Guma konjac (E425)

Co to jest guma konjac (E425)?

Guma konjac (E425) jest naturalnym składnikiem z grupy polisacharydów (węglowodanów) zbudowanym z cząsteczek mannozy i glukozy. Jest ona pozyskiwana z bulw rośliny o nazwie Dziwidło Riviera (Amorphophallus konjac) na drodze ekstrakcji wodnej.

Konjac (E425) występuje w dwóch formach, jako:

• guma konjac (E425i),
• glukomannan konjac (E425ii).

Guma konjac - właściwości

Guma konjac (E425) jest wykorzystywana w przemyśle spożywczym ze względu na swoje właściwości emulgujące, stabilizujące, zagęszczające i żelujące. Związek ten posiada kilka pożądanych cech fizykochemicznych, które są wykorzystywane w przemyśle spożywczym:

• cechuje się dobrą rozpuszczalnością w wodzie,
• tworzy stabilne i termoodwracalne żele w wysokiej temperaturze oraz niskim i wysokim pH,
• działa synergistycznie (wzmacnia swoje działanie) z innymi substancjami zagęszczającymi, w tym z gumą ksantanową (E415), skrobią, karagenem (E407), mączką chleba świętojańskiego (E410) .

Guma konjac - wpływ na zdrowie

Glukomannan konjac to rodzaj lepkiego, rozpuszczalnego błonnika pokarmowego, który ogranicza wchłanianie i trawienie pokarmu oraz opóźnia czas opróżniania żołądka. Właściwości te sprawiają, że glukomannan konjac przyczynia się do redukcji poziomu cholesterolu i cukru we krwi, a także może w niewielkim stopniu wspomagać odchudzanie .

Glukomannan konjac obniża poziom cholesterolu i glukozy

Metaanaliza 12 badań klinicznych wykazała, że spożycie ok. 3 g glukomannanu konjac na dobę skutkuje obniżeniem stężenia cholesterolu LDL o 10% i cholesterolu nie-HDL o 7% (cholesterol nie-HDL to wskaźnik odzwierciedlający poziom wszystkich frakcji lipidów, które mogą przyczyniać się do rozwoju miażdżycy) .

Najnowsza metaanaliza (z 2023 roku), oceniająca wpływ suplementacji glukomannanem u chorych na cukrzycę typu 2, potwierdziła korzystny wpływ tego związku na parametry profilu lipidowego. Dodatkowo odnotowano znaczący spadek poziomu glukozy we krwi na czczo, a także poziomu insuliny na czczo .

Glukomannan a odchudzanie

Suplementy diety z glukomannanem są zalecane w celu wspomagania utraty wagi u osób z nadwagą i otyłością. Choć wyniki badań w tym zakresie są mieszane, można uznać, że glukomannan przyczynia się w niewielkim stopniu do spadku masy ciała. Jednocześnie suplementacja glukomannanem na odchudzanie może dawać objawy niepożądane w postaci dyskomfortu w jamie brzusznej, biegunki i zaparć   .

Guma konjac - szkodliwość

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ocenił, że guma konjac (E425) spożywana w ilościach występujących w produktach spożywczych nie powoduje żadnych skutków ubocznych. Nie jest ona genotoksyczna i rakotwórcza.

Jednak w wysokich ilościach (ok. 3 g dziennie), które można przyjąć jedynie w suplementach diety, guma konjac może powodować pewien dyskomfort w jamie brzusznej, w tym biegunkę i zaparcia.

Dla gumy konjac nie określono limitu dla dopuszczalnego dziennego poziomu spożycia (ADI).

Spożywając glukomannan należy zachować ostrożność

Należy podkreślić, że glukomannan cechuje się wysoką lepkością i u osób z problemami połykania i/lub u osób, które będą popijać go niewielką ilością wody istnieje pewne ryzyko zadławienia. Jeden gram glukomannanu zaleca się popijać ok. 1 szklanką wody .

Guma konjac - zastosowanie

Gumę konjac (E425) można znaleźć głównie w produktach takich, jak:

• produkty mleczne (w tym np. sery smażone, lody),
• gotowe zupy,
• sosy,
• niskokaloryczny makaron shirataki (makaron konjac).

Guma konjac (E425) może być dodawana do żywności w ilości nieprzekraczającej 10 g/kg.

Zastosowanie gumy konjac w warunkach domowych

Guma konjac jest ogólnodostępna w wielu sklepach internetowych. Na własne potrzeby można wykorzystać ją do zagęszczania zup i sosów, jak również do sporządzania niskokalorycznych kremów. 

W celu zagęszczania potraw zazwyczaj zaleca się połączyć 1 łyżeczkę gumy konjac z 1 szklanką wody lub innego płynu (np. bulionu, mleka). Gumę konjac najlepiej rozpuszczać w zimnej wodzie i dopiero wówczas dodać ją do potrawy. W przeciwnym razie mogą powstać grudki, które bardzo trudno rozbić.