Imbir

---

W pigułce

• Imbir ma działanie przeciwwymiotne. Redukuje nudności i zmniejsza częstość wymiotów po chemietorapii, zabiegach operacyjncyh i u kobiet ciężarnych
• Imbir przyczynia się do obniżenia  stężenia "złego" i podwyższenia "dobrego" cholesterolu we krwi
• Imbir powszechnie jest stosowany na przeziębienie w postaci "złotego mleka" lub herbaty rozgrzewającej
• Wykazano, że imbir w niewielkim stopniu może pomagać w odchudzaniu
• Imbir przyczynia się do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi
• Imbir może obniżać poziom glukozy we krwi
• Imbir ma właściwości przeciwzapalne
• Imbir nie wywołuje działań niepożądanych u kobiet ciężarnych i karmiących piersią (maksymalna dawka to 4 g imbiru sproszkowanego)
• Imbir najlepiej przechowywać w lodówce owinięty w ręcznik papierowy

---

Surowcem wykorzystywanym w sztuce kulinarnej i ziołolecznictwie jest korzeń imbiru. Był on używany w różnych systemach medycyny, w tym w tradycyjnej medycynie chińskiej, ajurwedyjskiej i unani (persko-arabskiej). Imbir ma wiele właściwości zdrowotnych, a najczęściej wykorzystuje się go w leczeniu nudności i niestrawności. Kłącze imbiru charakteryzuje się przyjemnym, kwiatowo-korzennym smakiem i aromatem . 

Imbir - właściwości

Imbir zapobiega wymiotom

Wielokrotnie udowodniono, żeimbir jest skuteczny w łagodzeniu nudności i wymiotów. Przeprowadzone badania wykazały m.in., że:

• U osób poddanych zabiegom operacyjnym spożywanie imbiru w ilości co najmniej 1 g/dzień zmniejsza ryzyko wystąpienia nudności i wymiotów o 31% 
• U osób poddanych chemioterapii imbir może zmniejszać ryzyko ostrych nudności i wymiotów o 40% (pojawiających się w ciągu 24h) 
• U kobiet ciężarnych imbir prawdopodobnie zmniejsza nudności i częstość wymiotów . Zaleca się ok. 0,5-1,0 g imbiru w celu złagodzenia porannych nudności 

 

Imbir jest składnikiem preparatów na chorobę lokomocyjną

Przy wyborze odpowiedniego preparatu z imbirem warto zwrócić uwagę, czy podana jest informacja dotycząca zawartości samego imbiru (np. w jednej tabletce/kapsułce), jak i substancji czynnej (tzw. standaryzowana ilość). Lepiej wybierać te produkty, które posiadają takie dane. 

Wśród suplementów diety na chorobę lokomocyjną, zawierających w swoim składzie imbir można wymienić m.in.:

• Lokomotiv - 1 drażetka zawiera 110 mg wyciągu z kłącza imbiru (odpowiada to 330 mg świeżego imbiru); brak standaryzacji substancji czynnej
• Amarin - 1 tabletka zawiera 75 mg wyciągu z kłącza imbiru;  niewielki dodatek witaminy B6; brak standaryzacji substancji czynnej
• Proloko - 1 tabletka zawiera 110 mg wyciągu z kłącza imbiru; standaryzacja DER 4:1
• Imbifem - 75 kropli zawiera 262,5 mg wyciągu z kłącza imbiru, standardyzowanego na 1% gingeroli
• Aviomarin Natural - 1 tabletka zawiera 330 mg wyciągu z kłącza imbiru; brak standaryzacji  substancji czynnej
• Lokomarin - 1 tabletka zawiera 20 mg wyciągu z kłącza imbiru
• OLIMP Spoko Loko - 1 tabletka zawiera 150 mg wyciągu z kłącza imbiru i 1,4 mg witaminy B6

Na rynku podobnych preparatów można znaleźć jeszcze więcej. Spośród podanych, ze względu na zawartość imbiru oraz jego substancję czynną, na uwagę zasługują produkty takie jak: Proloko, Imbifen i Olimp Spoko Loko.

