Kalarepa

Kalarepa pochodzi z rejonów północno-zachodniej Europy. Główną częścią jadalną kalarepy jest jej bulwiasta łodyga. Jadalne są także liście.

W Polsce najczęściej wykorzystuje się je do sałatek, zup lub jako pesto.

Dostępne są dwie odmiany kalarepy - jasnozielona oraz fioletowa, w której dodatkowo znajdują się antocyjany.

Kalarepa - wartości odżywcze

Kalarepa jest warzywem bogatym w składniki odżywcze, a jednocześnie, ze względu na dużą zawartość wody (91%), dostarcza niewielu kalorii.

Wartości odżywcze w przeliczeniu na 1 kalarepę (165 g): 

• Kalorie - 45 kcal
• Białko - 2,81 g
• Tłuszcz - 0,17 g
• Węglowodany - 10,23 g
  • Cukry proste - 4,29 g
  • Błonnik pokarmowy - 5,94 g (ok. 24% RWS) .

Kalarepa jest bogatym źródłem błonnika

Jedna porcja kalarepy (1 sztuka - 165 g) zawiera prawie 6 g błonnika pokarmowego, co stanowi około 24% zalecanego dziennego spożycia dla dorosłej osoby.

Błonnik pokarmowy umożliwia między innymi zachowanie prawidłowej perystaltyki jelit, regulując rytm wypróżnień. Pozwala obniżyć stężenie całkowitego cholesterolu, zapobiegając chorobom sercowo-naczyniowym. Sprzyja usuwaniu szkodliwych substancji z organizmu. A także zapewnia uczucie sytości po posiłkowej, dzięki czemu może być szczególnie pomocy dla osób pragnących zredukować nadmierną masę ciała.

Kalarepa jest niskokaloryczna i ma niski indeks glikemiczny

Kalarepa jest warzywem niskokalorycznym, posiada jedynie 27 kcal/100 g produktu, zatem 1 sztuka (ok. 165 g) dostarcza 45 kcal .

Surowa kalarepa ma niski indeks glikemiczny (IG = 20), a także niski ładunek glikemiczny (ŁG = 2), dzięki czemu może być bezpiecznie spożywana przez osoby mające problemy z gospodarką węglowodanową .

Kalarepa - witaminy i składniki mineralne

Kalarepa dostarcza wielu witamin i składników mineralnych. Szczególnie bogata jest w witaminę C, potas i miedź.

1 kalarepa pokrywa 128% dziennego zapotrzebowania na witaminę C

Kalarepa (jedna sztuka ok. 165 g) zawiera aż 102,3 mg kwasu askorbinowego, pozwalając na pokrycie dobowego zapotrzebowania na ten składnik w 128%. 

Witamina C ma udowodnione:

• zdolności antyoksydacyjne organizmu i zwalczanie wolnych rodników tlenowych,
• zwiększa przyswajanie żelaza,
• redukuję ryzyka rozwoju infekcji wirusowych i bakteryjnych,
• wpływa na prawidłową budowę kolagenu w skórze i kościach.

Zawartość witamin w 1 kalarepie (ok. 165 g):

• Witamina C - 102,3 mg (128% RWS)
• Witamina B6 - 0,25 mg (17,7% RWS)
• Kwas foliowy - 26,4 µg (13,2% RWS)
• Witamina B1 - 0,08 mg (7,5% RWS)
• Witamina E - 0,79 mg (6,6% RWS)
• Witamina B5 - 0,27 mg (4,5% RWS)
• Witamina B3 - 0,66 mg (4,1% RWS)
• Witamina B2 - 0,03 mg (2,4% RWS)
• Witamina K - 0,17 µg (0,2% RWS)

1 kalarepa pokrywa zapotrzebowanie na potas aż w 28,9% i na miedź w 21,3%

Kalarepa zawiera wiele składników mineralnych, w tym potas i miedź. 1 sztuka (ok. 165 g) dostarcza 577,5 mg potasu, co pozwala na pokrycie 28,9% dobowego zapotrzebowania na ten pierwiastek oraz 0,21 mg miedzi, co pokrywa zapotrzebowanie na nią w 21,3%.

Potas odgrywa istotną rolę w:

• utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej organizmu,
• zachowaniu prawidłowej pracy mięśni, w tym mięśnia sercowego,
• zapobieganiu rozwojowi chorób układu krążenia,
• zachowywaniu prawidłowych wartości ciśnienia tętniczego.

Miedź w organizmie jest ważna dla:

• zwalczania wolnych rodników tlenowych,
• prawidłowej gospodarki żelaza,
• procesów tworzenia tkanki łącznej, erytrocytów, czy też tkanki kostnej.

