Olej rzepakowy

Olej rzepakowy: wartości odżywcze

Olej rzepakowy jest kaloryczny

Olej rzepakowy, podobnie jak każdy inny rodzaj oleju charakteryzuje się wysoką kalorycznością.

Wartość energetyczna oleju rzepakowego wynosi 884 kcal/100 g.

Wobec tego, 1 łyżka oleju rzepakowego (10 g) dostarcza ok. 88 kcal.

Olej rzepakowy jest źródłem tłuszczu

Jak można się domyślać, głównym składnikiem oleju rzepakowego jest tłuszcz. 

Zawartość tłuszczu w oleju rzepakowym wynosi 100 g / 100 g produktu.

W oleju rzepakowym dominują nienasycone kwasy tłuszczowe

Tłuszcz obecny w oleju rzepakowym jest zbudowany głównie z jednonienasyconych kwasów tłuszczowych (63,3%) i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (28,1%). Tylko niewielką część stanowią nasycone kwasy tłuszczowe (7,4%).

Spośród wymienionych grup kwasów tłuszczowych, w najwyższych ilościach są obecne kwas oleinowy (61,7 g/100 g), kwas linolowy (18,6 g/100 g) i kwas alfa-linolenowy (9,1 g/100 g). 

Wspomniany kwas alfa-linolenowy jest zaliczany do grupy kwasów tłuszczowych omega-3, tuż obok kwasu dokozaheksaenoego (DHA) i eikozapentaenowego (EPA).

Olej rzepakowy zawiera witaminę E i K

W oleju rzepakowym znajdują się witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: witamina E i witamina K. Ich zawartość (w 1 łyżce oleju = 10 g) wygląda następująco:

• Witamina E - 1,75 mg (14,6% RWS)
• Witamina K - 7,13 µg (9,5% RWS)

Olej rzepakowy jest źródłem steroli roślinnych

Wśród związków bioaktywnych obecnych w oleju rzepakowym należy wymienić sterole roślinne (fitosterole). 

Sterole roślinne to związki, które swoją budową chemiczną przypominają cholesterol i z tego względu konkurują z nim podczas wchłaniania w przewodzie pokarmowym.

W rezultacie, fitosterole w pewnym stopniu mogą "wypierać" cholesterol, sprawiając, że mniej tego składnika wchłonie się z pożywienia. W rezultacie, sterole roślinne obniżają poziom cholesterolu w organizmie.

W oleju rzepakowym znajdują się głównie trzy rodzaje fitosteroli:

• Beta-sitosterol (394,1-413 mg/100 g)
• Kampersterol (241-267,5 mg/100 g)
• Brassikasterol (136,6 mg/100 g)

Naukowcy dowiedli, że poziom fitosteroli w oleju rzepakowym (893,8 mg/100 g) jest wyższy do wielu popularnych olejów roślinnych, np. takich jak: oliwa z oliwek (288 mg/100 g), olej sezamowy (637,6 mg/100 g), olej słonecznikowy (253,6 mg/100 g), olej lniany (466,7 mg/100 g), olej z orzechów ziemnych (319,8 mg/100 g).

Olej rzepakowy: właściwości

Olej rzepakowy najlepiej stosować na zimno, jako dodatek do gotowych potraw. Wówczas zachowuje swoją wartość odżywczą i właściwości zdrowotne.

Co prawda olej rzepakowy nadaje się do smażenia, to należy mieć świadomość, że poddany działaniu wysokiej temperatury traci swoje korzystnie działanie.

Olej rzepakowy poprawia profil lipidowy krwi [potwierdzona]

Najnowsze wyniki metaanalizy opublikowane w 2019 roku pokazują, że stosowanie oleju rzepakowego może być korzystne dla poprawy profilu lipidowego krwi.

Naukowcy udowodnili, że regularne spożywanie oleju rzepakowego prowadzi do obniżenia poziomu:

• Cholesterolu całkowitego (średnio o 7,24 mg/dl)
• "Złego" cholesterolu LDL (średnio o 6,4 mg/dl)

Olej rzepakowy może korzystnie wpływać na oczy [wymaga więcej badań]

Olej rzepakowy cechuje się wysoką zawartością witaminy E, która może wpływać korzystnie na zdrowie oczu.

Obecny stan wiedzy pokazuje, że wysokie spożycie witaminy E może zapobiegać zaćmie (katarakcie). 

Naukowcy odnotowali, że osoby dostarczające wysokich ilości witaminy E mają mniejsze ryzyko rozwoju zaćmy związanej z wiekiem (średnio o 27%).

Przeciwwskazania

Aktualny stan wiedzy pokazuje, że olej rzepakowy jest bezpieczny dla zdrowia i jego spożycie nie powoduje żadnych skutków ubocznych.

Czy olej rzepakowy może pogarszać pamięć?

W 2017 roku obiegły świat wyniki doświadczenia przeprowadzonego na mysim modelu Alzheimera, które pokazały, że u osobników spożywających duże ilości oleju rzepakowego nastąpiło upośledzenie pamięci roboczej.

Na podstawie tych doniesień, wiele zagranicznych portali internetowych zaczęło przestrzegać przed spożywaniem oleju rzepakowego.

Trzeba jednak podkreślić, że badania te wykonano na zwierzętach i uzyskanych wyników nie można bezpośrednio przenieść na zdrowie człowieka.

Podsumowanie: jedno z badań na zwierzętach wykazało, że olej rzepakowy spożywany w nadmiernych ilościach może pogarszać pamięć. Jednakże, aby móc potwierdzić takie działanie, potrzebne jest przeprowadzenie badań z udziałem ludzi.

Rzepak a niebezpieczny kwas erukowy

Pierwotnie rzepak, a w konsekwencji olej rzepakowy z niego pozyskiwany był surowcem o wysokiej zawartości kwasu erukowego (powyżej 40%).

Badania przeprowadzone na zwierzętach pokazały, że kwas erukowy może powodować choroby serca (tzw. lipidozę mięśnia sercowego).

Z tego też względu rozpoczęto prace nad stworzeniem niskoerukowej odmiany rzepaku.

Obecnie, olej rzepakowy (do celów kulinarnych) sprzedawany w sklepach zawiera śladowe ilości (bezpieczne dla zdrowia) kwasu erukowego (poniżej 2-5%).