Hibiskus

 

---

Co to jest hibiskus?

Sugeruje się, że hibiskus pochodzi z Indii i Malezji. Obecnie jest uprawiany na obszarach tropikalnych i subtropikalnych, szczególnie w: Sudanie, Egipcie, Nigerii, Meksyku, Arabii Saudyjskiej, na Tajwanie oraz w Ameryce Środkowej.

Hibiskus jest szeroko wykorzystywany w przemyśle spożywczym. Wykorzystuje się go do produkcji m.in. herbatek ziołowych, wina, dżemów, galaretek, lodów, czekoladek, aromatów.

W medycynie tradycyjnej hibiskus jest stosowany jako środek:

• Moczopędny
• Żółciopędny
• Hipotensyjny (obniżający ciśnienie krwi)
• Przeciwgorączkowy
• Pobudzający perystaltykę jelit
• Wzmagający laktację (nasiona)

Trzeba jednak podkreślić, że większość tych potencalnych właściwości zdrowotnych nie zostało dotychczas potwierdzonych w badaniach naukowych.

Hibiskus – właściwości

Hibiskus obniża ciśnienie krwi

W 2015 roku na łamach renomowanego czasopisma Journal of Hypertension opublikowano wyniki przeglądu badań naukowych (metaanalizy), które potwierdziły, że hibiskus jest skuteczny w redukcji ciśnienia krwi u osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze.

Autorzy tej pracy wykazali, że stosowanie hibiskusa spowodowało istotne obniżenia skurczowego (średnio o 7,58 mmHg) i rozkurczowego ciśnienia krwi (średnio o 3,53 mmHg).

Korzystne działanie zaobserwowano podczas spożywania:

• 2 łyżek suszonych kwiatów hibiskusa dziennie

lub

• 3 torebek herbaty z hibiskusem (każda zawierająca 3 g hibiskusa)

Hibiskus może zwiększać wchłanianie witaminy B12

Przeprowadzone badania in vitro pokazały, że stosowanie hibiskusa może zwiększać poziom absorbcji (wchłaniania) witaminy B12 w formie hydroksykobalaminy z przewodu pokarmowego.

Co prawda jest jeszcze zbyt wcześnie, aby jednoznacznie potwierdzić skuteczność takiego działania, to jednak osoby zmagające się z niedoborem witaminy B12 mogą rozważyć dodatkowe stosowanie hibiskusa.

Hibiskus poprawia glikemię

Najnowsza analiza badań naukowych pochodząca z 2020 roku wskazuje, że picie herbatki z hibiskusa może w nieznacznym stopniu przyczyniać się do obniżenia stężenia glukozy we krwi na czczo.

Wobec tego, herbatka z hibiskusa może być cennym składnikiem diety osób zmagających się z wysokim poziomem cukru we krwi.

Hibiskus prawdopodobnie obniża poziomu cholesterolu

Najnowsze dane pochodzące z pracy opublikowanej w 2020 roku na łamach czasopisma Phytotherapy Research wskazują, że suplementacja hibiskusem może prowadzić do poprawy profilu lipodwego krwi.

Naukowcy wykazali, że u osób stosujących hibiskus nastąpiło znaczące obniżenie poziomu:

• Cholesterolu całkowitego (średnio o 14,66 mg/dl)
• Cholesterolu LDL (średnio o 9,46 mg/dl)

Nie odnotowali oni jednak wpływu hibiskusa na stężenie triglicerydó we krwi.

Właściwości hipolipemiczna hibiskusa stwierdzono przy stosowaniu:

• Herbatki z hibiskusa - w ilości 4-9 g suszu/dzień

lub

• Ekstraktu z hibiskusa - w ilości 1 g/dzień

Trzeba wspomnieć, że w jednym z wcześniejszych opracowań naukowych wykazano, że stosowanie hibiskusa nie wiąże się z redukcją stężenia cholesterolu we krwi.

Bardziej zasadne wydaje się być jednak kierowanie najświeższymi informacjami, które jednoznacznie wskazują, że hibiskus działa korzystnie na poziom cholesterolu.