Imbir powszechnie jest stosowany na przeziębienie 

Wyniki przeprowadzonych badań in vitro pokazują, że świeży imbir może przeciwdziałać infekcjom wirusowym wywołanym syncytialnym wirusem oddechowym (RSV) . Może być to pewien argument przemawiający za skutecznością imbiru w łagodzeniu objawów chorób górnych dróg oddechowych. Jednak potrzebne są dalsze badania naukowe, które mogłyby potwierdzić pozytywny wpływ imbiru na układ oddechowy i odpornościowy .

Imbir jako składnik "Złotego mleko" na przeziębienie

Uważa się, że "złote mleko" to skuteczny sposób na złagodzenie objawów przeziębienia, a także bólu gardła i kaszlu. Przypisuje się mu też silne działanie rozgrzewające. Złotym mlekiem nazywamy napój składający się głównie z mleka i kilku wybranych przypraw.

Składnikami wchodzącymi w skład złotego mleka są najczęściej:

• Mleko krowie lub napój roślinny (1 szklanka)
• Imbir (szczypta)
• Kurkuma mielona (0,5-1 łyżeczki)
• Miód (1 łyżeczka)
• Olej kokosowy lub inny olej roślinny (1 łyżeczka)

Niekiedy do takiego napoju dodaje się również odrobinę pieprzu i cynamonu. 

DIYW celu przygotowania złotego mleka należy podgrzać mleko w garnku, a następnie dodać do niego rozdrobnioną kurkumę. Po jej rozpuszczeniu dodaje się imbir w postaci proszku lub starty korzeń świeżego imbiru (który przed wypiciem należy przecedzić). Całość podgrzewa się chwilę na małym ogniu. Następnie rondelek zdejmuje się z ognia i dodaje olej. Gdy napój ostygnie, dodaje się miód.

Czy imbir działa na odchudzanie?

Na łamach renomowanego czasopisma naukowego Critical Reviews in Food Science and Nutrition opublikowano wyniki metaanalizy, które wykazały, że imbir może w niewielkim stopniu przyczyniać się do obniżenia masy ciała i poprawy stosunku obwodu talii do obwodu bioder (WHR, ang. waist-hip ratio) .

Sugeruje się, że nieznaczne działanie odchudzające imbiru wynika z jego wpływu na zwiększenie termogenezy i wydatków energetycznych, a także zwiększenie lipolizy (rozkładu) tkanki tłuszczowej. Trzeba jednak wiedzieć, że samo spożywanie imbiru będzie nieskuteczne, aby istotnie zmniejszyć swoją masę ciała. Podstawą procesu odchudzania jest stosowanie diety o ujemnym bilansie kalorycznym . 

Imbir reguluje poziom cholesterolu we krwi

W przeprowadzonych badaniach randomizowanych zaobserwowano, że u osób, które spożywały 3 g sproszkowanego imbiru w postaci kapsułek nastąpiło istotne obniżenie stężenia triglicerydów, cholesterolu całkowitego i "złego" cholesterolu LDL we krwi .

Wyniki metaanalizy wykazały, że spożywanie imbiru może spowodować obniżenie poziomu triglicerydów (o 8,84 mg/dl), cholesterolu całkowitego (o 4,42 mg/dl) i cholesterolu LDL (o 5,07 mg/dl) we krwi. Dodatkowo, autorzy publikacji zauważyli, że osoby przyjmujące imbir miały wyższy poziom "dobrego" cholesterolu HDL o 2,87 mg/dl .

