Aronia
Ostatnia aktualizacja: 21 lutego 2022
- Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
- 11źródła
- 8badań
Aronia czarna (Aronia melanocarpa), inaczej aronia czarnoowocowa to gatunek rośliny z rodziny różowatych (Rosaceae), która wydaje niewielkie czarne owoce, powszechnie nazywane aronią. Roślina ta pochodzi z Ameryki Północnej, ale aktualnie jest również uprawiana w Europie.
Wpływ na zdrowie: | Pozytywny |
Nazwa: | Aronia |
Grupa: | Owoce |
Kalorie: | 47 kcal/100 g 23,5 kcal/1 garść (50 g) |
Bogata w: | Polifenole (głównie: antocyjany, kwercetyna, rutyna, kwas chlorogenowy). |
Właściwości: | Obniżanie poziomu cholesterolu we krwi, redukcja ciśnienia tętniczego, działanie przeciwutleniające i przeciwbakteryjne. |
W ciąży: | Nie ma przeciwwskazań do spożywania. |
Jak przechowywać: | Aronię najlepiej przechowywać w lodówce lub w chłodnym pomieszczeniu (np. spiżarni). |
Cena: | 4-8 zł/kg |
Sezonowość: | Sierpień-październik |
W pigułce
- Aronia jest dość mało popularnym owocem ze względu na swój cierpki smak i niewielką soczystość
- Aronia jest niskokaloryczna (47 kcal/100 g) i stanowi bardzo dobre źródło polifenoli (głównie antocyjanów)
- Uważa się, że aronia jest dobra na serce i układ krążenia - obniża ciśnienie krwi, redukuje poziom cholesterolu i działa antyoksydacyjnie (przeciwutleniająco)
- Aronię spożywa się najczęściej w postaci przetworów (nalewek, soków, dżemów, syropów)
- Aronia nadaje się jako dodatek do wielu potraw, w tym do dań mięsnych i serów
- Aronię można kupić w formie świeżych owoców, przetworów, jak również suplementów diety
1. Wartości odżywcze
Aronia jest owocem niskokalorycznym
Wartość energetyczna aronii wynosi 47 kcal/100 g. Oznacza to, że 1 szklanka aronii (150 g) dostarcza 70,5 kalorii.
Zawartość witamin i składników mineralnych nie jest zbyt wysoka
W wielu artykułach popularno-naukowych można spotkać się z informacją, że aronia jest bogatym źródłem witamin i składników mineralnych. Jednakże są to niestety błędne powielane wiadomości.
Co prawda aronia zawiera różne witaminy i związki mineralne, to jednak ich poziom jest stosunkowo niewielki.
Zawartość witamin w świeżej aronii kształtuje się następująco:
- Witamina C - 23-27 mg/100 g
- Witamina E - 1,6-3,1 mg/100 g
- Witamina K - 13,6 µg/100 g
- Kwas foliowy - 24 µg/100 g
Witaminy z grupy B występują w aronii w śladowych ilościach.
Poniżej przedstawiono również poziom składników mineralnych w świeżych owocach aronii:
- Wapń - 30-32 mg/100 g
- Żelazo - 0,9-1,4 mg/100 g
- Potas - 105-218 mg/100 g
- Sód - 1,0 mg/100 g
- Cynk - 0,15-0,8 mg/100 g
- Mangan - 0,6 mg/100 g
- Magnez - 16,2 mg/100 g
W aronii jest obecny błonnik pokarmowy
W owocach aronii stwierdzono zawartość błonnika pokarmowego na poziomie 5,4 g/100 g.
Aronia słynie z bardzo wysokiej zawartości polifenoli
Najważniejszymi związkami chemicznymi obecnymi w owocach aronii są polifenole. Wśród nich, w szczególnie wysokich ilościach występują:
- Antocyjany (np. 3-glukozyd cyjanidyny)
- Pochodne kwercetyny (np. 3-glukozyd kwercetyny)
- Izoramnetyna
- Rutyna
- Mirycetyna
- Kaempferol
- Epikatechina
- Kwas chlorogenowy
- Kwas neochlorogenowy
- Kwas kawowy
Warto podkreślić, że aronia to jedno z najbogatszych źródeł polifenoli spośród wszystkich jadalnych warzyw i owoców.
2. Właściwości aronii
Aronia obniża poziom cholesterolu we krwi
Najnowszy przegląd badań naukowych pokazał, że spożywanie aronii w formie suplementu diety przyczyniło się do poprawy profilu lipidowego krwi.
Naukowcy odnotowali, że u osób stosujących aronię nastąpił wzrost stężenia "dobrego" cholesterolu HDL (średnio o 1,48 mmHg).
Na podstawie zebranych danych zaobserwowano również, że spożywanie aronii przyczyniło się do obniżenia stężenia cholesterolu całkowitego (średnio o 7,18 mmHg) i poziomu "złego" cholesterolu LDL (średnio o 5,84 mmHg).
