11 naturalnych produktów wspomagających pracę wątroby

Istnieje wiele różnych symptomów, które mogą wskazywać na niektóre choroby wątroby. Wśród nich należy wymienić przede wszystkim:

• Utratę apetytu
• Nudności lub wymioty
• Przewlekłe uczucie zmęczenia
• Ciemny kolor moczu
• Większą skłonność do powstawania siniaków
• Obrzęk nóg i kostek
• Ból brzucha
• Swędzenie skóry
• Zażółcenie skóry i białek oczu
• Nagromadzenie płynów w jamie brzusznej (wodobrzusze)
• Utratę miesiączki niezwiązaną z menopauzą
• Splątanie, senność, niewyraźną mowę
• Ginekomastią
• Utratę popędu płciowego (libido)

Można wymienić szereg czynników, które prowadzą do rozwoju chorób wątroby. Są to m.in.:

• Infekcje wirusowe
• Nadużywanie alkoholu
• Stosowanie niektórych leków
• Nadmierne kumulowanie tłuszczu lub żelaza w wątrobie
• Współwystępowanie innych chorób (otyłość, cukrzyca typu 2, mukowiscydoza)
• Ekspozycja na zanieczyszczenia, toksyny, szkodliwe substancje chemiczne

 

Produkty, które wykazują pozytywny ochronny i wspomagający pracę wątroby:

1. Ostropest plamisty

Jednym z najważniejszych produktów naturalnych wspomagających pracę wątroby i ochraniającym ten narząd jest ostropest plamisty. Jego najważniejszym składnikiem biologicznie aktywnym jest sylimaryna, która jest nawet stosowana jako lek (Sylimarol). Sylimaryna pomaga wrócić wątrobie do zdrowia po zatruciach wywołanych np. alkoholem lub pestycydami. Wpływa również korzystnie na przebieg niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby. Co więcej ostropest może w pewnym stopniu chronić wątrobę przed szkodliwym działaniem paracetamolu. Produkt zmniejsza również objawy niestrawności po spożyciu ciężkostrawnych potraw. Dobrym wyborem jest sięgnięcie po ostropest w formie esktraktu zamkniętego w kapsułkach. Wówczas zaleca się jego stosowanie w ilości 280-420 mg/dzień. W przypadku nasion będzie to porcja 5-10 g/dzień.

2. Goździki

Sprzymierzeńcem naszej wątroby są goździki, a to za sprawą obecnego w nich eugenolu (silnego przeciwutleniacza z grupy polifenoli). Związki znajdujące się w goździkach pomagają wątrobie w neutralizowaniu składników obcych i niebezpiecznych dla zdrowia (tzw. ksenobiotyków), w tym np. zapobiegają uszkodzeniom wywoływanym przez alkohol. Goździki można stosować w formie zmielonej jako dodatek np. do sałatki lub kompotu. Najlepiej spożywać 2 sztuki dziennie. Z goździków można przygotować też napar do picia (2 łyżeczki zmielonych goździków należy zalać 1 szklanką wrzątku i zaparzać pod przykryciem przez ok. 10-15 minut; taką ilość należy podzielić na 2-3 porcje w ciągu dnia).

3. Kurkuma

Ochronny wpływ na wątrobę wykazuje kurkuma, a dokładniej znajdująca się w niej kurkumina. Naukowcy wykazali, że związek ten jest pomocny w zmniejszaniu zwłóknienia wątroby, a także prowadzi do korzystnego obniżenia poziomu enzymów wątrobowych u osób zmagających się z chorobami wątroby. Co więcej zmniejsza ona również zwłóknienie omawianego narządu. Dodatkowo kurkumina przyczynia się do redukcji stężenia bilirubiny we krwi u pacjentów, którzy mają jej podwyższony poziom. Ponadto łagodzi ona nasilenie marskości wątroby wśród osób cierpiących na tę chorobę. Kurkumę można spożywać np. w formie tzw. "złotego mleka" (1 szklanka mleka + 1 łyżeczka zmielonej sproszkowanej kurkumy + 1 łyżeczka miodu + 1 łyżeczka oleju roślinnego + opcjonalnie imbir) lub w formie ekstraktu z kurkuminy (zalecana porcja to ok. 500-1000 mg czystej kurkuminy). Kurkumę/kurkuminę najlepiej spożywać w obecności pieprzu, ponieważ składnik aktywny w nim zawarty (piperyna) istotnie zwiększa ich przyswajalność.

4. Kolendra

Korzyści zdrowotne naszej wątrobie przynosi również kolendra. Naukowcy udowodnili, że zioło to zapobiega uszkodzeniom wątroby wywołanym przez niektóre substancje toksyczne (np. tioacetamid). Dodatkowo kolendra zmniejsza kumulowanie szkodliwego kadmu w tkankach wątroby. Efekt zdrowotny można osiągnąć spożywając ok. 1-5 g owoców kolendry dziennie. 

