Natka pietruszki
Ostatnia aktualizacja: 15 czerwca 2022
- Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
- 5źródła
- 19badań
Pietruszka zwyczajna (Petroselinum crispum) to roślina dwuletnia z rodziny selerowatych.
Szereg korzystnych właściwości wykazują zwłaszcza jej liście (natka).
Nać pietruszki zaliczana jest do ziół leczniczych ze względu na ich działanie przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe, przeciwbakteryjne.
W pigułce
- Natka pietruszki jest bardzo dobrym źródłem witaminy K (874,7% RWS), C (66,5% RWS), A (21,1%), kwasu foliowego (30,4% RWS) oraz żelaza (17,7% RWS).
- Najważniejszymi składnikami aktywnymi naci pietruszki są apigeryna i apiina.
- Wykazuje ona działanie przeciwzapalne.
- Nać pietruszki może zapobiegać powstawaniu kamicy nerkowej.
- Spożycie natki daje obiecujące efkety w leczeniu cukrzycy.
- Natka pietruszki jest bezpieczna, unikać jej powinny jednak osoby z alergią pokarmową.
Pietruszka pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, ale obecnie jest uprawiana na całym świecie. Ważną rolę odgrywają szczególnie liście pietruszki - przyprawa, jak również ważny element medycyny tradycyjnej.
Natka pietruszki - wartości odżywcze
Natka pietruszki ma niewiele kalorii. W prawie 90% składa się z wody, 6% - z węglowodanów, 3% - białka i 1% z tłuszczu.
Wartości odżywcze w przeliczeniu na jeden pęczek natki (40 g):
- Kalorie - 14,4 kcal
- Białko - 1,19 g
- Tłuszcz - 0,32 g
- Węglowodany - 2,53 g
- Cukry proste - 0,34 g
- Błonnik pokarmowy - 1,32 g (5,3% RWS)
Natka pietruszki jest niskokaloryczna i zawiera sporo błonnika
100 g liści pietruszki dostarcza 36 kcal. Błonnik pokarmowy stanowi ok. 3% jej masy. Indeks glikemiczny natki jest niski i wynosi wynosi 32.
Natka pietruszki - witaminy i składniki mineralne
Natka pietruszki jest doskonałym źródłem witaminy K
Jeden pęczek natki dostarcza prawie dziewięciokrotności dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Spożycie jedynie jednej łyżeczki naci (6 g) pokrywa je w całości.
uwaga!
Czy ze względu na tak wysoką zawartość witaminy K można jeść natkę pietruszki codziennie? Tak, nie ma ku temu przeciwwskazań. Witamina K ma niską toksyczność i nawet jej spożycie w ilości 100 krotnie wyższej niż zalecana nie działa negatywnie. Do tego przyswajalność witaminy K ze źródeł roślinnych, bogatych w chlorofil wynosi jedynie ok. 10%. Dlatego nawet duże spożycie natki pietruszki nie spowoduje wystąpienia hiperwitaminozy.
Witamina K wykazuje szereg właściwości kluczowych dla naszego zdrowia:
- jest niezbędna do prawidłowego krzepnięcia krwi,
- zwiększa mineralizację kości
- hamuje zwapnienie naczyń krwionośnych,
- zapobiega chorobom stawów.
Nać pietruszki jest świetnym źródłem witaminy C oraz dostarcza dużo kwasu foliowego i witaminy A
- Witamina C: Wykazuje ona właściwości antyoksydacyjne (chroni przed szkodliwym działaniem wolnych rodników), zwiększa wchłanianie żelaza oraz zmniejsza ryzyko chorób układu krążenia i występowania nowotworów. Jeden pęczek pietruszki dostarcza ponad połowy zapotrzebowania na tę witaminę.
- Kwas foliowy: Jest niezbędny do prawidłowego rozwoju układu nerwowego płodu, bierze udział w produkcji krwinek czerwonych, wpływa korzystanie na układ krążenia i zmniejsza stan zapalny organizmu. Pęczek liści pietruszki dostarcza prawie ⅓ dziennego zapotrzebowania na ten składnik.