Aronia na ciśnienie
Wiele przeprowadzonych badań naukowych dowiodło, że suplementacja ekstraktami z aronii (trwająca ok. 6-8 tygodni) przyczynia się do obniżenia skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi.
Trzeba jednak zaznaczyć, że nie wszystkie badania potwierdzają takie działanie.
Pomimo tego, osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze, jako jeden z elementów diety mogą rozważyć włączenie suplementów z aronią.
wiem więcej!
Aronia a cukrzyca
Bardzo często można spotkać się z opinią, że aronia jest przydatna jako element dietoterapii cukrzycy.
Dotychczas nie wykonano zbyt wielu badań, w których podejmowano się sprawdzenia wpływu spożywania aronii na zdrowie osób z cukrzycą.
Jednakże na podstawie dostępnych danych można rzeczywiście przypuszczać, że aronia może wykazywać działanie przeciwcukrzycowe. Informacje zamieszczone w opracowaniach naukowych wskazują, że korzystne właściwości aronii mogą wynikać z:
- Zwiększenia wrażliwości komórek na inulinę
- Obniżania stężenia glukozy we krwi
- Działania ochronnego na komórki beta trzustki (odpowiedzialne za produkcję insuliny)
- Zmniejszania stresu oksydacyjnego wywołanego hiperglikemią (podżwyszonym stężeniem glukozy we krwi)
Należy podkreślić, że wspomniane właściwości zostały wykazane w badaniach in vitro i doświadczeniach na zwierzętach. Oznacza to, że potrzebne jest wykonanie badań z udziałem ludzi, aby móc jednoznacznie potwierdzić działanie przeciwcukrzycowe aronii.
Aronia ma silne właściwości przeciwutleniające
Obecność polifenoli w owocach aronii sprawia, że wykazują one silne właściwości przeciwutleniające.
Autorzy jednej z prac naukowych wskazują, że aronia może być skutecznym składnikiem diety stosowanym w w profilaktyce i leczeniu zaburzeń zdrowotnych spowodowanych stresem oksydacyjnym, w tym m.in. cukrzycy i nowotworów.
Aronia działa przeciwbakteryjnie
Owocom aronii przypisuje się właściwości antybakteryjne.
W jednym z badań in vitro wykazano, że związki chemiczne obecne w aronii wykazują działanie hamujące wzrost bakterii, takich jak Escherichia coli i Bacillus cereus.
Wyniki uzyskane w jednym badaniu naukowym pokazały, że picie soku z aronii może zmniejszać ryzyko infekcji dróg moczowych.
3. Przeciwwskazania
Aronia jest bezpieczna dla zdrowia
Dotychczas nie stwierdzono, aby spożywanie aronii wiązało się z jakimkolwiek negatywnym wpływem na zdrowie.
Dojrzała aronia cechuje się słodkim smakiem, jednakże jest również stosunkowo cierpka ze względu na obecność garbników.
Cierpkość owoców aronii sprawia, że ich spożywanie może powodować suchość ust. Jednakże działanie to nie wiąże się z żadnym negatywnym wpływem na zdrowie, a jedynie uczuciem pewnego dyskomfortu.
4. Aronia w ciąży
Nie ma żadnych przeciwwskazań do spożywania owoców aronii w ciąży i podczas karmienia piersią.
5. Aronia - jak spożywać
Aronia - przetwory dostępne w sprzedaży
Świeże owoce aronii ze względu na swój cierpki smak są stosunko rzadko spożywane. O wiele bardziej popularne są przetwory na bazie aronii.
W sklepach można spotkać produkty z aronią, takie jak:
- Soki
- Nalewki
- Wina
- Syropy
- Herbaty
- Dżemy
- Galaretki
W wielu przetworach aronia bardzo często łączona jest z jabłkami lub gruszkami, które nadają im odpowiednią słodkość.
Aronia to dobry dodatek do potraw
Poza wykorzystaniem owoców aronii do przygotowywania różnych, oddzielnych przetworów, stanowią one również atrakcyjny dodatek do wielu dań.
Aronia bardzo dobrze komponuje się przede wszystkim z mięsem i serami.
Aronię można również spożywać w formie suszonej lub kandyzowanej, jako dodatek do np. jogurtów, owsianki, lodów, koktajli, smoothie.
Aronia jest sprzedawana jako suplement diety
W wielu sklepach można znaleźć suplementy diety na bazie aronii (np. w kapsułkach), które stanowią dobre źródło związków bioaktywnych - polifenoli.
Jak przygotować sok z aronii?
Sporządzenie soku z aronii jest bardzo proste. Istnieje kilka sposobów na przygotowanie takiego soku:
1. Gęsty sok z aronii bez dodatku wody (bez gotowania)
2. Sok z aronii z dodatkiem wody (gotowany)
3. Sok z aronii bez dodatku cukru
Dokładny sposób przygotowania soku z aronii, wraz z proporcjami składników można znależć TUTAJ.
