Sól wapniowo-disodowa (E385, EDTA)

Co to jest sól wapniowo-disodowa EDTA?

Sól wapniowo - disodowa oznaczona skrótem EDTA to substancja syntetyczna, sól kwasu etylenodiaminotetraoctowego (kwasu wersenowego). Ma postać białego proszku lub kryształków bez smaku i zapachu. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, nie rozpuszcza się natomiast w etanolu. EDTA ma właściwości higroskopijne - oznacza to, że pochłania wilgoć z otoczenia .

EDTA jest przeciwutleniaczem, konserwantem i sekwestrantem

Sól wapniowo - disodowa EDTA jest sekwestrantem i posiada działanie chelatujące - wiąże jony metali (np. żelaza, wapnia, miedzi, magnezu), zapobiegając icj utlenieniu. Właściwość ta jest szczególnie istotna w majonezie, który zawiera białka jaja bogate w jony żelaza.

W efekcie dodatek EDTA (E385) do produktów przedłuża ich trwałość, konserwuje je, wpływa na utrzymanie konsystencji i struktury, zapobiega jełczeniu tłuszczów oraz zmianie koloru czy utracie zapachu i smaku. Sól wapniowo - disodowa bardzo często jest stosowana razem z innymi konserwantami, ponieważ zwiększa ich skuteczność.

EDTA - szkodliwość

Sól wapniowo - disodowa (E385) spożywana w niewielkich ilościach jest uznana za substancję bezpieczną . Nie wykazano, aby EDTA działał rakotwórczo lub gentoksycznie . Związek ten nie wpływa także na rozrodczość .

ADI (dopuszczalne dzienne spożycie) dla EDTA wynosi 2,5 mg/ kg masy ciała/ dobę . Zgodnie z danymi szacunkowymi FDA (Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków) codzienne spożycie EDTA wraz z żywnością jest o wiele niższe niż ustalony próg ADI.

Spożycie wysokich dawek EDTA może powodować biegunkę, zmniejszenie apetytu, zaburzenia wydalania moczu, a także potencjalne niedobory składników mineralnych (żelaza, cynku) w organizmie. Jednakże uważa się, że dostarczenie takich ilości soli wapniowo - disodowej wraz z dietą jest praktycznie niemożliwe .

EDTA w ciąży

W badaniach na zwierzętach nie wykazano, aby EDTA miał szkodliwy wpływ rozwój płodu. Substancja ta nie jest powiązana z większym ryzykiem wad wrodzonych .

W literaturze można odnaleźć opis przypadku kobiety ciężarnej poddanej terapii chelatującej z EDTA na skutek zatrucia ołowiem z 1964 roku. Dziecko urodziło się bez wad wrodzonych . Niemniej jednak brakuje badań na większą skalę, oceniających bezpieczeństwo stosowania EDTA przez kobiety ciężarne.

Spożycie niewielkich ilości soli wapniowo - disodowej, znajdujących się zwyczajowo w produktach spożywczych, jest prawdopodobnie bezpieczne i nie wiąże się  negatywnymi skutkami dla dziecka.

EDTA - zastosowanie

Sól wapniowo - disodowa EDTA, ze względu na swoje właściwości wiązania jonów metali, jest stosowana w wielu gałęziach przemysłu, m.in. w:

• produkcji żywności jako dodatek oznaczony symbolem E385,
• medycynie w terapii chelatującej do leczenia zatruć metalami ciężkimi (np. ołowiem, kadmem, bizmutem, wanadem),
• produkcji leków,
• produkcji kosmetyków do stabilizowania emulsji, np. w szamponach, płynach do kąpieli, odżywkach do włosów,
• detergentach do prania,
• chemii analitycznej,
• odkażaniu powierzchni radioaktywnych,
• zmniejszaniu twardości wody,
• rozpuszczaniu kamienia,
• bieleniu papieru,
• barwieniu tkanin .

W jakich produktach spożywczych można znaleźć EDTA?

E385 można znaleźć w:

• majonezie i innych sosach i emulsjach,
• margarynie o niskiej zawartości tłuszczu,
• warzywach, roślinach strączkowych i grzybach konserwowych pakowanych w metalowe puszki,
• konserwach rybnych,
• mrożonych owocach morza .