- Witamina A: ma korzystny wpływ na funkcjonowanie wzroku, stan skóry, odporność oraz uczestniczy w rozwoju płodu i łagodzi objawy niedokrwistości związanej z niedoborem żelaza. Pęczek natki pietruszki dostarcza ponad 20% zapotrzebowania na tę witaminę.
Witaminy według dziennego spożycia dla jednego pęczka pietruszki (40 g):
- Witamina K - 656 µg (874,7% RWS)
- Witamina C - 53,20 mg (66,5% RWS)
- Kwas foliowy - 60,80 µg (30,4% RWS)
- Witamina A - 168,40 µg (21,1%)
- Niacyna - 0,52 mg (3,3% RWS)
- Tiamina - 0,03 mg (3,1% RWS)
- Ryboflawina - 0,04 mg (2,8% RWS)
- Kwas pantotenowy - 0,16 mg (2,7% RWS)
- Witamina B6 - 0,04 mg (2,6% RWS)
- Witamina E - 0,30 mg (2,5% RWS)
Natka pietruszki jest jednym z najlepszych roślinnych źródeł żelaza
Jeden pęczek natki pokrywa prawie 18% dziennego zapotrzebowania na żelazo, co jest jednym z lepszych wyników wśród źródeł roślinnych. Warto zaznaczyć, że liście pietruszki dostarczają również witaminy C, która poprawia przyswajalność żelaza.
Żelazo to mikroskładnik szczególnie ważny dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu:
- zapobiega anemii,
- umożliwia transport tlenu,
- zmniejsza uczucie zmęczenia,
- bierze udział w powstawaniu krwinek czerwonych,
- wykazuje właściwości przeciwutleniające,
- zwiększa odporność.
Składniki mineralne według dziennego spożycia dla jednego pęczka natki pietruszki (40 g):
- Żelazo - 2,48 mg (17,7% RWS)
- Potas - 221,60 mg (11,1% RWS)
- Wapń - 55,20 mg (6,9% RWS)
- Miedź - 0,06 mg (6% RWS)
- Cynk - 0,43 mg (4,3% RWS)
- Fosfor - 23,20 mg (3,3% RWS)
- Mangan - 0,06 mg (2,9% RWS)
- Magnez - 0,06 mg (0,02% RWS)
- Selen - 0,04 µg (0,1%)
Natka pietruszki - składniki aktywne
W naci pietruszki zidentyfikowano 29 różnych flawonoidów, jednak najważniejszymi z nich są:
- apigeryna - badania na zwierzętach potwierdzają jej działanie antynowotworowe, poprawiające pamięć, zapobiegające rozwojowi cukrzycy, chorobie Alzhaimera oraz łagodzące depresję ,
- apiina - wykazuje silne działanie przeciwzapalne.
Natka pietruszki - właściwości
Natka pietruszki ma właściwości antyoksydacyjne
Duża zawartość witamin C i A oraz składników aktywnych w natce pietruszki świadczy o jej potencjale antyoksydacyjnym, czyli wymiataniu szkodliwych dla zdrowia wolnych rodników.
Potwierdzają to równiż badania in vitro - ekstrakt z natki i łodyg pietruszki chroni przed uszkodzeniami DNA wywoływanymi przez szkodliwe reaktywne formy tlenu.
Podsumowanie
Duża zawartość witamin i skladników aktywnych świadczą o silnym potencjale antyoksydacyjnym natki pietruszki.
porada
Czy wiesz, że pietruszka odświeża oddech? Jej żucie pomaga pozbyć się nieprzyjemnego zapachu z ust występującego np. po zjedzeniu czosnku.
Nać pietruszki może zapobiegać powstawaniu kamicy nerkowej
Badania na szczurach potwierdzają skuteczność działania pietruszki w zapobieganiu i leczeniu kamicy nerkowej. Przyczyną tej choroby jest najczęściej nadmiar szczawianu oraz kwaśne pH moczu, nadmiar magnezu, wapnia, cytrynianów i mukopolisacharydów.