Warto też zauważyć, że sok z aronii można wzbogacić w różne dodatki, np.:
6. Aronia - jak kupować
Aronia w formie suplementów diety
W sprzedaży można spotkać wiele różnych rodzajów suplementów diety (w kapsułkach, proszku) zawierających w swoim składzie aronię.
Kupując wspomniane suplementy warto zwracać uwagę, czy na etykiecie podana jest zawartość antocyjanów (czyli najważniejszych związków obecnych w aronii).
Należy wybierać te preparaty, które cechują się najwyższym stężeniem antocyjanów.
Aronia - gdzie kupić
Świeże owoce aronii bardzo rzadko można znaleźć w sklepach spożywczych i w warzywniakach.
Aronię najłatwiej kupić bezpośrednio od osób zajmujących się ich uprawą. W Internecie można znaleźć wiele ofert sprzedaży aronii od pojedynczych osób.
Aronia - cena
Koszt zakupu 1 kg świeżych owoców bezpośrednio od producentów wynosi ok. 4-8 zł.
Co raz popularniejsza jest praktyka polegająca na samodzielnym zrywaniu i odbiorze owoców u producenta, w takiej ilości, jaką chcemy zakupić. Przy takim modelu, cena owoców może być nawet dwukrotnie niższa od standardowej.
7. Gdzie i jak przechowywać
Świeżą aronię najlepiej przechowywać w warunkach chłodniczych (w lodówce) lub w formie zamrożonej.
Więcej podobnych treści
Izomaltuloza
Izomaltuloza (Inaczej palatynoza) to dwucukier przypominający swoją budową sacharozę (zwykły cuki...
- dr Bartosz Kulczyński
- 08 października 2020
Miód gryczany
Miód gryczany jest otrzymywany z nektaru pochodzącego z gryki. Cechuje się słodkawym, a zarazem o...
- dr Bartosz Kulczyński
- 08 października 2020
Czosnek
Czosnek to roślina o leczniczych właściwościach. Określana jest mianem naturalnego antybiotyku. P...
- dr Bartosz Kulczyński
- 19 października 2020
Mangan
Mangan to pierwiastek występujący w śladowych ilościach, jednak jego zupełny brak może osłabiać z...
- dr Bartosz Kulczyński
- 15 października 2020
Inulina
Inulina jest naturalnym prebiotykiem i wspiera rozwój flory bakteryjnej jelit. Działa jak błonnik...
- dr Bartosz Kulczyński
- 24 października 2020
Miedź
Miedź jest niezbędnym pierwiastkiem śladowym w diecie człowieka. Pełni ważną rolę w metabolizmie ...
- dr Bartosz Kulczyński
- 01 listopada 2020
Spis badań i źródeł
- https://nutritiondata.self.com/facts/custom/3081828/2
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/1541-4337.12221
- Maria Handeland i wsp.: Black chokeberry juice (Aronia melanocarpa) reduces incidences of urinary tract infection among nursing home residents in the long term--a pilot study. Nutr Res, 2014, 34(6), 518-25.
- Tunde Jurikova i wsp.: Fruits of Black Chokeberry Aronia melanocarpa in the Prevention of Chronic Diseases. Molecules, 2017, 22(6), 944.
- Yong-Deok Jeon i wsp.: The Effect of Aronia Berry on Type 1 Diabetes In Vivo and In Vitro. J Med Food, 2018, 21(3), 244-253.
- Jamal Rahmani i wsp.: The effect of Aronia consumption on lipid profile, blood pressure, and biomarkers of inflammation: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Phytother Res, 2019, 33(8), 1981-1990.
- Jingjing Mu i wsp.: Beneficial effects of Aronia melanocarpa berry extract on hepatic insulin resistance in type 2 diabetes mellitus rats. J Food Sci, 2020, 85(4), 1307-1318.
- Jessie Hawkins i wsp.: Daily supplementation with aronia melanocarpa (chokeberry) reduces blood pressure and cholesterol: a meta analysis of controlled clinical trials. J Diet Suppl, 2021;18(5):517-530., 18(5), 517-530.
- Ines Banjari i wsp.: Antidiabetic Effects of Aronia melanocarpa and Its Other Therapeutic Properties. Front Nutr., 2017, 4, 53.
- Na-Hyun Kim i wsp.: Chokeberry Extract and Its Active Polyphenols Suppress Adipogenesis in 3T3-L1 Adipocytes and Modulates Fat Accumulation and Insulin Resistance in Diet-Induced Obese Mice. Nutrients., 2018, 10(11), 1734.
- Marie Bräunlich i wsp.: Effects of Aronia melanocarpa Constituents on Biofilm Formation of Escherichia coli and Bacillus cereus. Molecules., 2013, 18(12), 14989–14999.
- Vladimir JAKOVLJEVIC i wsp.: Standardized Aronia melanocarpa Extract as Novel Supplement against Metabolic Syndrome: A Rat Model. Int J Mol Sci., 2019, 20(1), 6.
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0924224418301699
Masz pytanie?
Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.