Kardamon

Kardamon to roślina należąca do rodziny imbirowatych, której nasiona są stosowane jako przyprawa. Jest on uprawiany głównie w Indiach, Gwatemali, Sri Lance, Nepalu, Indonezji, Kostaryce, Meksyku.

Istnieją dwa główne rodzaje kardamonu: czarny i zielony.

• Kardamon zielony (Elettaria cardamomum) - uznawany jest jako kardamon prawdziwy;  występuje również w postaci bielonej (biały kardamon); charakteryzuje się cytrusowo-imbirowym aromatem z korzenną nutą; jako przyprawę wykorzystuje się zarówno nasiona, jak i strąki
• Kardamon czarny (Amomum subulatum) - w porównaniu do kardamonu zielonego charakteryzuje się większymi strąkami (ciemnobrązowymi); jako przyprawę wykorzystuje się wyłącznie nasiona; jest on tańszy, niż kardamon zielony

Większość badań naukowych, w których spradwdzano działanie zdrowotne dotyczyło kardamonu zielonego.

Jakie wartości odżywcze ma kardamon?

Kardamon jest źródłem związków bioaktywnych

W kardamonie znajdują się wysokie ilości polifenoli, spośród których należy wymienić przede wszystkim:

• Katechiny, epikatechiny
• Mirycetynę
• Kwercetynę 
• Kaempferol
• Kwas p-kumarowy
• Kwas ferulowy
• Kwas elagowy

Kardamon zawiera w swoim składzie olejek eteryczny

Olejek eteryczny obecny w kardamonie składa się z takich związków, jak:

• 1,8-cyneol
• octan α-terpinylu
• α-terpineol
• 4-terpineol
• linalool
• limonen
• p-cymen
• mircen
• α-pinen
• sabinen

Jakie właściwości ma kardamon?

••• Kardamon obniża poziom triglicerydów

Kardamon może być cenną przyprawą dla osób zmagających się z zaburzeniami lipidowymi. Wynika to z faktu, że przeprowadzone badania naukowe dowiodły, że stosowanie kardamonu przyczynia się do obniżenia poziomu triglicerydów we krwi średnio aż o 14,25-20,55 mg/dl. 

Korzystny efekt prozdrowotny odnotowano podczas stosowania kardamonu w ilości ok. 3 g/dzień.

Wobec powyższego można przypuszczać, że spożywanie kardamonu wpływa korzystnie na układ sercowo-naczyniowy i może mieć znaczenie w obniżaniu ryzyka rozwoju miażdżycy.

••• Kardamon redukuje ciśnienie tętnicze

Korzyści zdrowe ze spożywania kardamonu mogą odnieść osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze. 

Przeprowadzone badania dowiodły, że stosowanie kardamonu przyczynia się do istotnego obniżenia skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi. Naukowcy zauważyli, że u osób, które spożywały 3 g kardamonu dziennie nastąpiło obniżenie skurczowego ciśnienia krwi, średnio o 19 mmHg i rozkurczowego ciśnienia krwi o 12 mmHg.

Na podstawie tych danych można stwierdzić, że kardamon wykazuje silne działanie hipotensyjne (obniżające ciśnienie tętnicze).

••• Kardamon działa przeciwzapalnie i przeciwutleniająco

Aktualny stan wiedzy pokazuje, że stosowanie kardamonu łagodzi stan zapalny w organizmie, a także zmniejsza stres oksydacyjny.

Naukowcy zauważyli, że podawanie kardamonu w ilości 3 g/dzień spowodowało obniżenie poziomu substancji prozapalnej - białka C-reaktywnego (CRP). Dodatkowo u osób badanych nastąpiła redukcja stężenia dialdehydu malonowego (MDA), który jest wskaźnikiem stresu oksydacyjnego.

Działanie to jest istotne pod względem zdrowia, ponieważ zarówno przewlekły stan zapalny, jak również stres oksydacyjny są czynnikami przyczyniającymi się do występowania wielu chorób cywilizacyjnych.

••• Kardamon wykazuje właściwości przeciwwrzodowe

Doświadczenie przeprowadzone na zwierzętach pokazało, że kardamon posiada zdolność do hamowania uszkodzeń żołądka spowodowanych aspiryną i alkoholem (etanolem).

Autorzy eksperymentu zauważyli, że podawanie kardamonu zwierzętom spowodowało zmniejszenie powierzchni wrzodów. Wobec tego można przypuszczać, że kardamon może mieć zastosowanie u osób zmagających się z wrzodami żołądka.

