Fosforan sodu (E339)

Co to jest fosforan sodu (E339)?

Pod względem budowy chemicznej fosforan sodu to sól sodowa kwasu fosforowego. Powstaje on w wyniku reakcji chemicznej pomiędzy kwasem fosforowym i węglanem sodu lub wodorotlenkiem sodu.

Fosforan sodu występuje w trzech różnych formach, jako:

• Fosforan monosodowy (E339i) 
• Fosforan disodowy (E339ii) 
• Fosforan trisodowy (E339iii)

Fosforan sodu - właściwości

Fosforan sodu (E339) jest dodawany do niektórych produktów spożywczych ze względu na swoje działanie regulujące kwasowość i przeciwzbrylające. W ten sposób wpływa korzystnie na walory sensoryczne produktów (np. smak, zapach) i przedłuża ich trwałość. Fosforan sodu wykorzystywany jest też jako stabilizator dla produków mlecznych, mięsnych i rybnych. 

Dodatkowo posiada on właściwości chelatujące (wiążące jony metali) i w ten sposób może zapobiegać np. utracie barwy produktów, a także chronić witaminę C obecną w produktach przed zniszczeniem.

Zastosowanie fosforanu sodu w produktach mięsnych pozwala na ograniczenie ilości użytej soli kuchennej. Fosforan sodu może zmniejszać niekorzystne procesy utleniania tłuszczu obecnego w mięsie, które prowadzą do zepsucia tych produktów. Dodatkowo związek ten polepsza strukturę produktów poprzez wiązanie białek.

W serach topionych fosforan sodu zapobiega oddzielaniu się białka i tłuszczu, poprawia lepkość tych produktów i odczucie w ustach.

Fosforan sodu - szkodliwość

Spożywanie fosforanu sodu nie przyczynia się do występowania żadnych działań niepożądanych, w tym związek ten nie jest ani genotoksyczny, ani rakotwórczy.

Dla fosforanu sodu (E339) i innych związków z grupy fosforanów ustalono limit dopuszczalnego dziennego spożycia (ADI) na poziomie 40 mg/kg masy/dzień w przeliczeniu na kwas fosforowy.

Amerykańska Agencja ds. Leków i Żywności wpisała fosforan sodu na listę GRAS, czyli substancji powszechnie uznanych za bezpieczne.

Kto powinien rzadziej sięgać po produkty fosforanem sodu?

W przypadku dostarczania wraz z dietą zbyt dużych ilości fosforu i jednocześnie zbyt małych ilości wapnia, zaleca się ograniczyć spożycie produktów zawierających fosforany, w tym fosforan sodu (E339). Wynika to z tego, że fosforan sodu zawiera w swojej cząsteczce fosfor, przycyniając się do nadmiernego spożycia tego pierwiastka.

Fosforan sodu w ciąży

Fosforan sodu może być bezpiecznie spożywany przez kobiety w ciąży i karmiące piersią.

Fosforan sodu - zastosowanie

Fosforan sodu (E339) jest zazwyczaj dodawany do takich produktów spożywczych, jak:

• sery topione,
• płatki kukurydziane,
• musli,
• wędliny paczkowane,
• batony zbożowe.