Azorubina (E122)

Co to jest azorubina?

Azorubina to barwnik azowy, sól disodowa o czerwonej, do bordowej barwie. Ma postać proszku lub granulek, które bardzo dobrze rozpuszczają się w wodzie i słabo w etanolu . Jest dodawana do produktów spożywczych poddawanych obróbce cieplnej po fermentacji . Azorubina jest stabilna pod względem zmian pH i temperatury, nie blaknie na skutek działania światła i tlenu .

Azorubina - szkodliwość

Zgodnie z opinią EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) nie ma dowodów na mutagenne, rakotwórcze lub teratogenne działanie azorubiny u ludzi.

ADI (dopuszczalne dzienne spożycie) dla azorubiny wynosi 4 mg/ kg masy ciała/ dobę .

Na podstawie oceny narażenia na azorubinę w diecie, ustalono, że dzieci spożywające duże ilości słodyczy i napojów mogą przekraczać ustalone ADI dla tego barwnika.

Azorubina a działanie rakotwórcze

W badaniach na zwierzętach wykazano, że azorubina może działać hepatotoksycznie (uszkadzać komórki wątroby) oraz rakotwórczo . Karmoizyna może zostać zredukowana na skutek działania mikroflory jelitowej do amin aromatycznych, zaś głównym związkiem powstającym w wyniku tej reakcji jest kwas sulfanilowy. Związki azotynów, pochodzące z żywności mogą łączyć się z niektórymi aminokwasami, a następnie przekształcać się w rakotwórcze nitrozoaminy .

Niemniej jednak, w badaniach na modelach komórkowych nie wykazano, aby azorubina była związana z działaniem genotoksycznym i rakotwórczym dla ludzi . Również IARC (Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem) klasyfikuje barwniki azowe, takie jak karmoizyna, jako substancje rakotwórcze kategorii 3, czyli jako "substancje niemożliwe do zaklasyfikowania jako rakotwórcze dla człowieka".

Azorubina może powodować alergię

W rzadkich sytuacjach azorubina może wywoływać reakcje alergiczne. Wśród potencjalnych objawów wymienia się pokrzywkę, obrzęk naczynioruchowy, kłopoty z oddychaniem, zaczerwienie twarzy, świąd i dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego    . Zgłoszone do tej pory przypadki nadwrażliwości dotyczyły głównie osób spożywających mieszaninę różnych barwników syntetycznych .

Eksperci podkreślają, że alergia na barwniki u osób wrażliwych może wystąpić nawet przy niewielkim ich spożyciu, mieszczącym się w zakresie ADI.

Azorubina może powodować nadpobudliwość u dzieci

Naukowcy wykazali, że spożycie produktów, zawierających mieszaninę barwników (w tym azorubinę) w połączeniu z konserwantem benzoesanem sodu (E211) przyczynia się do nadaktywności u dzieci w wieku 3 i 8-9 lat

Mimo to, eksperci z Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz amerykańskiej Agencji Żywności i Leków (FDA) ustalili w 2009 roku, że dostępne dowody naukowe nie potwierdzają związku między barwnikami a skutkami behawioralnymi u dzieci .

Unijne rozporządzenie z nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. nakazuje producentom żywności zamieścić na etykiecie produktu spożywczego zawierającego azorubinę następującą informację: „azorubina/karmoizyna (lub E122) może mieć szkodliwy wpływ na aktywność i skupienie uwagi u dzieci”  .

Takie samo oświadczenie musi znaleźć się na produktach zawierających:

• żółcień chinolinową (E 104),
• azorubinę/karmoizynę (E 122),
• pąs 4R (E 124),
• tartrazynę (E 102),
• czerwień allura (E 129).

Azorubina w ciąży

Brakuje badań naukowych, umożliwiających ocenę bezpieczeństwa stosowania azorubiny podczas ciąży. Niemniej jednak, kobiety w ciąży powinny spożywać jak najmniej produktów wysoko przetworzonych, a tylko w takich znajdują się syntetyczne barwniki spożywcze, w tym azorubina.

Azorubina - zastosowanie

Azorubina jest szeroko stosowana w przemyśle spożywczym, kosmetycznym, tekstylnym, papierniczym, chemicznym, i farmaceutycznym jako barwnik do:

• wielu produktów spożywczych (m.in. w galaretkach, dżemach, owocach w puszce, czekoladach, lodach, deserach, marcepanie, syropach owocowych, jogurtach, wyrobach cukierniczych, bułce tartej, napojach aromatyzowanych, gumach do żucia, pastach rybnych, rybach wędzonych, wędlinach, serach, mieszankach przypraw),
• płynów do płukania ust,
• leków,
• kosmetyków (np. farb do włosów),
• tkanin (wełny, nylonu, jedwabiu),
• skór,
• papieru,
• atramentów,
• bejc do drewna,
• aluminium  .