Acesulfam K (E950)
Ostatnia aktualizacja: 11 grudnia 2023
- Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
- 12źródła
- 9badań
Acesulfam K to sztuczny słodzik dopuszczony do stosowania w żywności. Na etykietach produktów spożywczych można znaleźć go pod symbolem E950.
Do tej pory uznawany był za bezpieczną alternatywę dla cukru stołowego. Jednak wyniki nowych badań obserwacyjnych rzucają cień na tą pochlebną opinię.
Bezpieczeństwo: | podejrzany |
Wpływ na zdrowie: | negatywny: podejrzany o zaburzenie mikroflory jelit i zwiększanie ryzyka cukrzycy oraz chorób sercowo - naczyniowych |
Nazwy: | acesulfam K, E950, acesulfam potasowy |
Pochodzenie: | syntetyczne |
Właściwości: | substancja słodząca |
Występowanie w żywności: | napoje gazowane, gumy do żucia, żywności typu light, słodzik stołowy |
ADI: | 15 mg / kg masy ciała / dzień |
W pigułce
- Acesulfam K to substancja słodząca ok. 200 razy słodsza od sacharozy.
- Acesulfam K nie dostarcza kalorii i ma zerowy indeks glikemiczny (IG = 0).
- Dopuszczalne dzienne spożycie (ADI) dla acesulfamu K wynosi 15 mg/kg masy ciała.
- Choć organy regulacyjne klasyfikują acesulfam K jako substancję bezpieczną w spożyciu, istnieją doniesienia o jej potencjalnym negatywnym wpływie na mikrobiom jelitowy.
- Badania obserwacyjne wskazują, że syntetyczne substancje słodzące (w tym acesulfam K) mogą zwiększać ryzyko cukrzycy typu 2 i chorób sercowo - naczyniowych.
- Acesulfam K nie jest zalecany jako zamiennik cukru w diecie osób odchudzających się.
- Kobiety w ciąży oraz karmiące piersią powinny unikać acesulfamu K.
Co to jest acesulfam K?
Acesulfam K (acesulfam potasowy) to sól potasowa ok. 200 razy słodsza od cukru stołowego. Nie dostarcza kalorii, ani nie wpływa na wzrost poziomu glukozy we krwi - indeks glikemiczny acesulfamu K wynosi 0.
Acesulfam K ma postać białych kryształków rozpuszczalnych w wodzie. Jest stabilny termicznie i może być stosowany w wysokich temperaturach (np. do gotowania i pieczenia). Często łączy się go z innymi słodzikami (sukralozą i aspartamem), co umożliwia uzyskanie smaku najbardziej zbliżonego do cukru. Sam acesulfam K ma lekko gorzki posmak. W żywności można spotkać go pod symbolem E950.
Acesulfam K wchłania się całkowicie w jelicie cienkim, po czym jest rozprowadzany przez krew do różnych tkanek, a następnie wydalany w niezmienionej postaci w ciągu 24 godzin razem z moczem (99%) i kałem (1%). Nie jest zatem metabolizowany, ani magazynowany w organizmie .
Acesulfam K - szkodliwość
Zgodnie z opinią FDA (Agencji ds. Żywności i Leków) i WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) acesulfam K jest bezpieczny dla zdrowia. Przeprowadzone dotąd badania wskazują, że słodzik ten spożywany w dawkach nie przekraczających ADI nie wykazuje działania rakotwórczego i genotoksycznego .
ADI (bezpieczne dzienne spożycie) dla acesulfamu K wynosi 15 mg/kg masy ciała na dzień .
Acesulfam K nie powoduje próchnicy.
Acesulfam K a otyłość i cukrzyca
Choć syntetyczne substancje słodzące były do tej pory powszechnie zalecane dla osób z otyłością i cukrzycą typu 2, istnieją pewne obawy co do zasadności i bezpieczeństwa ich stosowania.
Niektóre badania obserwacyjne wskazują, że sztuczne słodziki (w tym acesulfam K) mogą zwiększać ryzyko cukrzycy typu 2 oraz chorób sercowo - naczyniowych .
Wykazano także że stosowanie słodzików nie przynosi długotrwałych korzyści w zakresie utraty masy ciała u osób z nadwagą i otyłością. Zgodnie z zaleceniami WHO nie zaleca się stosowania acesulfamu K i innych substancji słodzących jako zamiennika cukru podczas odchudzania lub w celu kontroli masy ciała .
wiem więcej!
