Inozytol

Inozytol – właściwości

Inozytol może być skutecznym środkiem w regulowaniu poziomu glukozy we krwi

Najnowsze opracowanie wyników 20 badań naukowych, opublikowane w 2019 roku na łamach renomowanego czasopisma Clinical Nutrition wykazało, że spożywanie inozytolu przyczynia się do obniżenia stężenia glukozy we krwi. Autorzy pracy wykazali, że inozytol powoduje obniżenie wskaźnika insulinooporności HOMAR-IR (ang. Homeostasis Model Assessment: Insulin Resistance). Oznacza to, że inozytol poprawia wrażliwość tkanek na insulinę. Komórki ustroju stają się bardziej wrażliwe na działanie insuliny i „łatwiej” pobierają glukozę z krwioobiegu, tym samym obniżając jej stężenie we krwi . W efekcie, inozytol mógłby być pomocny dla osób cierpiących na cukrzycę typu 2 lub insulinooporność.

Inozytol zapobiega wystąpieniu cukrzycy ciążowej

Analiza 5 badań randomizowanych pokazała, że kobiety, które suplementowały inozytol miały niższe o 51% ryzyko rozwoju cukrzycy ciążowej . Na podstawie uzyskanych wyników, autorzy pracy sugerują, że spożywanie inozytolu może być wartościową i skuteczną strategią w zapobieganiu wspomnianej cukrzycy ciążowej.

Inozytol wpływa korzystnie na profil lipidowy krwi

Tabrizi i wsp. przedstawili wyniki metaanalizy, według których można jednoznacznie stwierdzić, że spożywanie inozytolu wiąże się z obniżeniem triglicerydów we krwi. Dodatkowo w pracy tej wykazano że za sprawą inozytolu obniżeniu ulega również stężenie cholesterolu całkowitego i "złego" cholesterolu LDL. Wydaje się jednak, że inozytol nie ma wpływu na poziom "dobrego" cholesterolu HDL. 

Osoby cierpiące na wysoki poziom cholesterolu we krwi mogą zwrócić uwagę, aby do swojej diety włączyć produkty spożywcze bogate w inozytol lub ewentualnie wypróbować skuteczność działania suplementów diety z inozytolem.

Inozytol poprawia stan zdrowia kobiet z PCOS

Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest chorobą związaną z zaburzeniami hormonalnymi, metabolicznymi i reprodukcyjnymi, występującą u co najmniej 5-10% kobiet na świecie w wieku rozrodczym. PCOS może objawiać się m.in. nieregularnymi cyklami miesiączkowymi, policystycznymi jajnikami (jajnikami o zmienionej strukturze), trądzikiem, nadwagą, nadmiarem androgenów (np. testosteronu), hirsutyzmem (nadmiernym owłosieniem charakterystycznym dla mężczyzn), insulinoopornością, a nawet bezpłodnością.

Obniżenie stężenia krążącej we krwi insuliny i złagodzenie insulinooporności są kluczowym celem dietoterapii w PCOS.

Metaanaliza przeprowadzona przez Unfer i wsp. wykazała, że kobiety, które przyjmowały inozytol charakteryzowały się obniżeniem stężenia insuliny we krwi. Ponadto spożywanie inozytolu spowodowało poprawę wrażliwości tkanek na insulinę (mierzoną obniżeniem wskaźnika HOMA-IR). W opracowaniu naukowym stwierdzono zwiększenie poziomu białka wiążącego hormony płciowe (SHBG, ang. sex hormone binding globulin), którego stężenie jest obniżone w przypadku PCOS. Odnotowano też niewielki, korzystny trend w kierunku obniżenia poziomu testosteronu.

Wpływ inozytolu na wszystkie wspomniane parametry wskazuje, że związek ten może być korzystnym elementem diety kobiet cierpiących na PCOS . Przypuszcza się, że poprzez wspomniane działanie, inozytol może pomóc kobietom z PCOS przywrócić regularny cykl miesiączkowy i tym samym być może zwiększyć szansę na zajście w ciążę.

Na podstawie przeprowadzonych badań naukowych można stwierdzić, że zazwyczaj stosowaną, skuteczną dawką inozytolu w łagodzeniu objawów PCOS było 2-4 g/dzień.

Inozytol może łagodzić objawy PMS

W literaturze naukowej dostępne są wyniki badania, które pokazują, że stosowanie mio-inozytolu może łagodzić przebieg przedmiesiączkowego zaburzenia dysforycznego (PMDD; ang. premenstrual dysphoric disorder), czyli bardziej odczuwalnej postaci zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS) .

Czy inozytol może pomagać mężczyznom z problemami z płodnością?

Celem randomizowanego badania kontrolowanego placebo przeprowadzonego przez Calogero i wsp. była ocena skuteczności leczenia mio-inozytolem mężczyzn cierpiących na idiopatyczną niepłodność (czyli o nieznanej przyczynie/podłożu). Naukowcy zaobserwowali, że podawanie pacjentom 2 g mio-inozytolu dziennie przez 3 miesiące spowodowało m.in. wzrost stężenia nasienia, zwiększenie całkowitej liczby plemników, a także ich ruchliwości. Dodatkowo autorzy badania wykazali, że na skutek spożywania inozytolu nastąpiło korzystne obniżenie poziomu hormonów płciowych - FSH (hormon folikulotropowy) i LH (hormon luteinizujący). Zalecają oni stosowanie inozytolu przez mężczyzn, u których stwierdzono niepłodność bez zdiagnozowania jej przyczyny.