5. Zielone warzywa liściaste i warzywa krzyżowe

Funkcje detoksykujące (oczyszczające) wątroby wspomagają związki biologicznie aktywne znajdujące się w warzywach krzyżowych. Mowa tu przede wszystkim o składniku o nazwie sulforafan. Jego źródłem są m.in. brokuły, brukselka, jarmuż. Dodatkowo naukowcy zauważyli, że codzienne spożywanie zielonych warzyw liściastych (w tym np. szpinaku, rukoli, sałaty, selera naciowego, natki pietruszki) zmniejsza ryzyko wystąpienia niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD).

6. Buraki

Aby zadbać o swoją wątrobę warto włączyć do diety buraki. Badacze udowodnili, że stosowanie soku z buraka może chronić w pewnym stopniu przed toksycznym działaniem ołowiu. Produkt ten zapobiega również powstawaniu stresu oksydacyjnego i zmian zapalnych w wątrobie. Buraki wspomagają też wątrobę, gdy jest ona narażona na kontakt z alkoholem lub substancjami rakotwórczymi. Zaleca się spożywać ok. 1 szklankę soku z buraków dziennie. Jednakże nie wszystkie osoby tolerują ten produkt (u niektórych może powodować dolegliwości żołądkowo-jelitowe). Wówczas można sięgnąć po sok z fermentowanych buraków.

7. Karczoch

W celu ochrony wątroby przed uszkodzeniami i zmianami chorobowymi warto regularnie sięgać po karczocha. Jest to produkt, który może chronić przed nadmiernym odkładaniem się tłuszczu w wątrobie i w ten sposób może chronić przed uszkodzeniami tego narządu. Dodatkowo związki obecne w karczochu (głównie cynaryna) chronią wątrobę przed toksycznym działaniem paracetamolu i innych substancji. Ze względu na słabą dostępność świeżego karczocha w polskich sklepach, można sięgnąć po ekstrakt w formie kapsułek. W przypadku ekstraktu z liści karczocha zaleca się stosować go w ilości ok. 400-600 mg/dzień.

8. Grejpfrut

Dobrym produktem zapewniającym zdrowie naszej wątroby jest grejpfrut. Zawiera on cenne przeciwutleniacze w postaci naringeniny, które mają zdolność do hamowania rozwoju komórek raka wątroby. Dodatkowo składniki te regulują metabolizm lipidów, co może przynosić korzyści osobom cierpiącym na niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby. Ponadto sok z grejpfruta powoduje wzrost aktywności enzymów wątrobowych odpowiedzialnych za detoksykację.

9. Zielona herbata

Działanie hepatoprotekcyjne (ochronne na wątrobę) wykazują też polifenole (katechiny) obecne w zielonej herbacie. Mowa tu przede wszystkim o gallusanie epigallokatechiny (EGCG). Związki te zmniejszają toksyczne skutki działania pestycydów, arsenu, pleśni i polichlorowanych bifenyli. Dlatego warto regularnie stosować zieloną herbatę, np. w formie naparu (2-4 szklanki dziennie) lub ekstraktu w formie kapsułek, który dostarczy 200-250 mg EGCG.

10. Kwasy tłuszczowe omega-3

Aktualny stan wiedzy dowodzi, że dostarczanie wysokich ilości kwasów tłuszczowych omega-3 wpływa korzystnie na stan najważniejszego narządu detoksykacyjnego u osób zmagających się z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby. Badacze wykazali, że omega-3 zmniejszają odkładanie się tłuszczu w wątrobie jak również powodują obniżenie poziomu enzymów wątrobowych. Zaleca się stosować ok. 2,7 g kwasów tłuszczowych omega-3 dziennie (pod postacią kwasu dokozaheksaenowego - DHA i kwasu eikozapentaenowego - EPA). Naturalnym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3 są tłuste ryby morskie, takie jak łosoś, śledź, sardynki, a także tran (olej z wątroby dorsza).

11. Chlorella

Wśród produktów o korzystnym wpływie na wątrobę należy też wymienić chlorellę, czyli jadalną, zieloną algę. Naukowcy dowiedli, że spożywanie chlorelli może wspomóc organizm w usuwaniu metali ciężkich (ołowiu, rtęci), a także szkodliwych dioksyn, oszczędzając w ten sposób wątrobę. Dodatkowo chlorella wspomaga zdrowie wątroby u osób cierpiących na niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby. Chlorellę najlepiej spożywać w ilości ok. 4-8 g/dzień.

Inne sposoby na poprawę zdrowia wątroby

Poza włączeniem do diety konkretnych produktów można jeszcze na wiele innych sposobów zadbać o dobrą kondyncję wątroby. W tym celu zaleca się m.in.:

• Ograniczenie spożycia alkoholu
• Przyjmowanie określonych leków tylko w razie potrzeby
• Unikanie kontaktu z krwią i płynami ustrojowymi innych osób
• Zadbanie o higienę (np. mycie rąk przed przygotowywaniem i spożywaniem żywności)
• Stosowanie środków ochrony osobistej (np. rękawiczek, masek) w przypadku kontaktu ze szkodliwymi substancjami
• Zadbanie o prawidłową masę ciała