Cebula - najważniejsze informacje

• ---

  W pigułce

  • Cebula jest uboga w kalorie i ma niski indeks oraz ładunek glikemiczny.
  • 1 sztuka cebuli (110 g) pokrywa około 10,5% dziennego zapotrzebowania na kwas foliowy i witaminę C oraz blisko 8% na potas i mangan.
  • Cebula zawiera trzy główne bioaktywne związki o właściwościach antyoksydacyjnych, tj. kwercetynę, kemferol oraz antocyjany, które chronią komórki organizmu przed szkodliwym działaniem reaktywnych form tlenu. 
  • Cebula jest źrodłem organicznych związków siarki, które wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwulteniające, przeciwdrobnoustrojowe, przeciwnowotworowe, przeciwmiażdżycowe oraz przeciwzakrzepowe.
  • Cebula wykazuje działanie hamujące powstawanie raka głowy, szyi, krtani, przełyku, żołądka oraz jelita grubego.
  • Cebula może zmniejszać ciśnienie tętnicze krwi oraz stężenie glukozy, cholesterolu całkowitego i frakcji LDL we krwi, aw rezultacie chronić przed rozwojem chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy typu 2.

  • Cebula jest warzywem, które może powodować wystąpienie dolegliwości żołądkowo-jelitowych u pacjentów z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, refluksem żołądkowo-przełykowym, zespołem jelita drażliwego (IBS) oraz przerostem bakteryjnym jelita cienkiego (SIBO).

  ---

   

Cebula to jedno z najstarszych uprawianych na świecie warzyw, które obecnie jest szeroko stosowane do celów kulinarnych. Cebula zawiera wiele kolorowych odmian, tj. białą, czerwoną, dymkę, szalotkę oraz cukrową. Za barwę czerwonej cebuli odpowiadają przede wszystkim antocyjany obecne w komórkach naskórka łusek cebuli.

Cebula jest od wielu lat tradycyjnie stosowana w leczeniu bólu głowy, astmy, kaszlu, zapalenia płuc, nadciśnienia tętniczego krwi oraz przeziębienia .

Cebula - wartości odżywcze

Cebula składa się w 89% z wody oraz w 9% z węglowodanów, zaś w pozostałym procencie z białek (1%) i innych składników (1%).

Wartości odżywcze w przeliczeniu na 1 sztukę cebuli (110 g):

• Kalorie - 44 kcal,
• Białko - 1,2 g,
• Tłuszcz - 0,1 g,
• Węglowodany - 10,3 g,
• w tym cukry - 4,7 g,
• Błonnik pokarmowy - 1,9 g (7,5% RWS)

Cebula jest małokaloryczna i ma niski indeks oraz ładunek glikemiczny

Jedna sztuka cebuli (110 g) dostarcza tylko 44 kcal, dzięki czemu może być ona regularnie spożywana przez osoby , których ważnym celem jest ubytek masy ciała. 

Indeks glikemiczny cebuli wynosi 15 (IG = 15), zaś ładunek glikemiczny 1,6 (ŁG = 1,6).

Oznacza to, że systematyczne włączanie do diety cebuli nie spowoduje znaczącego wzrostu stężenia glukozy we krwi, także u osób z cukrzycą i w stanie przedcukrzycowym.

Cebula - witaminy i składniki mineralne

Cebula jest dobrym źrodłem wielu witamin i składników mineralnych, w szczególności witaminy C, kwasu foliowego oraz potasu i manganu.

Cebula jest bogata w witaminę C i kwas foliowy

Jedna sztuka cebuli (110 g) zawiera 20,9 µg kwasu foliowego, co pozwala pokryć dzienne zapotrzebowanie na ten składnik w 10,5%. Ponadto, w jednej cebuli znajduje się 8,1 mg witaminy C, co stanowi 10,2% dobowego zapotrzebowania na tę witaminę.

