Tauryna

Co to jest Tauryna?

Tauryna jest aminokwasem niebiałkowym. Oznacza to, że nie jest wykorzystywana do produkcji białek (jak większość innych aminokwasów).

Najwyższe ilości tauryny w ustroju znajdują się w sercu, siatkówce, zaś nieco niższe w mózgu, nerkach, jelitach i mięśniach szkieletowych. W organizmie człowieka tauryna występuje w ilości ok. 1 g/kg masy ciała.

Jakie właściwości ma Tauryna?

Tauryna pełni różne funkcje w ustroju, zaś przeprowadzone badania naukowe wskazują na możliwe jej działanie prozdrowotne.

Trzeba jednak podkreślić, że dotychczas opublikowano niewiele wyników doświadczeń dotyczących wpływu suplementacji tauryną na obniżanie ryzyka niektórych chorób.

Pomimo, że niektóre badania przyniosły optymistyczne obserwacje, to jednak na ich podstawie nie można jednoznacznie potwierdzić skuteczności działania tauryny. Stąd, do poniżej zamieszczonych informacji należy podchodzić z pewnym dystansem.

Tauryna wykazuje wiele ważnych funkcji w organizmie człowieka. Jest odpowiedzialna głównie za:

• Tworzenie soli żółciowych umożliwiających trawienie tłuszczów
• Utrzymanie homeostazy (równowagi) wewnątrzkomórkowego stężenia jonów sodu i wapnia (pełni funkcje tzw. osmoregulacyjne)
• Działanie przeciwutleniające
• Właściwości hepatoprotekcyjne (ochronne dla wątroby)
• Prawidłowe funkcjonowanie siatkówki oka
• Właściwości neuroprotekcyjne (ochronne wobec nerwów)
• Przenoszenie sygnałów między komórkami nerwowymi (działa jako neuroprzekaźnik i neuromodulator)

Tauryna redukuje ciśnienie krwi

Szereg przeprowadzonych badań naukowych pokazał, że stosowanie tauryny w dawkach 1,5-6,0 g/dzień może powodować istotne obniżenie skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi (średnio o 3 mmHg).

Tauryna a aktywność fizyczna

Najnowsza analiza badań opublikowana na łamach czasopisma Sports Medicine dowiodła, że suplementacja tauryną (1-6 g/dzień) może zwiększać wytrzymałość (wydajność podczas ćwiczeń wytrzymałościowych).

Tauryna obniża stężenie homocysteiny

Badania przeprowadzone z udziałem kobiet w średnim wieku (33-54 lata) pokazały, że suplementacja tauryną w ilości 3 g/dzień przez 4 tygodnie przyczynia się do obniżenia poziomu homocysteiny we krwi.

Homocysteina jest składnikiem, którego nadmerne ilości w organizmie mogą prowadzić do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.

Autorzy przeprowadzonego badnaia sugerują, że zapewnienie odpowiedniego poziomu tauryny w organizmie może chronić nas przed wystąpieniem chorób układu krążenia, w tym przed miażdżycą.

Tauryna może obniżać poziom triglicerydów

Wyniki badań opublikowanych na łamach czasopisma Amino Acids pokazują, że suplementacja tauryną w ilości 3 g/dzień przez 7 tygodni spowodowała obniżenie poziomu triglicerydów we krwi u osób z nadwagą i otyłością.

Trzeba jednak zaznaczyć, że tauryna nie miała istotnego wpływu na stężenie cholesterolu całkowitego i "dobrego" cholesterolu HDL.

Tauryna może poprawiać zdrowie osób z chorobami wątroby

Istnieją pewne przesłanki naukowe, które wskazują, że suplementacja tauryną w dawce 2 g, 3 razy dziennie przez 3 miesiące u osób z przewlekłym zapaleniem wątroby może obniżyć aktywność enzymów wątrobowych - aminotransferazy asparaginianowej (AST) i aminotransferazy alaninowej (ALT).

Tauryna a osoby z mukowiscydozą

Naukowcy zaobserwowali, że stosowanie tauryny może zwiększać poziom witaminy E u osób cierpiących na mukowiscydozę.

Efekt ten wynika prawdopodobnie ze zwiększonego wchłaniania witaminy E na skutek podawania tauryny.

Tauryna a niedokrwistość z niedoboru żelaza

W jednym z przeprowadzonych badań zauważono, że podawanie tauryny może zwiększyć efektywność doustnego stosowania żelaza w leczeniu anemii z niedoboru żelaza. Wykazano, że dodatek tauryny spowodował większy wzrost poziomu hemoglobiny, ferrytyny, jak również czerwonych krwinek (erytrocytów).

Efekty stosowania tauryny w doświadczeniach na zwierzętach

Tauryna była dosyć szeroko wykorzystywana w badaniach na różnych modelach zwierzęcych.

Choć uzyskanych efektów zdrowotnych na zwierzętach nie można bezpośrednio przenieść na zdrowie ludzi, to warto wspomnieć o najważniejszych rezultatach stosowania tauryny:

• Tauryna poprawia jakość nasienia (zwiększa ruch plemników i powoduje wzrost ich przeżycia)
• Tauryna w połączeniu z argininą może zwiększać zawartość i gęstość mineralną kości (BMC i BMD)
• Tauryna może chronić nerki przed uszkodzeniami wywołanymi cukrzycą
• Tauryna zapobiega uszkodzeniom wątroby wywołanym działaniem metali ciężkich, jak również może łagodzić objawy alkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby
• Tauryna może redukować stany zapalne
• Tauryna może zapobiegać spadkowi funkcji poznawczych  związanemu z wiekiem
• Tauryna może wykazywać działanie antydepresyjne i przeciwlękowe