U szczurów przyjmujących ekstrakt z nasion pietruszki zauważono zmniejszenie ilości kryształów szczawianu wapnia, znaczne obniżenie stężenia mocznika, kreatyniny, kwasu moczowego i elektrolitów w surowicy. Stwierdzono również znaczący spadek zawartości wapnia i białka w moczu.
Podsumowanie
Ekstrakt z nasion pietruszki może mieć działanie zapobiegające powstawaniu kamicy nerkowej i nefroprotekcyjne. Należy to jednak potwierdzić dalszymi badaniami.
Natka pietruszki może zapobiegać cukrzycy
Badania na zwierzętach potwierdzają korzystny wpływ naci pietruszki w leczeniu cukrzycy. Po 28 dniach dniach przyjmowania ekstraktu z liści pietruszki zaobserwowano zmniejszenie poziomu glukozy we krwi u zwierząt z indukowaną cukrzycą. Wykazywał on również działanie antyoksydacyjne.
Spożycie ekstraktu z natki pietruszki wykazywało również efekt ochrony przeciw uszkodzeniom wątroby u szczurów z cukrzycą.
W innych badaniach zaobserwowano również zmniejszenie hiperlipidemii u zwierząt z cukrzycą, zwiększenie stężenia insuliny w surowicy, zwiększenie zawartości glikogenu w wątrobie i mięśniach.
Podsumowanie
Ekstrakt z lisci pietruszki może być potencjalnie stosowany wraz z insulinoterapią w celu zminimalizowania skutków ubocznych cukrzycy. Należy jednak potwierdzić to badaniami na ludziach.
Natka pietruszki może chronić przed nowotworami
Badania in vitro wykazały hamujący wpływ natki pietruszki na migrację komórek nowotworowych. W badaniu użyto komórek raka piersi i gruczolakoraka jelita grubego. Może to chronić przed przerzutami raka.
Podsumowanie
Badania na komórkach dają obiecujące rezulaty w zapobieganiu rozprzestrzeniania się nowotowór. Musi to jednak zostać podparte dalszymi badaniami.
Natka pietruszki może zapobiegać rozwojowi drobnoustrojów
Badania in vitro potwierdzają działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze olejku eterycznego z liści, łodyg i kwiatów pietruszki. Działanie bakteriostatyczne zaobserwowano głównie wobec szczepów S. aureus (bakterii gronkowca złocistego), L. monocytogenes (bakterii powodujących listeriozę) i S. enterica (bakterie salmonelli). Działanie fungistatyczne zaobserwowano głównie wobec szczepów P. ochrochloron i T. viride.
Podsumowanie
Warto dalej zbadać potencjalne działanie natki pietruszki na zahamowanie rozwoju drobnoustrojów.
Pietruszka może poprawiać wygląd skóry
Badania wykazują pozytywny wpływ liści i łodyg pietruszki w zwalczaniu melasmy - przebarwień skórnych. Uczestnicy badania stosowali napar ze sproszkowanej pietruszki bezpośrednio na przebarwienia skórne. Po ośmiu tygodniach efekty grupy stosującej pietruszkę porównano z grupą stosującą hydrochinion (substancji na przebarwienia). Efekt w obu grupach był podobny i skutkował rozjaśnieniem przebrarwień.
Podsumowanie
Należy podjąć dalsze badania pietruszki jako środka zwalczającego melasmę, zwłaszcza, że jej właściwości antyoksydacyjne powinny być pomocne w leczeniu tego schorzenia.
Natka pietruszki - przeciwwskazania
Natka pietruszki jest bezpieczna w stosowaniu, jednak u niektórych może powodować wystąpienie alergii pokarmowej.
Więcej podobnych treści
Por - wszystko co warto wiedzieć
Por jest bardzo bogaty w witaminę K i kwas foliowy ale też zawiera organiczne związki siarki i ró...
