Aronia

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.

Aronia

Ostatnia aktualizacja: 21 lutego 2022

  • Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
  • 11źródła
  • 8badań

Aronia czarna (Aronia melanocarpa), inaczej aronia czarnoowocowa to gatunek rośliny z rodziny różowatych (Rosaceae), która wydaje niewielkie czarne owoce, powszechnie nazywane aronią. Roślina ta pochodzi z Ameryki Północnej, ale aktualnie jest również uprawiana w Europie.

Wpływ na zdrowie:

Pozytywny

Nazwa:

Aronia

Grupa:

Owoce

Kalorie:

47 kcal/100 g

23,5 kcal/1 garść (50 g)

Bogata w:

Polifenole (głównie: antocyjany, kwercetyna, rutyna, kwas chlorogenowy).

Właściwości:

Obniżanie poziomu cholesterolu we krwi, redukcja ciśnienia tętniczego, działanie przeciwutleniające i przeciwbakteryjne.

W ciąży:

Nie ma przeciwwskazań do spożywania.

Jak przechowywać:

Aronię najlepiej przechowywać w lodówce lub w chłodnym pomieszczeniu (np. spiżarni).


W pigułce

  • Aronia jest dość mało popularnym owocem ze względu na swój cierpki smak i niewielką soczystość
  • Aronia jest niskokaloryczna (47 kcal/100 g) i stanowi bardzo dobre źródło polifenoli (głównie antocyjanów)
  • Uważa się, że aronia jest dobra na serce i układ krążenia - obniża ciśnienie krwi, redukuje poziom cholesterolu i działa antyoksydacyjnie (przeciwutleniająco)
  • Aronię spożywa się najczęściej w postaci przetworów (nalewek, soków, dżemów, syropów)
  • Aronia nadaje się jako dodatek do wielu potraw, w tym do dań mięsnych i serów
  • Aronię można kupić w formie świeżych owoców, przetworów, jak również suplementów diety

1. Wartości odżywcze

Aronia jest owocem niskokalorycznym

Wartość energetyczna aronii wynosi 47 kcal/100 g. Oznacza to, że 1 szklanka aronii (150 g) dostarcza 70,5 kalorii.

Zawartość witamin i składników mineralnych nie jest zbyt wysoka

W wielu artykułach popularno-naukowych można spotkać się z informacją, że aronia jest bogatym źródłem witamin i składników mineralnych. Jednakże są to niestety błędne powielane wiadomości.

Co prawda aronia zawiera różne witaminy i związki mineralne, to jednak ich poziom jest stosunkowo niewielki.

Zawartość witamin w świeżej aronii kształtuje się następująco:

Witaminy z grupy B występują w aronii w śladowych ilościach.

Poniżej przedstawiono również poziom składników mineralnych w świeżych owocach aronii:

  • Wapń - 30-32 mg/100 g
  • Żelazo - 0,9-1,4 mg/100 g
  • Potas - 105-218 mg/100 g
  • Sód - 1,0 mg/100 g
  • Cynk - 0,15-0,8 mg/100 g
  • Mangan - 0,6 mg/100 g
  • Magnez - 16,2 mg/100 g

W aronii jest obecny błonnik pokarmowy

W owocach aronii stwierdzono zawartość błonnika pokarmowego na poziomie 5,4 g/100 g.

Aronia słynie z bardzo wysokiej zawartości polifenoli

Najważniejszymi związkami chemicznymi obecnymi w owocach aronii są polifenole. Wśród nich, w szczególnie wysokich ilościach występują:

  • Antocyjany (np. 3-glukozyd cyjanidyny)
  • Pochodne kwercetyny (np. 3-glukozyd kwercetyny)
  • Izoramnetyna
  • Rutyna
  • Mirycetyna
  • Kaempferol
  • Epikatechina
  • Kwas chlorogenowy
  • Kwas neochlorogenowy
  • Kwas kawowy

Warto podkreślić, że aronia to jedno z najbogatszych źródeł polifenoli spośród wszystkich jadalnych warzyw i owoców.

2. Właściwości aronii

Aronia obniża poziom cholesterolu we krwi

Najnowszy przegląd badań naukowych pokazał, że spożywanie aronii w formie suplementu diety przyczyniło się do poprawy profilu lipidowego krwi.