Kwas foliowy odgrywa ważną rolę w:

• procesach krwiotwórczych,
• metylacji DNA,
• syntezie białek, fosfolipidów i nukleotydów,
• zapobieganiu wrodzonym wadom cewy nerwowej u płodu,
• przemianach niektórych aminokwasów.

Witamina C ma udowodnione działanie:

• neutralizujące reaktywne formy tlenu,
• hamujące utlenianie lipidów, białek, węglowodanów i kwasów nukleinowych,
• zwiększające przyswajanie żelaza niehemowego,
• nasilające syntezę kolagenu,
• skracające czas trwania infekcji górnych dróg oddechowych (zwłaszcza przeziębienia).

Zawartość witamin w 1 cebuli (110 g):

• Kwas foliowy - 20,9 µg (10,5% RWS),
• Witamina C - 8,1 mg (10,2% RWS),
• Witamina B6 - 0,13 mg (9,4% RWS),
• Witamina B1 - 0,05 mg (4,6% RWS),
• Witamina B5 - 0,14 mg (2,3% RWS),
• Witamina B2 - 0,03 mg (2,1% RWS),
• Witamina B3 - 0,13 mg (0,8% RWS),
• Witamina K - 0,44 µg (0,6% RWS),
• Witamina E - 0,02 mg (0,2% RWS).

Potas i Mangan są głównymi składnikami minerlanymi cebuli

Cebula zawiera głównie: potas, mangan, fosfor, miedź i wapń. 1 sztuka cebuli (110 g) dostarcza 160,6 mg potasu, co pozwala pokryć 8% dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek oraz 0,14 mg manganu, co z kolei stanowi 7,1% dobowego zapotrzebowania na ten składnik.

Potas odpowiada za:

• metabolizm białek i węglowodanów,
• aktywację licznych enzymów ustrojowych,
• regulację gospodarki wodno-elektrolitowej,
• regulację ciśnienia osmotycznego komórek organizmu.

 

Mangan pełni ważną funkcję w:

• syntezie białek, kwasów tłuszczowych oraz kwasów nukleinowych,
• regulacji aktywności i przemiany hormonów tarczycy,
• ochronie komórek przed szkodliwym działaniem reaktywnych form tlenu,
• prawidłowym funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego i trzustki,
• utrzymaniu prawidłowej kondycji skóry.

 

Zawartość składników mineralnych w 1 cebuli (110 g):

• Potas - 160,6 mg (8% RWS),
• Mangan - 0,14 mg (7,1% RWS),
• Fosfor - 31,9 mg (4,6% RWS),
• Miedź - 0,04 mg (4,3% RWS),
• Wapń - 25,3 mg (3,2% RWS),
• Magnez - 11,0 mg (2,9% RWS),
• Cynk - 0,19 mg (1,9% RWS),
• Żelazo - 0,23 mg (1,7% RWS),
• Selen - 0,55 µg (1% RWS).

Cebula - składniki aktywne

Cebula zawiera: flawonoidy, kwasy fenolowe, organiczne związki siarki, fitosterole oraz saponiny steroidowe. 

Cebula jest źródłem wielu różnych przeciwutleniaczy

Cebula obfituje w kwercetynę i kemferol w zakresie odpowiednio od 14,5 do 5110 i 3,2 do 481 µg/g suchej masy. W czerwonej cebuli występują również kwasy fenolowe oraz antocyjany, zwłaszcza cyjanidyna i jej glikozydy .

Kwercetyna, kemferol i antocyjany należą do flawonoidów o właściwościach antyoksydacyjnych, antyzapalnych, antybakteryjnych, antynowotworowych, antycukrzycowych, hipolipemizujących oraz kardio- i neuroprotekcyjnych.

Cebula zawiera organiczne związki siarki

Cebula jest bogatym źródłem organicznych związków siarki, które są syntetyzowane podczas krojenia, w efekcie czego powstaje allicyna odpowiedzialna za specyficzny zapach cebuli.