- mgr Mateusz Durbas
- 04 maja 2022
Cykoria
- Paulina Cieślak
- 13 maja 2022
Roszponka
- Natalia Kalinowska
- 07 czerwca 2022
Rzeżucha
- Paulina Cieślak
- 24 maja 2022
Rzepa
- Paulina Cieślak
- 13 maja 2022
Cebula - najważniejsze informacje
Cebula zawdzięcza swoje właściwości głównie różnorodnym związkom bioaktywnym i organicznym związk...
- mgr Mateusz Durbas
- 04 maja 2022
Spis badań i źródeł
- Füsun Özçelik i wsp., Limited Effects of Parsley (Petroselinum crispum) on Protein Glycation and Glutathione in Lenses of Streptozotocin-Induced Diabetic Rats, Pharmaceutical Biology, 2001
- H. Gumaih i wsp., Evaluation of Ethanolic Seed Extract of Parsley on Ethylene Glycol Induced Calcium Oxalate, Experimental Model, International Journal of Science and Research (IJSR), 2015
- H. Zhang i wsp., Evaluation of antioxidant activity of parsley (Petroselinum crispum) essential oil and identification of its antioxidant constituents, Food Research International, 2006
- S. Bolkent, Antidiabetic and Antioxidant Impacts of Desert Date (Balanites aegyptiaca) and Parsley (Petroselinum sativum) Aqueous Extracts: Lessons from Experimental Rats, Phytother. Res., 2004
- USDA
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/170416/nutrients
- https://foodstruct.com/food/parsley
- Mohammad Hosein Farzaei i wsp.: Parsley: a review of ethnopharmacology, phytochemistry and biological activities. J Tradit Chin Med, 2013, 33(6), 815-26.
- Esther Lai-Har Tang i wsp.: Petroselinum crispum has antioxidant properties, protects against DNA damage and inhibits proliferation and migration of cancer cells. J Sci Food Agric, 2015, 95(13), 2763-71.
- Nasser S Abou Khalil i wsp.: Antidiabetic and Antioxidant Impacts of Desert Date (Balanites aegyptiaca) and Parsley (Petroselinum sativum) Aqueous Extracts: Lessons from Experimental Rats. J Diabetes Res, 2016;2016:8408326., 2016, 8408326.
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27525894/
- Shahla Khosravan i wsp.: The Effect of Topical Use of Petroselinum Crispum (Parsley) Versus That of Hydroquinone Cream on Reduction of Epidermal Melasma: A Randomized Clinical Trial. Holist Nurs Pract, Jan/Feb, 31(1), 16-20.
- Fayed Al-Yousofy i wsp.: Parsley! Mechanism as antiurolithiasis remedy. Am J Clin Exp Urol, 2017, 5(3), 55-62.
- Mina Cheraghi Nirumand i wsp.: Dietary Plants for the Prevention and Management of Kidney Stones: Preclinical and Clinical Evidence and Molecular Mechanisms. Int J Mol Sci, 2018, 19(3), 765.
- Bahare Salehi i wsp.: The Therapeutic Potential of Apigenin. Int J Mol Sci, 2019, 20(6), 1305.
- Andreia S P Pereira i wsp.: Evaluation of the Anti-Diabetic Activity of Some Common Herbs and Spices: Providing New Insights with Inverse Virtual Screening. Molecules, 2019, 24(22), 4030.
- Neide Mara de Menezes Epifanio i wsp.: Chemical characterization and in vivo antioxidant activity of parsley (Petroselinum crispum) aqueous extract. Food Funct, 2020, 11(6), 5346-5356.
- Kayla M Babbush i wsp.: Treatment of melasma: a review of less commonly used antioxidants. Int J Dermatol, 2021, 60(2), 166-173.
- https://www.thermofisher.com/diagnostic-education/hcp/wo/en/resource-center/allergen-encyclopedia/whole-allergens.html?key=f86#route_of_exposure
Masz pytanie?
Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.