Naukowcy odnotowali, że u osób stosujących aronię nastąpił wzrost stężenia "dobrego" cholesterolu HDL (średnio o 1,48 mmHg).

Na podstawie zebranych danych zaobserwowano również, że spożywanie aronii przyczyniło się do obniżenia stężenia cholesterolu całkowitego (średnio o 7,18 mmHg) i poziomu "złego" cholesterolu LDL (średnio o 5,84 mmHg).

Aronia na ciśnienie

Wiele przeprowadzonych badań naukowych dowiodło, że suplementacja ekstraktami z aronii (trwająca ok. 6-8 tygodni) przyczynia się do obniżenia skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi.

Trzeba jednak zaznaczyć, że nie wszystkie badania potwierdzają takie działanie.

Pomimo tego, osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze, jako jeden z elementów diety mogą rozważyć włączenie suplementów z aronią.

Aronia a cukrzyca

Bardzo często można spotkać się z opinią, że aronia jest przydatna jako element dietoterapii cukrzycy. 

Dotychczas nie wykonano zbyt wielu badań, w których podejmowano się sprawdzenia wpływu spożywania aronii na zdrowie osób z cukrzycą.

Jednakże na podstawie dostępnych danych można rzeczywiście przypuszczać, że aronia może wykazywać działanie przeciwcukrzycowe. Informacje zamieszczone w opracowaniach naukowych wskazują, że korzystne właściwości aronii mogą wynikać z:

  • Zwiększenia wrażliwości komórek na inulinę
  • Obniżania stężenia glukozy we krwi
  • Działania ochronnego na komórki beta trzustki (odpowiedzialne za produkcję insuliny)
  • Zmniejszania stresu oksydacyjnego wywołanego hiperglikemią (podżwyszonym stężeniem glukozy we krwi)

Należy podkreślić, że wspomniane właściwości zostały wykazane w badaniach in vitro i doświadczeniach na zwierzętach. Oznacza to, że potrzebne jest wykonanie badań z udziałem ludzi, aby móc jednoznacznie potwierdzić działanie przeciwcukrzycowe aronii.

Aronia ma silne właściwości przeciwutleniające

Obecność polifenoli w owocach aronii sprawia, że wykazują one silne właściwości przeciwutleniające.

Autorzy jednej z prac naukowych wskazują, że aronia może być skutecznym składnikiem diety stosowanym w w profilaktyce i leczeniu zaburzeń zdrowotnych spowodowanych stresem oksydacyjnym, w tym m.in. cukrzycy i nowotworów.

Aronia działa przeciwbakteryjnie

Owocom aronii przypisuje się właściwości antybakteryjne.

W jednym z badań in vitro wykazano, że związki chemiczne obecne w aronii wykazują działanie hamujące wzrost bakterii, takich jak Escherichia coli i Bacillus cereus.

Wyniki uzyskane w jednym badaniu naukowym pokazały, że picie soku z aronii może zmniejszać ryzyko infekcji dróg moczowych.

zdrowe

3. Przeciwwskazania

Aronia jest bezpieczna dla zdrowia

Dotychczas nie stwierdzono, aby spożywanie aronii wiązało się z jakimkolwiek negatywnym wpływem na zdrowie.

Dojrzała aronia cechuje się słodkim smakiem, jednakże jest również stosunkowo cierpka ze względu na obecność garbników.

Cierpkość owoców aronii sprawia, że ich spożywanie może powodować suchość ust. Jednakże działanie to nie wiąże się z żadnym negatywnym wpływem na zdrowie, a jedynie uczuciem pewnego dyskomfortu.

4. Aronia w ciąży

Nie ma żadnych przeciwwskazań do spożywania owoców aronii w ciąży i podczas karmienia piersią.

5. Aronia - jak spożywać

Aronia - przetwory dostępne w sprzedaży

Świeże owoce aronii ze względu na swój cierpki smak są stosunko rzadko spożywane. O wiele bardziej popularne są przetwory na bazie aronii.