Imbir obniża ciśnienie tętnicze krwi

W 2019 roku na łamach czasopisma Phytotherapy Research opublikowano analizę 6 badań randomizowanych, aby odpowiedzieć na pytanie - czy imbir może być pomocny w obniżaniu ciśnienia tętniczego krwi? Okazuje się, że tak. Zauważono, że suplementacja imbirem przyczynia się do obniżenia skurczowego (o 6,36 mmHg) i rozkurczowego ciśnienia krwi (o 2,12 mmHg). Skuteczność działania hipotensyjnego (obniżającego ciśnienie krwi) odnotowano głównie u osób w wieku do 50 lat, które stosowały imbir w dawkach 3 g dziennie lub wyższych .

wiem więcej!Co jeszcze obniża ciśnienie krwi?

Imbir jest pomocny dla osób chorujących na cukrzycę

Wyniki przeprowadzonej metaanalizy jednoznacznie pokazały, że suplementacja sproszkowanym korzeniem imbiru (0,8-1,0 g) wpływa korzystnie na obniżenie stężenia glukozy we krwi. Dodatkowo naukowcy odnotowali, że imbir powoduje zmniejszenie poziomu hemoglobiny glikowanej HbA1c, która jest ważnym parametrem wskazującym na wyrównanie cukrzycy. Inna analiza badań naukowych wykazała, że stosowanie imbiru obniża poziom glukozy na czczo (aż o 21,24 mg/dl) u osób cierpiących na cukrzycę typu 2 .

pROTIP2 g sproszkowanego imbiru odpowiada ok. 10 g świeżego imbiru

Imbir działa przeciwzapalnie

Wyniki aktualnych badań naukowych pokazują, że suplementacja imbirem wpływa korzystnie na obniżenie stężenia białka C-reaktywnego (CRP) .Takie działanie świadczy o właściwościach przeciwzapalnych imbiru. 

Naukowcy zauważyli również, że 3-miesięczna suplementacja imbirem w dawce 1 g/dzień może zmniejszyć stan zapalny u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego .

Pojedyncze wyniki badań sugerują, że spożywanie imbiru może wiązać się z umiarkowanym zmniejszeniem bólu u osób cierpiących na chorobę zwyrodnieniową stawów. 

Imbir łagodzi bóle miesiączkowe

Literatura pokazuje, że spożywanie imbiru może być skuteczne w łagodzeniu bólu menstruacyjnego podczas bolesnego miesiączkowania. Nie stwierdzono istotnej różnicy pomiędzy działaniem imbiru, a kwasu mefenamowego (stosowanego jako niesteroidowy lek przeciwzapalny, NLPZ). Naukowcy jednak podkreślają, że wyniki tych badań trzeba traktować z pewną ostrożnością ze względu na ich niewielką ilość i niską jakość .

Właściwości imbiru niepotwierdzone naukowo

Od tysięcy lat imbir stosowany jest szeroko w ziołolecznictwie. Imbir wykorzystywano m.in. w leczeniu:

• Bólu gardła
• Zapalenia stawów, reumatyzmu
• Bólu mięśni
• Dolegliwości żołądkowo-jelitowych (zaparć, biegunek, wzdęć, owrzodzenia żołądka niestrawności, nudności, wymiotów)
• Bólu zębów
• Zapalenia dziąseł

Trzeba podkreślić, że w badaniach klinicznych nie sprawdzano skuteczności niektórych z tych właściwości. Stąd nie można jednoznacznie przypisać imbirowi wspomnianych działań. 

Imbir - wartości odżywcze

Imbir jest produktem niskokalorycznym i ma niski indeks glikemiczny

Świeży imbir cechuje się bardzo niskim indeksem glikemicznym, który wynosi zaledwie 15. Oznacza to, że imbir nie podnosi znacząco poziomu cukru we krwi. Tym bardziej, że spożywamy go w bardzo niewielkich ilościach. 

Wartość energetyczna imbiru wynosi 352 kcal/100 g. Jeden kawałek imbiru, ważący średnio 5-10 g dostarcza zaledwie ok. 17-35 kcal. Jest to śladowa ilość kalorii, która nie ma znaczenia dla całodziennej wartości energetycznej naszej diety.