Zawartość składników mineralnych w 1 kalarepie (ok. 165 g):

• Potas - 577,5 mg (28,9% RWS)
• Miedź - 0,21 mg (21,3% RWS)
• Mangan - 0,23 mg (11,5% RWS)
• Fosfor - 75,9 mg (10,8% RWS)
• Magnez - 31,35 mg (8,4% RWS)
• Wapń - 39,6 mg (5% RWS)
• Żelazo - 0,66 mg (4,7% RWS)
• Selen - 1,16 µg (2,1% RWS)
• Cynk - 0,05 mg (0,5% RWS)

Kalarepa - składniki aktywne

Kalarepa zawiera znaczne ilości składników aktywnych, takich jak glukozynolany, karotenoidy, czy antocyjany. .

Kalarepa zawiera znaczne ilości glukozynolanów

Jako warzywo kapustne, kalarepa zawiera znaczne ilości glukozynolanów, czyli związków z grupy glikozydów siarkowych. Wiadomo, że regularne spożycie tych składników może zapobiegać rozwojowi nowotworów, zwłaszcza tych w obrębie przewodu pokarmowego .

Fioletowa kalarepa jest źródłem antocyjanów

Antocyjany, należące do polifenoli, charakteryzują się barwą w spektrum fioletowego, niebieskiego i ciemnoróżowego. Z tego względu obecne są w fioletowych odmianach kalarepy, nie znaleziono ich natomiast w jasnozielonych.

Regularne spożycie antocyjanów może wpłynąć korzystnie na:

• złagodzenie stanów zapalnych,
• likwidację wolnych rodników tlenowych,
• prewencję powstawania komórek nowotworowych,
• unormowanie glikemii .

Kalarepa - właściwości

Kalarepa wpływa na zmniejszenie stresu oksydacyjnego i stanów zapalnych

Dzięki dużej zawartości związków o charakterze antyoksydacyjnym, takich jak witamina C, miedź, czy też polifenole, kalarepa wpływa na złagodzenie stresu oksydacyjnego. Składniki aktywne, mające zdolność zwalczania wolnych rodników tlenowych zabezpieczają organizm przez rozwojem i nasileniem stanów zapalnych. Dzięki temu, możliwe jest zmniejszenie ryzyka zapadnięcia na wiele chorób cywilizacyjnych, takich jak otyłość, cukrzyca typu 2, czy też choroby sercowo-naczyniowe .

Kalarepa wykazuje działanie przeciw nowotworom wątroby i jelita grubego

W badaniach na komórkach wpływ ekstraktu z kalarepy na zdrowe komórki ludzkie, komórki z nowotworem wątroby oraz komórki z nowotworem jelita grubego. Zaobserwowano znaczną indukcję śmierci komórek zmienionych chorobowo, przy bardzo niewielkim wpływie na komórki zdrowe.

Prawdopodobnie jest to zawdzięczane zawartości glukozynolanów oraz kwasu erukowego, który do niedawna był oskarżany o działanie kardiotoksyczne. Teraz jednak wycofano się z tych stwierdzeń i dostrzega się jego potencjalny pozytywny wpływ .

Kalarepa może sprzyjać zahamowaniu wzrostu bakterii

W badaniach in vitro sprawdzono, że ekstrakty z kalarepy wykazują działanie hamujące wzrost różnych gatunków bakterii, zarówno Gram+, jak i Gram-. Jest to prawdopodobnie spowodowane zawartością znacznych ilości związków fenolowych. Choć brakuje wciąż większej ilości eksperymentów, które potwierdziłyby takie oddziaływanie samej kalarepy, udowodnione jest, że warzywa kapustne ogółem, mają właściwości bakteriostatyczne. Jest to zatem obiecująca perspektywa .

Kalarepa - przeciwwskazania

Kalarepa jest warzywem kapustnym (tzw. krzyżowym), przez co zawiera znaczne ilości związków, które mogą mieć właściwości prozdrowotne.

Jednak nie dla wszystkich będzie ona odpowiednia.

Ostrożność powinny zachować:

• osoby z niedoczynnością tarczycy - ze względu na dużą zawartość goitrogenów, czyli związków hamujących działanie gruczołu tarczowego i działających wolotwórczo,
• osoby z nadwrażliwością żołądka i jelit - przez znaczną ilość związków siarkowych, które mogą mieć działanie podrażniające,
• osoby ze skłonnością do wzdęć lub zaparć - ze względu na zawartość związków sprzyjających powstawaniu tego typu dolegliwości.

Jeśli występują objawy dyspeptyczne po spożyciu surowej kalarepy, warto poddać ją obróbce termicznej, gdyż może to uczynić warzywo lepiej strawnym i zapobiec dolegliwościom.