Niedobór Tauryny

Niedobór tauryny może przyczyniać się do rozwoju szeregu zaburzeń:

• Zaburzenia funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego (rozwoju depresji, stanów lękowych, nadpobudliwości) 
• Upośledzenia działania wątroby
• Zwyrodnienia siatkówki
• Dysfunkcji układu sercowo-naczyniowego

Niedobór tauryny w organizmie człowieka może wynikać z kilku podstawowych przyczyn:

• Niskiego spożycia produktów bogatych w taurynę (brakiem tauryny zagrożeni są szczególnie weganie i wegetarianie, nie dostarczają praktycznie wcale tego składnika wraz z dietą)
• Niskiego poziomu witaminy B6 i metioniny w organizmie
• Nadmiernych ilości beta-alaniny, która blokuje działanie tauryny
• Stosowania leków przeciwpadaczkowych (wigabatryny)

Gdzie występuje Tauryna?

Tauryna znajduje się przede wszystkim w produktach pochodzenia zwierzęcego

Główym źródłem tauryny w diecie człowieka są mięso, podroby, ryby i skorupiaki:

• Wołowina - 43,1 mg/100 g
• Jagnięcina - 43,8 mg/100 g
• Cielęcina - 39,8 mg/100 g
• Wieprzowina - 61,2 mg/100 g
• Mięso z indyka - 29,5 mg/100 g
• Mięso z kurczaka - 17,8 mg/100 g
• Wątroba wołowa - 69 mg/100 g
• Wątroba wieprzowa - 89 mg/100 g
• Wątroba drobiowa - 11 mg/100 g
• Tuńczyk - 68 mg/100 g
• Dorsz - 31 mg/100 g
• Łosoś atlantycki - 130 mg/100 g
• Ostrygi - 396 mg/100 g

Średnio spożywamy dziennie ok. 40-400 mg tauryny. 

Tauryna powstaje w naszym ustroju

Organizm człowieka wykazuje zdolność do stosunkowo niewielkiej syntezy tauryny, w ilości ok. 50-125 mg/dzień. Tauryna powstaje przy udziale aminokwasów - metioniny i cysteiny, a także witaminy B6. Proces ten ma miejsce głównie w wątrobie i mózgu.

Tauryna w napojach energetycznych i suplementach diety

Wysokie ilości tauryny dostarczają napoje energetyczne. Zazwyczaj znajduje się ona w nich na poziomie 0,35-0,40%. Oznacza to, że w 100 ml napoju znajduje się 350-400 mg tauryny.

Dawkowanie

Nie ustalono oficjalnej, skutecznej dawki tauryny. Jednakże na podstawie badań naukowych, w których zaobserwowano prozdrowotne efekty suplementacji, można stwierdzić, że właściwe dawkowanie tauryny to 1,5-6 g/dzień. Optymalna ilość to 3 g/dzień.

Skutki uboczne

Aktualny stan wiedzy wskazuje, że spożycie tauryny w ilościach stosowanych w badaniach naukowych (przeważnie 3-6 g) nie powoduje żadnych skutków ubocznych.

Tauryna charakteryzuje się bardzo niską toksycznością. Dawka śmiertelna LD₅₀ dla szczurów wyosi powyżej aż 7000 mg/kg masy ciała.

Naukowcy podkreślają, że tauryny nie należy mieszać razem z alkoholem.

Tauryna a ciąża

Tauryna bierze udział w rozwoju płodu i noworodków

W czasie ciąży tauryna gromadzi się w tkankach matki, aby w okresie okołoporodowym zostać uwolniona do płodu przez łożysko, a następnie do noworodka wraz z mlekiem matki.

Potomostwo w okresie płodowym i tuż po narodzinach nie wykazuje zdolności do samodzielnego syntetyzowania tauryny w wystarczających ilościach.

Uważa się, że niski poziom tauryny w organizmie matki powoduje niskie stężenie tego składnika u potomstwa. Niedobór tauryny u kobiet ciężarnych może prowadzić do zahamowania wzrostu potomstwa, jak również upośledzenia rozwoju ośrodkowego układu nerwowego i trzustki.

Tauryna w ilościach powszechnie spożywanych jest bezpieczna dla kobiet ciężarnych i małych dzieci

Przeprowadzone badania pokazały, że spożywanie tauryny wraz z żywnością nie wywołuje żadnych skutków ubocznych, zarówno wśród kobiet ciężarnych, jak i potomstwa.

Nie zaleca się suplementacji tauryną przez kobiety ciężarne i karmiące piersią

Dotychczasowe doświadczenia wykonane na zwierzętach wykazały, że suplementacja tauryną jest bezpieczna podczas ciąży, choć suplementowana w wysokich dawkach może powodować oporność na insulinę i przyczyniać się do nadwagi . 

Pomimo, że tauryna jest niezbędna do rozwoju płodu i noworodków, to ilości tego składnika powszechnie spożywane wraz z żywnością są wystarczające. Nie ma przesłanek zdrowotnych wskazujących na potrzebę suplementowania tauryny przez kobiety ciężarne i karmiące. Brakuje też danych naukowych jednoznacznie potwierdzających bezpieczeństwo stosowania suplementów diety z tauryną w trakcie ciąży. Wobec tego, nie powinno zalecać się stosowania preparatów z tauryną przez kobiety w ciąży i karmiące piersią.

Ciekawostki

Tauryna jest składnikiem niezbędnym w żywieniu kotów. Zwierzęta te nie potrafią syntetyzować (produkować) odpowiednich ilości tauryny.

Brak tego składnika w diecie kotów przyczynia się m.in. do zniszczenia siatkówki oka.