Imbir nie jest dobrym źródłem witamin i składników mineralnych

Wbrew temu jak myśli część osób, imbir nie jest dobrym źródłem witamin, składników mineralnych ani błonnika pokarmowego. Po pierwsze, zawiera stosunkowo niewiele tych związków. Po drugie, spożywamy tak małe ilości imbiru, że składniki te zawarte w jego porcji nie mają dla naszego zdrowia żadnego znaczenia.

Imbir jest bardzo bogaty w związki bioaktywne

Nie oznacza to jednak, że imbir jest dla nas bezwartościowy. Jest wręcz przeciwnie - imbir wykazuje szereg właściwości prozdrowotnych, potwierdzonych w wielu badaniach naukowych. Korzystny wpływ na nasze zdrowie imbir zawdzięcza obecności związków bioaktywnych, takich jak:

• Gingerole
• Szogaole
• Paradole
• Zingeron 

Imbir zawiera również wiele związków lotnych:

• Limonen
• Linalool
• Beta-besabolem
• Alfa-zingiberen
• Kurkumen
• Zingiberol
• Cyneol
• Geraniol
• Terpineol  

Imbir - przeciwwskazania

Działania uboczne wynikające ze spożycia imbiru są bardzo rzadkie. Najczęściej zgłaszano łagodne objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak: zgaga, biegunka, podrażnienie jamy ustnej. U niektórych osób, wspomniane dolegliwości mogą pojawić się sporadycznie po spożyciu imbiru w ilości 2 g lub więcej .

Imbir - kto powinien uważać

1. Imbir może wpływać na aktywność fibrynolityczną (działa przeciwpłytkowo), dlatego też pacjenci przyjmujący leki przeciwzakrzepowe powinni zachować ostrożność przy spożyciu imbiru w wysokich ilościach. Nadmierne ilości imbiru u osób z problemami krzepnięcia krwi mogą zwiększać ryzyko krwawienia. Leki, które podobnie jak imbir mogą zmniejszać krzepliwość krwi to m.in.: aspiryna, ibuprofen, diklofenak, naproksen, klopidogrel, warfaryna, heparyna.  Zaleca się spożywać nie więcej niż 4-10 g imbiru (sproszkowanego) dziennie przez osoby cierpiące na zaburzenia krzepliwości krwi .
2. Należy unikać lub zachować szczególną ostrożność w stosowaniu wysokich ilości sproszkowanego imbiru (np. w postaci suplementów diety) u osób stosujących doustne leki hipoglikemizujące (obniżające poziom glukozy we krwi) lub insulinę. Przypuszcza się, że imbir może nasilać działanie hipoglikemiczne tych leków i prowadzić do zbyt znacznego obniżenia stężenia cukru we krwi .
3. Imbir zwiększa produkcję kwasu żołądkowego, przez co działa antagonistycznie (przeciwstawnie) do inhibitorów pompy protonowej i blokerów receptora H2, czyli leków stosowanych m.in. w leczeniu choroby wrzodowej. Dlatego też osoby przyjmujące te leki powinny ograniczyć spożycie wysokich ilości imbiru (głównie w postaci sproszkowanej lub jako suplementu diety) .

Nie stwierdzono, aby imbir miał negatywny wpływ na funkcjonowanie wątroby i nerek, czyli narządów, które głównie odpowiadają za "oczyszczanie" naszego organizmu . Przypuszcza się, że wysokie dawki imbiru mogą zaostrzać występującą już kamicę żółciową .

Imbir w ciąży

Stosowanie imbiru w umiarkowanych ilościach przez kobiety ciężarne jest bezpieczne zarówno dla zdrowia matki, jak i dla rozwijającego się płodu . 

Uważa się, że stosowanie imbiru podczas ciąży nie zwiększa ryzyka wad wrodzonych, poronień, porodów przedwczesnych, niskiej masy urodzeniowej, czy też uzysykania niskiego wyniku w skali Apgar . Jednak chęć sięgnięcia po preparaty zawierające imbir przez kobiety ciężarne powinna być skonsultowana z lekarzem. 