Hibiskus – skład

Hibiskus jest źródłem polifenoli

Najważniejszymi składnikami obecnymi w hibiskusie są związki chemiczne zaliczane do polifenoli. Są to przede wszystkim:

• Antocyjany (w tym m.in. hibiscyna - cyjanidyno-3-glukozyd)
• Hibiscytryna
• Kwercetyna
• Kaempferol
• Mirycetyna
• Daidzeina
• Kwas chlorogenowy
• Kwas protokatechowy
• Kwas galusowy 

Hibiskus zawiera również wiele kwasów organicznych, takich jak:

• Kwas hibiskusowy
• Kwas cytrynowy
• Kwas askorbinowy
• Kwas melainowy
• Kwas hibsynowy
• Kwas szczawiowy
• Kwas winowy

Hibiskus – skutki uboczne

Naukowcy wykazali, że hibiskus charakteryzuje się niską toksycznością ostrą.

Jednocześnie uznają oni, że bezpieczna dawka ekstraktu z hibiskusa to ok. 150-180 mg/kg masy ciała/dzień. Oznacza to, że dorosła osoba o masie ciała 70 kg mogłaby spożywać dziennie ok. 10,5-12,5 g ekstraktu bez szkodliwego wpływu na zdrowie.

Uważa się, że wyższe dawki mogą powodować uszkodzenie wątroby.

Interakcje z lekami

Hibiskus może powodować pewne interakcje z lekami.

Udokumentowano, że ekstrakt z hibiskusa spowodował zmniejszenie wydalania leków takich jak: acetaminofen, diklofenak, hydrochlorotiazyd.

Ze względu na fakt, że hibiskus obniża ciśnienie krwi, jak również redukuje poziom glukozy, to podczas jego stosowania szczególną ostrożność powinny zachować osoby stosujące leki o podobnym działaniu (leki hipotensyjne i hipoglikemiczne), aby nie doprowadzić do zbyt dużego obniżęnia ciśniania lub stężenia cukru we krwi.

Hibiskus – w ciąży

Wpływ hibiskusa na przebieg ciąży nie został jednoznacznie określony.

W jednym z opracowań naukowych autorzy zasugerowali, że hibiskus może wzmagać miesiączkę i w efekcie przyczyniać się do poronienia. Jednakże potencjalnie szkodliwe działanie hibiskusa na zdrowie matki i potomstwa nie zostało potwierdzone w badaniach naukowych.

Niektóre wyniki badań naukowych sugerują wręcz, że hibiskus jest bezpieczny dla przebiegu ciąży. Naukowcy odnotowali, że podawanie zwierzętom ciężarnym wodnego ekstraktu z hibiskusa nie spowodowało widocznych wad rozwojowych u potomstwa. Z drugiej strony jednak odnotowano itotne zmniejszenie liczebności miotu.

Ze względu na bardzo ograniczone dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania hibiskusa w trakcie ciąży zaleca się, aby kobiety ciężarne unikały jego spożywania.

Hibiskus - jak stosować?

Nie sprecyzowano zaleceń co do stosowania konkretnych ilości hibiskusa.

Jednakże na podstawie przeprowadzonych badań naukowych można zauważyć, że pewien efekt prozdrowotny następuje przy regularnym spożywaniu 4-9 g suszonych kwiatów hibiskusa/dzień. 

Z hibiskusa można przygotować herbatkę ziołową. Wystarczy zalać susz wodą o temperaturze ok. 90°C i parzyć go pod przykryciem przez ok. 5-10 minut. Kwiaty hibiskusa można zalać również zimną wodą, jednakże wówczas należy odczekać nawet kilka godzin, zanim związki w nim zawarte zostaną odpowiednio wyekstrahowane.

W przypadku ekstraktu z hibiskusa, korzystne właściwości odnotowano dla dawki ok. 1 g/dzień.

Hibiskus – jak kupować?

Hibiskus znajduje się w sprzedaży głównie w postaci dwóch różnych produktów:

• Suszu z kwiatów hibiskusa
• Ekstraktu z kwiatów hibiskusa

Dotychczas nie stwierdzono, który z tych produktów może wykazywać bardziej skuteczne działanie prozdrowotne. Z tego względu powinniśmy kierować się formą hibiskusa, jaką mamy ochotę spożyć.

Jeżeli zdecydujemy się na walory smakowe hibiskusa, to warto sięgnąć po susz z kwiatów, aby przygotować z niego napar.

Jeżeli jednak wybierzemy prostotę - dobrym rozwiążaniem będą kapsułki z ekstraktem z hibiskusa.