Jagody goji, czyli owoce kolcowoju (Lycium) pochodzą z Azji i są określane mianem superfoods. Spo...
- dr Bartosz Kulczyński
- 23 listopada 2020
Jagody acai
Jagody acai to tropikalne owoce z kategorii superfoods. Są źródłem przeciwutleniaczy (polifenoli)...
- dr Bartosz Kulczyński
- 11 września 2021
Awokado
Awokado to owoc pochodzący z Meksyku. Zawiera wysoką ilość tłuszczu. Może obniżać cholesterol we ...
- dr Bartosz Kulczyński
- 31 października 2020
Pomelo
Pomelo to owoc zaliczany do cytrusów, który w smaku jest podobny do grejpfruta, choć jest od nieg...
- dr Bartosz Kulczyński
- 04 stycznia 2021
Spis badań i źródeł
- http://alergia-astma-immunologia.pl/2018_23_2/AAI_02_2018_1319_wawrzenczyk.pdf
- http://glycemicindex.com/foodSearch.php
- http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1533210110392951
- http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD000980.pub4/full
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/169124/nutrients
- https://foodstruct.com/food/pineapple
- https://lpi.oregonstate.edu/mic/minerals/manganese#bone-development-function
- Marianne J Engelhart i wsp.: Dietary intake of antioxidants and risk of Alzheimer disease. JAMA, 2002, 287(24), 3223-9.
- C Bucca i wsp.: Effect of vitamin C on transient increase of bronchial responsiveness in conditions affecting the airways. Ann N Y Acad Sci, 1992, 669, 175-86.
- Peter P Zandi i wsp.: Reduced risk of Alzheimer disease in users of antioxidant vitamin supplements: the Cache County Study. Arch Neurol, 2004, 61(1), 82-8.
- S Sasazuki i wsp.: Effect of vitamin C on common cold: randomized controlled trial. Eur J Clin Nutr, 2006, 60(1), 9-17.
- Zheng Ye i wsp.: Antioxidant vitamins intake and the risk of coronary heart disease: meta-analysis of cohort studies. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil, 2008, 15(1), 26-34.
- Marc P McRae i wsp.: Vitamin C supplementation lowers serum low-density lipoprotein cholesterol and triglycerides: a meta-analysis of 13 randomized controlled trials. J Chiropr Med, 2008, 7(2), 48-58.
- Jeongseon Kim i wsp.: Intakes of vitamin A, C, and E, and beta-carotene are associated with risk of cervical cancer: a case-control study in Korea. Nutr Cancer, 2010;62(2):181-9., 62(2), 181-9.
- G R Howe i wsp.: Dietary factors and risk of breast cancer: combined analysis of 12 case-control studies. J Natl Cancer Inst, 1990, 82(7), 561-9.
- Hua Fan i wsp.: Association between vitamin C intake and the risk of pancreatic cancer: a meta-analysis of observational studies. Sci Rep, 2015, 5, 13973.
- Y Sun i wsp.: Dietary vitamin C intake and the risk of hip fracture: a dose-response meta-analysis. Osteoporos Int, 2018, 29(1), 79-87.
- Hanieh Malmir i wsp.: Vitamin C intake in relation to bone mineral density and risk of hip fracture and osteoporosis: a systematic review and meta-analysis of observational studies. Br J Nutr, 2018, 119(8), 847-858.
- Stephen P Juraschek i wsp.: Effects of vitamin C supplementation on blood pressure: a meta-analysis of randomized controlled trials1,2,3. Am J Clin Nutr., 2012, 95(5), 1079–1088.
- Rajendra Pavan i wsp.: Properties and Therapeutic Application of Bromelain: A Review. Biotechnol Res Int., 2012, 2012, 976203.
- OY Okafor i wsp.: Modulatory effect of pineapple peel extract on lipid peroxidation, catalase activity and hepatic biomarker levels in blood plasma of alcohol-induced oxidative stressed rats. Asian Pac J Trop Biomed., 2011, 1(1), 12–14.
- Guo‐Chong Chen i wsp.: Vitamin C Intake, Circulating Vitamin C and Risk of Stroke: A Meta‐Analysis of Prospective Studies. J Am Heart Assoc., 2013, 2(6), e000329.
- Yu-Yong Wang i wsp.: Vitamin C and E intake and risk of bladder cancer: a meta-analysis of observational studies. Int J Clin Exp Med., 2014, 7(11), 4154–4164.
- Xiao-Yan Bai i wsp.: Association between Dietary Vitamin C Intake and Risk of Prostate Cancer: A Meta-analysis Involving 103,658 Subjects. J Cancer., 2015, 6(9), 913–921.
- Tatsushi Ogata i wsp.: Current status of tropical fruit breeding and genetics for three tropical fruit species cultivated in Japan: pineapple, mango, and papaya. Breed Sci., 2016, 66(1), 69–81.
- Vidhya Rathnavelu i wsp.: Potential role of bromelain in clinical and therapeutic applications. Biomed Rep., 2016, 5(3), 283–288.
- Jie Luo i wsp.: Association between vitamin C intake and lung cancer: a dose-response meta-analysis. Sci Rep., 2014, 4, 6161.
- Amir Abbas Momtazi-borojeni i wsp.: Cognitive enhancing of pineapple extract and juice in scopolamine-induced amnesia in mice. Res Pharm Sci., 2017, 12(3), 257–264.
- Samir A. El-Shazly i wsp.: Physiological and molecular study on the anti-obesity effects of pineapple (Ananas comosus) juice in male Wistar rat. Food Sci Biotechnol., 2018, 27(5), 1429–1438.
- Xin-Hua Lu i wsp.: Physico-Chemical Properties, Antioxidant Activity and Mineral Contents of Pineapple Genotypes Grown in China. Molecules., 2014, 19(6), 8518–8532.
- Kyle J. Horning i wsp.: Manganese Is Essential for Neuronal Health. Annu Rev Nutr., 2015;, 35, 71–108.
- Daiana Silva Avila i wsp.: Manganese in Health and Disease. Met Ions Life Sci., 2013;, 13, 199–227.
- Palitha C Arampath i wsp.: Bulk storage of mango (Mangifera indica L.) and pineapple (Ananas comosus L.) pulp: effect of pulping and storage temperature on phytochemicals and antioxidant activity. J Sci Food Agric., 2019, 99(11), 5157–5167.
Masz pytanie?
Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.