Acesulfam K a zaburzenia mikroflory jelitowej
Acesulfam K jest podejrzany o negatywny wpływ na stan jelit. W badaniach na myszach zaobserwowano, że wysokie dawki tego słodzika przyczyniają się do zaburzeń mikroflory jelitowej oraz wzrostu poziomu cytokin zapalnych w obrębie komórek jelita cienkiego. W następstwie dochodzi do uszkodzenia komórek jelit i wzrostu ich przepuszczalności . Zjawisko to jest coraz częściej kojarzone z różnymi jednostkami chorobowymi, m.in. zwiększonym ryzykiem stanów zapalnych jelit, chorób autoimmonologicznych, insulinooporności, czy otyłości.
Jednak w badaniach na zwierzętach z zastosowaniem acesulfamu K w dawkach nie przekraczających dopuszczalnego dziennego spożycia (ADI) nie stwierdzono wpływu słodzika na mikroflorę jelitową . Nie ma również badań z udziałem ludzi, które sugerowałyby negatywny wpływ spożycia acesulfamu K w ilościach zgodnych z ADI na stan jelit .
Acesulfam K może wywoływać reakcję alergiczną
W rzadkich przypadkach może wystąpić reakcja alergiczna na acesulfam K, a konkretnie na związki siarki występujące w cząsteczce słodzika. Osoby uczulone na sulfonamidy powinny zachować ostrożność w spożyciu acesulfamu K .
Acesulfam K w ciąży
Acesulfam K przenika zarówno do płodu przez łożysko, jak i do mleka kobiety karmiącej piersią . Wpływ acesulfamu K na zdrowie płodu i niemowląt jest nieznany, stąd dobrą praktyką jest ograniczenie tego słodzika w diecie kobiet ciężarnych i w okresie laktacji .
Acesulfam K - zastosowanie
Acesulfam K jest powszechnie stosowany w produkcji żywności i napojów jako substancja słodząca i wzmacniająca smak (za wyjątkiem mięsa). Można znaleźć go m.in. w:
- napojach bezalkoholowych i alkoholowych,
- pieczywie,
- deserach mlecznych,
- sosach,
- lodach,
- wypiekach,
- płatkach śniadaniowych,
- słodyczach dla diabetyków,
- gumach do żucia,
- słodzikach stołowych.
Acesulfam K jest dopuszczony także do stosowania w lekach oraz produktach do higieny jamy ustnej (np. w płynach do płukania jamy ustnej).
Więcej podobnych treści
Ksylitol (E967)
Ksylitol jest niskokaloryczną substancją słodzącą, która jest dobrym zamiennikiem cukru. Czy ksyl...
- dr Bartosz Kulczyński
- 24 kwietnia 2020
Guma arabska (E414)
Guma arabska to dodatek do żywności (E414) o właściwościach zagęszczających i emulgujących, a tak...
- dr Bartosz Kulczyński
- 14 marca 2020
Mleko w proszku
Mleko w proszku powstaje w wyniku odparowania z niego wody. Jest częstym składnikiem wielu produk...
- dr Bartosz Kulczyński
- 05 listopada 2019
Skrobia modyfikowana
Skrobia modyfikowana to skrobia poddana różnym procesom technologicznym, które nadają jej nowe wł...
- dr Bartosz Kulczyński
- 03 maja 2020
Beta-karoten
Związek ten kojarzy się z pozytywnym wpływem na skórę. Jednak jego działanie prozdrowotne jest o ...
- dr Bartosz Kulczyński
- 13 listopada 2019
Annato (E160b)
Naturalny barwnik (E160b), który nadaje produktom (przede wszystkim serom) żółto-pomarańczowy kol...
- dr Bartosz Kulczyński
- 15 listopada 2019
Spis badań i źródeł
- https://apps.who.int/food-additives-contaminants-jecfa-database/Home/Chemical/926
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24262485/
- Bernadene A Magnuson i wsp.: Biological fate of low-calorie sweeteners. Nutr Rev, 2016, 74(11), 670-689.
- Takashi Uebanso i wsp.: Effects of Low-Dose Non-Caloric Sweetener Consumption on Gut Microbiota in Mice. Nutrients, 2017, 9(6), 560.
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30000583/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31326455/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32360221/
- Yoshinori Hanawa i wsp.: Acesulfame potassium induces dysbiosis and intestinal injury with enhanced lymphocyte migration to intestinal mucosa. J Gastroenterol Hepatol, 2021, 36(11), 3140-3148.
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34902074/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36091255/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36364710/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36638072/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36870410/
- Andrea Conz i wsp.: Effect of Non-Nutritive Sweeteners on the Gut Microbiota. Nutrients, 2023, 15(8), 1869.
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37490630/
- https://www.fda.gov/food/food-additives-petitions/aspartame-and-other-sweeteners-food
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10284231/
- Eliza Pope i wsp.: Sugar substitutes during pregnancy. Can Fam Physician., 2014, 60(11), 1003–1005.
Masz pytanie?
Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.