W sklepach można spotkać produkty z aronią, takie jak:

  • Soki
  • Nalewki
  • Wina
  • Syropy
  • Herbaty
  • Dżemy
  • Galaretki

W wielu przetworach aronia bardzo często łączona jest z jabłkami lub gruszkami, które nadają im odpowiednią słodkość.

Aronia to dobry dodatek do potraw

Poza wykorzystaniem owoców aronii do przygotowywania różnych, oddzielnych przetworów, stanowią one również atrakcyjny dodatek do wielu dań.

Aronia bardzo dobrze komponuje się przede wszystkim z mięsem i serami.

Aronię można również spożywać w formie suszonej lub kandyzowanej, jako dodatek do np. jogurtów, owsianki, lodów, koktajli, smoothie.

Aronia jest sprzedawana jako suplement diety

W wielu sklepach można znaleźć suplementy diety na bazie aronii (np. w kapsułkach), które stanowią dobre źródło związków bioaktywnych - polifenoli.

Jak przygotować sok z aronii?

Sporządzenie soku z aronii jest bardzo proste. Istnieje kilka sposobów na przygotowanie takiego soku:

1. Gęsty sok z aronii bez dodatku wody (bez gotowania)

2. Sok z aronii z dodatkiem wody (gotowany)

3. Sok z aronii bez dodatku cukru

Dokładny sposób przygotowania soku z aronii, wraz z proporcjami składników można znależć TUTAJ.

Warto też zauważyć, że sok z aronii można wzbogacić w różne dodatki, np.:

  • Miód
  • Cytrynę
  • Miętę
  • Liście wiśni lub jeżyny
  • Przyprawy (imbir, goździki, kardamon, cynamon)

6. Aronia - jak kupować

Aronia w formie suplementów diety

W sprzedaży można spotkać wiele różnych rodzajów suplementów diety (w kapsułkach, proszku) zawierających w swoim składzie aronię.

Kupując wspomniane suplementy warto zwracać uwagę, czy na etykiecie podana jest zawartość antocyjanów (czyli najważniejszych związków obecnych w aronii).

Należy wybierać te preparaty, które cechują się najwyższym stężeniem antocyjanów.

Aronia - gdzie kupić

Świeże owoce aronii bardzo rzadko można znaleźć w sklepach spożywczych i w warzywniakach. 

Aronię najłatwiej kupić bezpośrednio od osób zajmujących się ich uprawą. W Internecie można znaleźć wiele ofert sprzedaży aronii od pojedynczych osób.

Aronia - cena

Koszt zakupu 1 kg świeżych owoców bezpośrednio od producentów wynosi ok. 4-8 zł.

Co raz popularniejsza jest praktyka polegająca na samodzielnym zrywaniu i odbiorze owoców u producenta, w takiej ilości, jaką chcemy zakupić. Przy takim modelu, cena owoców może być nawet dwukrotnie niższa od standardowej.

7. Gdzie i jak przechowywać

Świeżą aronię najlepiej przechowywać w warunkach chłodniczych (w lodówce) lub w formie zamrożonej.

Więcej podobnych treści

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.


Czy ten artykuł okazał się pomocny?

Twoja opinia została już zapisana w naszym systemie


Spis badań i źródeł

  • https://nutritiondata.self.com/facts/custom/3081828/2
  • https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/1541-4337.12221
  • Maria Handeland i wsp.: Black chokeberry juice (Aronia melanocarpa) reduces incidences of urinary tract infection among nursing home residents in the long term--a pilot study. Nutr Res, 2014, 34(6), 518-25.
  • Tunde Jurikova i wsp.: Fruits of Black Chokeberry Aronia melanocarpa in the Prevention of Chronic Diseases. Molecules, 2017, 22(6), 944.
  • Yong-Deok Jeon i wsp.: The Effect of Aronia Berry on Type 1 Diabetes In Vivo and In Vitro. J Med Food, 2018, 21(3), 244-253.
  • Jamal Rahmani i wsp.: The effect of Aronia consumption on lipid profile, blood pressure, and biomarkers of inflammation: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Phytother Res, 2019, 33(8), 1981-1990.

Masz pytanie?

Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.

Administratorem Twoich danych osobowych jest vitapedia.pl. Twoje dane posłużą nam wyłącznie do kontaktowania się z Tobą.

Newsletter