••• Kardamon może działać ochronnie na wątrobę

W jednej publikacji z 2017 roku badacze dowiedli, że kardamon może zapobiegać niekorzystnym zmianom w wątrobie na skutek stosowania diety wysokotłuszczowej.

Naukowcy potwierdzili, że u szczurów otrzymujących karmę wysokotłuszczową i jednocześnie kardamon nastąpiło korzystne obniżenie poziomu enzymów wątrobowych, takich jak aminotransferaza alaninowa (AlAT) i aminotransferaza asparaginianowa (AspAT), w porównaniu do osobników pozbawionych dodatku kardamonu. Ponadto kardamon spowodował złagodzenie zwłóknienia wątroby.

••• Kardamon działa uspokajająco

Badanie wykonane na myszach pokazało, że kardamon może mieć działanie uspokajające. Autorzy doświadczenia odnotowali, że składnik ten wydłużył czas snu, wzmacniając działanie pentobaritalu, czyli leku nasennego i uspokajającego. Na podstawie uzyskanych wyników naukowcy zasugerowali, że kardamon może mieć potencjalne zastosowanie u osób z padaczką (epilepsją).

••• Kardamon ma właściwości przeciwnowotworowe

Eksperyment przeprowadzony na liniach komórkowych wykazał, że kardamon może skutecznie hamować wzrost raka piersi poprzez zatrzymanie cyklu komórkowego, a także na skutek stymulowania apoptozy (czyli pobudzania śmierci) komórek rakowych. Trzeba jednak podkreślić, że badania te nie zostały wykonane z udziałem ludzi, dlatego na ich podstawie nie można formułować jednoznacznych wniosków.

••• Kardamon wykazuje aktywność przeciwdrobnoustrojową

Badania in vitro dowiodły, że kardamon działa przeciwbakteryjnie i ma zdolność do hamowania rozwoju bakterii wywołujących choroby przyzębia (np. próchnicę), takich jak:

• Staphylococcus aureus
• Streptococcus mutans 
• Fusobacterium nucleatum
• Porphyromonas gingivalis
• Prevotella intermedia

Dodatkowo zauważono również, że kardamon może zapobiegać rozwojowi grzybów z gatunku Candida albicans, odpowiedzialnych za powstawanie kandydozy (drożdżycy).

Przeciwwskazania

Kardamon jest uznawany za bezpieczną przyprawę

Kardamon spożywany w ilościach, które są powszechnie stosowane jako przyprawa ogólnie nie powoduje żadnych działań niepożądanych. Choć oczywiście powinny unikać go osoby, które są na niego uczulone.

Jednakże spożywanie wysokich ilości kardamonu (np. ok. 3 g) u niektórych osób może spowodować dolegliwości żołądkowo-jelitowe, głównie w postaci biegunki. W przeprowadzonych badaniach odnotowano też sporadyczne przypadki wystąpienia łagodnego zapalenia skóry i języka. Dotychczas nie stwierdzono innych skutków ubocznych stosowania kardamonu.

Ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa spożywania, odradza się stosowanie dużych ilości kardamonu przez kobiety ciężarne, kobiety karmiące i małe dzieci.

Jak spożywać kardamon?

Kardamon ma szerokie zastosowanie w kuchni

Kardamon jest przpyprawą, która bardzo dobrze komponuje się zarówno z mięsem drobiowym, jak i mięsem czerwonym. Tworzy również ciekawe połączenie z soczewicą, pomarańczami i ryżem. Kardamon jest zwykle stosowany razem z przyprawami, takimi jak cynamon i gałka muszkatołowa. Wiele osób wykorzystuje kardamon do wypieku pieczywa. Bardzo popularne są również herbata i kawa z kardamonem.

Kardamon wchodzi w skład mieszanek przyprawowych takich, jak curry i garam masala.

Wskazówki przy kupowaniu

Kardamon najlepiej kupować w całych strąkach i mielić go w niewielkich ilościach, tuż przed użyciem.

Przechowywanie

Kardamon najlepiej przechowywać w postaci całych strąków, w chłodnym i suchym miejscu, w szczelnie zamkniętym pojemniku. W podobnych warunkach należy przechowywać kardamon mielony, jednak trzeba pamiętać, że w tej postaci stosunkowo szybko traci swój aromat.