Sugeruje się, że organiczne związki siarki wykazują wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwulteniające, przeciwdrobnoustrojowe, przeciwnowotworowe, przeciwmiażdżycowe, przeciwcukrzycowe, przeciwzakrzepowe, przeciwmutagenne oraz hepato- i neuroprotekcyjne.

Cebula - właściwości

Cebula wykazuje działanie hamujące powstawanie raka głowy, szyi, krtani, przełyku, żołądka oraz jelita grubego

Wyniki metaanalizy 13 badań kliniczno-kontrolnych, które łącznie objęły 4619 uczestników z Azji, Europy i Ameryki Południowej wykazały, iż wysokie spożycie cebuli wiązało się ze zmniejszonym aż o 45% ryzykiem zachorowania na raka żołądka. 

Rezultaty metaanalizy 8 badań obserwacyjnych z całościowym udziałem 19 299 uczestników z wielu krajów świata wykazały, iż wysoka częstotliwość konsumpcji cebuli wiązała się ze zmniejszonym o 28% ryzykiem wystąpienia raka płaskonabłonkowego w obrębie górnego odcinka układu oddechowego i przewodu pokarmowego. Odnotowano również, że wysokie spożycie cebuli było związane z obniżeniem ryzyka rozwoju raka przełyku, krtani oraz regionu głowy i szyi, odpowiednio o 34%, 28% i 22%.

W jeszcze innej metaanalizie badań obserwacyjnych zauważono, iż wysokie spożycie cebuli w diecie zostało powiązane ze zmniejszonym o 15% ryzykiem zachorowania na raka jelita grubego .

Cebula może zmniejszać ciśnienie tętnicze krwi

Cebula ze względu na zawartość kwercetyny może przyczyniać się do obniżenia zarówno skurczowego, jak i rozkurczowego ciśnienia tętniczego krwi, zwłaszcza u otyłych pacjentów z nadciśnieniem tętniczym oraz nałogowych palaczy tytoniu  .

Cebula obniża poziom cholesterolu całkowitego i frakcji LDL

Wyniki niedawnej metaanalizy 10 randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych z całościowym udziałem 446 uczestników wykazały, że regularna konsumpcja cebuli zmniejsza stężenie lipoprotein frakcji LDL (o 6.64 mg/dl) oraz cholesterolu całkowitego (o 5.39 mg/dl), jak również zwiększa poziom lipoprotein o dużej gęstości HDL (o 2.29 mg/dl) we krwi.

Cebula może wspomagać leczenie zespołu metabolicznego i chronić przed cukrzycą typu 2

Z aktualnych badań wynika, że regularne spożywanie cebuli może być pomocne w profilaktyce i leczeniu dyslipidemii, nadciśnienia tętniczego krwi, stanu przedcukrzycowego oraz otyłości, które wchodzą w skład zespołu metabolicznego .

Cebula - przeciwwskazania

Cebula jest warzywem bezpiecznym dla zdrowia człowieka i zazwyczaj dobrze tolerowanym, gdy jest spożywana w umiarkowanej ilości.

Do najczęstszych skutków ubocznych spożycia cebuli zalicza się: 

• nieprzyjemny oddech
• dolegliwości żołądkowo-jelitowe, takie jak łagodny dyskomfort brzuszny, wzdęcia, nadmierne oddawanie gazów, refluks i odbijanie.

Nie zaleca się zatem regularnego włączania cebuli do diety pacjentów z refluksem żołądkowo-przełykowym oraz chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy ze względu na to, iż może obniżać napięcie dolnego zwieracza przełyku, pobudzać wydzielanie soku żołądkowego i podrażniać ścianę przełyku.

Spożywanie cebuli nie jest również rekomendowane osobom z zespołem jelita drażliwego (IBS) oraz przerostem bakteryjnym jelita cienkiego (SIBO), gdyż obfituje ona w składniki z grupy FODMAP, które nasilają objawy jelitowe.

Cebula nie może być także spożywana przez osoby ze stwierdzoną alergią na nią, która zdarza się niezwykle rzadko.