W innym doświadczeniu zaobserwowano korzystny wpływ podawania preparatu składającego się z inozytolu, L-karnityny, L-argininy, witaminy E, selenu i kwasu foliowego na zdrowie mężczyzn cierpiących na astenospermię, czyli niewłaściwą ruchliwość plemników. Odnotowano, że osoby, które przyjmowały suplement cechowały się zwiększeniem stężenia testosteronu, zwiększeniem stężenia nasienia i ruchliwości plemników. Dodatkowo, na skutek suplementacji nastąpiła poprawa w budowie plemników.

Na podstawie aktualnych wyników badań naukowych nie można oczywiście powiedzieć, że inozytol leczy bezpłodność. Jednak w niektórych przypadkach, inozytol może być skutecznym środkiem wspomagającym terapię leczenia zaburzeń płodności.

Istnieją sprzeczne doniesienia na temat skuteczności inozytolu w leczeniu depresji i lęków

Czytając wiadomości o inozytolu bardzo często można spotkać się ze stwierdzeniami, że inozytol jest zalecany osobom z depresją i stanami lękowymi. Niestety te informacje nie znajdują potwierdzenia we wszystkich badaniach naukowych.

Dla przykładu, w 2014 roku na łamach czasopisma Human Psychopharmacology opublikowano wyniki metaanalizy, w której jednoznacznie dowiedziono, że stosowanie inozytolu nie ma istotnego wpływu na redukcję objawów depresyjnych, lękowych, czy też obsesyjno-kompulsywnyc.

Jednak są też badania naukowe, które pokazują, że stosowanie inozytolu w dawce 18 g/dzień może działać przeciwlękowo i zmniejszać liczbę ataków paniki. Znane są też przypadki kiedy to podawanie inozytolu (18 g/dzień) łagodziło objawy depresji, paniki i zaburzenia obsesyjno-kompulsywne.

Na dzień dzisiejszy trudno jest jednoznacznie potwierdzić skuteczność działania inozytolu w aspekcie terapii zaburzeń depresyjnych i lękowych. Na chwilę obecną wydają się być mocniejsze dowody naukowe przemawiające za brakiem efektywności. Nie oznacza to jednak, że w przypadku występowania wspomnianych zaburzeń, nie warto spróbować wspomóc się inozytolem.

Inozytol – źródła

Inozytol występuje głównie w owocach cytrusowych

Największe ilości inozytolu (głównie w formie myo-inozytolu) występują w świeżych owocach i warzywach. Stosunkowo dużo inozytolu można znaleźć też w orzechach (np. migdałach, orzechach włoskich, orzechach brazylijskich), ziarnach, zbożach i nasionach roślin strączkowych.

Wśród warzyw, najwyższą zawartość inozytolu stwierdza się w fasoli i groszku. Zielone warzywa liściaste zawierają stosunkowo mało tego związku. Z kolei w przypadku owoców, szczególnie wysokie ilości inozytolu znajdują się w owocach cytrusowych (z wyjątkiem cytryn).

Szacuje się, że dziennie spożywamy średnio 225-1500 mg inozytolu.

Inozytol dość często dodawany jest do napojów energetyzujących. Można go znaleźć m.in. w napojach takich jak: Tiger Energy Drink i Monster Energy. Uważa się, że pełni w nich rolę składnika poprawiającego samopoczucie. Jednak działanie to nie zostało dokładnie zbadane.

Inozytol – skutki uboczne

Po spożyciu, inozytol jest wchłaniany w jelicie cienkim. Większa część dostarczonego inozytolu jest wydalana wraz z moczem.

Spożywanie wysokich ilości inozytolu jest bezpieczne dla naszego zdrowia. Związek ten charakteryzuje się bardzo niską toksycznością. Dawka śmiertelna (LD₅₀) określona w badaniach na myszach wynosi 10 g/kg masy ciała. Gdyby przenieść te wyniki na zdrowie człowieka, można by uznać, że dla osoby dorosłej o masie ciała 60 kg, dawka śmiertelna wyniosłaby ok. 600 g. Oczywiście nie oznacza to, że w niektórych przypadkach dawki poniżej 600 g mogłyby okazać się również śmiertelne.

W badaniach przeprowadzonych z udziałem ludzi stwierdzono z kolei, że inozytol stosowany w ilości nawet 18 g/dobę przez 3 miesiące nie powodował istotnych skutków ubocznych.

W pojedynczych przypadkach odnotowywano łagodne objawy żołądkowo-jelitowe w postaci nudności, wzdęć i biegunek po spożyciu wysokich ilości inozytolu.

Jednak najczęściej stosowane w badaniach dawki (2-4 g/dzień) nie wywoływały praktycznie żadnych działań niepożądanych.

Inozytol – interakcje z lekami

Dotychczas nie zgłoszono żadnych przypadków interakcji inozytolu z lekami lub innymi składnikami żywności. Oznacza to, że dla prawidłowego działania przyjmowanych leków nie ma wpływu czy, i w jakich ilościach spożywamy inozytol.