Wosk carnauba (E903)

Wosk carnauba - co to jest

Wosk carnauba (E903) jest jednym z najtwardszych, naturalnych wosków. Występuje zwykle w postaci twardych, żółtobrązowych płatków, grudek lub proszku. Jest praktycznie nierozpuszczalny w wodzie.

Wosk carnauba jako dodatek do żywności jest dopuszczony do stosowania w wielu krajach na świecie. Może być on wykorzystywany m.in. w Unii Europejskiej, Stanach Zjednoczonych, Australii i Nowej Zelandii.

Wosk carnauba - zastosowanie

Work carnauba stosowany jest jako dodatek do żywności pod numerem E903 i pełnią głównie funkcje glazurujące (powlekające, nabłyszczające).

W przemyśle spożywczym wosk carnauba (E903) wykorzystywany jest głównie do glazurowania cukierków, żelków, gum do żucia, orzechów, ziaren kawy. Niektórzy producenci owoców stosują też wosk carnauba do woskowania jabłek, pomarańczy lub innych owoców. Zwykle dotyczy to produktów importowanych.

Stosowanie substancji powlekających, takich jak wosk carnauba zwykle ma na celu poprawę wyglądu produktu, jego koloru, kruchości, smaku, soczystości, czy też konsystencji. 

Powłoki mogą opóźniać procesy dojrzewania owoców, utrzymywać ich jędrność, ograniczać zmianę barwy i smaku, a także redukować utratę masy i wysychanie produktów (głównie owoców).

Carnauba mniej powszechnie wykorzystywana jest również jako nośnik i środek wypełniający oraz regulujący kwasowość.

Poza wspomnianymi właściwościami, niektóre dane naukowe wskazują, że wosk carnauba (E903) w połączeniu z nizyną może zapobiegać rozwojowi wielu drobnoustrojów, przedłużając w ten sposób trwałość produktów spożywczych.

Według unijnego prawa (Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1129/2011) wosk carnauba może być dodawany do ściśle określonych produktów, takich jak:

• Owoce cytrusowe, melony, jabłka, gruszki, brzoskwinie i ananasy oraz jako substancja glazurująca w przypadku orzechów (200 mg/kg)
• Wyroby kakaowe i czekoladowe (500 mg/kg)
• Wyroby cukiernicze (500 mg/kg)
• Gumy do żucia (1200 mg/kg)
• Pieczywo cukiernicze, wyrobi ciastkarskie z powłoką czekoladową (200 mg/kg)
• Ziarna kawy (200 mg/kg)
• Przekąski na bazie ziemniaków, zbóż, mąki lub skrobi (200 mg/kg)
• Przetworzone orzechy (200 mg/kg)
• Suplementy diety (200 mg/kg)

Inne zastosowanie wosku carnauba

Wosk carnauba poza żywnością wykorzystywany jest m.in. do polerowania samochodów, butów, mebli i podłóg. Stosowany jest też do produkcji świeczek, izolacji elektrycznych, kosmetyków, szminek, lekarstw, farb drukarskich, ołówków grafitowych.

Wosk carnauba - szkodliwość

Wosk carnauba jest bezpieczny dla naszego zdrowia

Dostępne badania nad toksycznością wskazują na brak działań niepożądanych związanych ze stosowaniem wosku carnauba (E903).

Wosk carnauba cechuje się niską toksycznością ostrą, a dawka śmiertelna (LD50) jest wyższa, niż 1100 mg/kg masy ciała.

Naukowcy z JECFA ustalili bezpieczny dzienny poziom spożycia (ADI) w wysokości 7 mg/kg masy ciała. Oznacza to, że osoba dorosła o masie ciała 70 kg może każdego dnia dostarczyć swojemu organizmowi 490 mg wspomnianego wosku bez żadnych skutków ubocznych.

W praktyce nie obserwuje się, aby limit dziennego pobrania był przekraczany przez ludzi. Wyjątek mogą stanowić dzieci, u których spożycie wosku carnauba może być wyższe od zalecanego bezpiecznego poziomu.

W USA wosk carnauba eksperci sklasyfikowali jako GRAS – związek powszechnie uznany za bezpieczny.

Uważa się, że wosk carnauba nie powinien mieć właściwości drażniących.

W badaniach in vitro naukowcy potwierdzili, że carnauba nie ma działania genotoksycznego (nie wpływa negatywnie na nasze DNA).

Badacze nie wykazali też, aby omawiany wosk niekorzystnie oddziaływał na funkcje reprodukcyjne (rozrodcze).

Uczulenie na wosk - rzadkie możliwe działanie niepożądane

W literaturze naukowej można znaleźć przypadek uczulenia kobiety na wosk carnauba znajdujący się w tuszu do rzęs.

Znany jest również przypadek 6-letniej dziewczynki, która spożywała multiwitaminowe gumy do żucia zawierające wosk carnauba i wosk pszczeli (E901), które spowodowały zapalenie skóry i warg. Jednakże po zaprzestaniu ich stosowania objawy ustąpiły.

Pomimo pojedynczych przypadków naukowcy uważają, że uczulenie na wosk carnauba jest bardzo rzadkie.

Przemiany wosku carnauba w organizmie

Nie ma konkretnych danych naukowych dotyczących mechanizmów absorbcji, metabolizmu i wydalania wosku carnauba. Jednakże naukowcy uznają, że wchłanianie wosku carnauba z przewodu pokarmowego może być bardzo niskie, o ile w ogóle ulega on wchłonięciu w jakimkolwiek stopniu.

Wszelkie produkty rozpadu, które są głównymi składnikami wosku carnauba są włączane do szlaków metabolicznych w organizmie człowieka, w przebiegu których są przetwarzane i usuwane z organizmu.

Wosk carnauba - w ciąży

Spożywanie produktów spożywczych zawierających w swoim składzie wosk carnauba (E903) jest bezpieczne dla kobiet w ciąży.

W doświadczeniach na zwierzętach naukowcy nie zaobserwowali negatywnego wpływu wosku carnauba na zdrowie ciężarnych osobników oraz zdrowie rozwijającego się płodu.

Wosk carnauba - kupowanie i przechowywanie

Gdzie kupić wosk carnauba? Niestety produkt ten (z przeznaczeniem do stosowania do żywności) nie jest powszechnie dostępny w sprzedaży.

Do celów kosmetycznych wosk carnauba można nabyć w sklepach internetowych w cenie ok. 30-32 zł za opakowanie 500 g.