Imbir nie wywołuje również działań niepożądanych u kobiet karmiących piersią.

Co ciekawe, istnieją pewne przesłanki naukowe, które wskazują, że imbir podawany tuż po porodzie może stymulować produkcję mleka, przede wszystkim w początkowym okresie. Jednak skuteczność takiego działania musi zostać potwierdzona w dalszych badaniach klinicznych .

Imbir zmniejsza nudności u kobiet ciężarnych

Imbir może być bardzo istotny dla kobiet ciężarnych. Dlaczego? Udowodniono, że jego spożywanie może łagodzić nudności i wymioty. Wystarczy zaledwie ok. 0,5-1,0 g imbiru, aby złagodzić te dolegliwości .

Jak kupować i przechowywać

Imbir można kupić w kilku różnych formach 

W sprzedaży imbir występuje zwykle w postaci :

• Świeżego korzenia
• Sproszkowanej przyprawy 
• Marynowanej
• Suplementu diety

Można go znaleźć w większości sklepów spożywczych. Na rynku dostępne są również piwo imbirowe, imbir kandyzowany, a także czekolady i słodycze z imbirem. 

Jak powinien wyglądać dobry, świeży imbir?

Imbir świeży powinien charakteryzować się dość gładką skórką i jędrną strukturą. Powinien być stosunkowo ciężki jak na swój rozmiar. Należy unikać imbiru, którego części wydają się być miękkie, pomarszczone, czy też spleśniałe. Lepiej wybierać imbir o większej powierzchni korzenia, niż imbir, który posiada wąskie i guzowate "odnogi" - wąskie kawałki imbiru trudno się obiera i w efekcie wyrzucamy więcej skórki niż wykorzystujemy miąższu.

Jak właściwie przechowywać imbir?

Imbir najlepiej przechowywać w lodówce, owinięty w ręcznik papierowy. Nieobrany pozostanie w niej świeży przez 2-4 tygodnie. Zanim umieści się imbir w lodówce należy sprawdzić czy jest pozbawiony wilgoci. Jeżeli nie, należy go najpierw wytrzeć do sucha. Imbir obrany nie zachowuje już tak długo świeżości i powinien być przechowywany w szczelnie zamkniętym pojemniku. Imbir można również zamrażać. Jest wówczas świeży przez ok. 2-3 miesiące.

Jak spożywać

Imbir znajduje szerokie zastosowanie w kuchni:

• Imbir zazwyczaj stosuje się jako dodatek do domowych dżemów, syropów, pikli, pierników, ciastek, ciast, deserów mlecznych
• Imbir bardzo dobrze sprawdza się jako składnik marynat do mięsa.
• Imbir idealnie łączy się z dynią i mleczkiem kokosowym tworząc aromatyczną zupę dyniową
• Imbir dodaje się do gotowanego ryżu lub kaszy kuskus
• Z imbiru można przygotować wiele napojów: lemoniadę imbirową, piwo imbirowe, złote mleko, herbatę zimową
• Łącząc imbir z oliwą z oliwek i czosnkiem można uzyskać smaczny sos do sałatek

Z imbiru przygotowuje się "zimową herbatę"

Rozgrzewające właściwości imbiru wykorzystywane są do przygotowania tzw. "zimowej herbaty". Jest to aromatyczna herbata, która najchętniej spożywana jest w chłodne, zimowe wieczory. 

Do przygotowania zimowej herbaty potrzebne są:

• Herbata liściasta (1 porcja)
• Imbir świeży (ok. 1-3 cm długości obranego korzenia)
• Goździki (1-3 ziarenka)
• Cynamon (szczypta lub 1 laska)
• Pomarańcza (1-3 plastry)
• Cytryna (1 plasterek)

Według preferencji można dodać również sok z malin i/lub miód (dopiero, gdy herbata nieco przestygnie, aby zachować jego właściwości prozdrowotne).