Węglan wapnia (E170)

Co to jest węglan wapnia?

Węglan wapnia (CaCO3) to nieorganiczny związek chemiczny, będący solą kwasu węglowego i wapnia. Jego zwyczajowa nazwa to kalcyt. Ma postać białych lub przezroczystych kryształków, słabo rozpuszczalnych w wodzie. Nie posiada zapachu .

Węglan wapnia jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych w przyrodzie związków. Występuje naturalnie w skorupie ziemskiej, w skałach (dolomicie, kredzie), a także minerałach (kalcycie i aragonicie). Jest składnikiem skorup jaj i muszli, a także wielu roślin (np. jarmużu i brokułów) .

Węglan wapnia otrzymuje się podczas wydobycia wapienia (tzw. mielony węglan wapnia), lub wytwarza przemysłowo w wyniku rozkładu kamienia wapiennego do tlenku wapnia, a następnie ponownej karbonizacji (wytrącony węglan wapnia). Wytrącony węglan wapnia jest czystszy niż mielony .

Węglan wapnia - właściwości i działanie

Węglan wapnia stosowany jest jako dodatek do żywności o symbolu E170, pełni rolę regulatora kwasowości, środka przeciwzbrylającego, stabilizatora i barwnika.

Węglan wapnia jest źródłem wapnia w diecie

Spożycie produktów zawierających węglan wapnia (E170) wiąże się z przyswojeniem pewnych ilości wapnia przez organizm. Warto jednak pamiętać, że ilość węglanu wapnia stosowanego w produkcji żywności jest niewielka, dlatego też produkty z jego dodatkiem dostarczają niewiele wapnia. 

Węglan wapnia jest jedną z najczęściej stosowanych form chemicznych wapnia obecną w suplementach diety . W jednym gramie węglanu wapnia znajduje się 400 mg wapnia. Węglan wapnia zawiera tak samo wartościowy wapń jak produkty będące naturalnym źródłem tego minerału (np. produkty mleczne), a także posiada taki sam wpływ na zdrowie. Związek ten bierze udział chociażby w budowie kości i zębów, skurczach mięśni, procesach krzepnięcia krwi, czy w regulacji równowagi kwasowo - zasadowej.

Węglan wapnia - szkodliwość

Węglan wapnia jest substancją w pełni bezpieczną. W badaniach toksykologicznych, przeprowadzonych na zwierzętach, nie wykazano żadnych dowodów toksyczności węglanu wapnia. Związek ten nie działa rakotwórczo i genotoksycznie, a także nie wpływa na rozrodczość. Zarówno wapń jak i węglan, są naturalnymi składnikami organizmu oraz metabolitami człowieka, zwierząt i roślin, zaś suplementy zawierające węglan wapnia posiadają bogatą historię zastosowania .

Węglan wapnia nie posiada właściwości alergizujących i nie jest związany z reakcjami nadwrażliwości.

W związku z wysokim poziomem bezpieczeństwa węglanu wapnia, nie ustalono dla niego limitu dopuszczalnego dziennego spożycia (ADI).

Węglan wapnia w ciąży

Węglan wapnia jest substancją bezpieczną w ciąży . Jak dotąd nie wykazano, aby związek ten wiązał się z negatywnymi skutkami dla ciężarnej oraz dziecka.

Produkty spożywcze, zawierające E170 mogą być zatem spożywane przez kobiey w ciąży i karmiące piersią.

Węglan wapnia - zastosowanie

Węglan wapnia cechuje się szerokim zakresem zastosowania, m.in. w:

• przemyśle spożywczym jako dodatek do żywności o symbolu E170,
• farmakologii jako suplement diety stosowany w ramach profilaktyki niedoboru wapnia, a także składnik leków na zgagę i refluks żołądkowo - przełykowy (węglan wapnia zobojętnia kwas solny),
• medycynie jako bufor fosforanowy w hemodializach,
• budownictwie jako składnik cementu, kamienia budowlanego, wapna palonego,
• produkcji kosmetyków (pudru, cieni, podkładów, past do zębów),
• rolnictwie jako składnik nawozów wapiennych i pasz dla zwierząt,
• zmiękczaniu i oczyszczaniu wody,
• produkcji wybielaczy,
• produkcji pigmentów,
• produkcji papieru i szkła .

W jakich produktach można znaleźć węglan wapnia (E170)?

Unijne prawo pozwala na dodawanie węglanu wapnia do żywności na zasadzie quantum satis. Oznacza to, że może być on dodawany w dawce niezbędnej do uzyskania zamierzonego efektu, bez konkretnych ograniczeń co do ilości jego stosowania. 

Węglan wapnia można znaleźć w wielu produktach, m.in.:

• wyrobach cukierniczych (ciastkach i cukierkach),
• lodach,
• pieczywie,
• gumach do żucia,
• chipsach,
• warzywach i owocach konserwowych,
• pastach rybnych,
• serach dojrzewających,
• soli,
• soku winogronowym .