Olej z wiesiołka

 

---

---

Co to jest olej z wiesiołka?

Wiesiołek (Oenothera biennis L.), z którego pochodzi olej z wiesiołka to roślina pochodząca z Ameryki Północnej, która aktualnie rośnie również w Europie i na części półkuli południowej.

Rdzenni Amerykanie wykorzystywali tę roślinę w celu leczenia siniaków i hemoroidów. Aktualnie suplementy z olejem z wiesiołka stosuje się w leczeniu egzemy, reumatoidalnego zapalenia stawów, zespołu napięcia przedmiesiączkowego i bólu piersi.

Olej z wiesiołka słynie z wysokiej zawartości kwasu gamma-linolenowego (GLA).

Olej z wiesiołka właściwości

Czy olej z wiesiołka może dawać korzyści zdrowotne kobietom?

Poszukując danych o właściwościach prozdrowotnych oleju z wiesiołka najczęściej można spotkać się z informacjami, że produkt ten jest szczególnie zalecany kobietom ponieważ rzekomo zmniejsza ból piersi (mastalgię), łagodzi objawy PMS, redukuje uderzenia gorąca, zmniejsza ryzyko rozwoju niezłośliwych guzów piersi, łagodzenia stanu przedrzucawkowego.

Jednakże przeprowadzone badania nie dają zbyt optymistycznych wyników.

Metaanaliza z 2017 roku wykazała, że suplementacja olejem z wiesiołka łagodzi ból piersi tylko w bardzo nieznacznym stopniu. Pozytywnego efektu należałoby się spodziewać przy dawce ok. 2,6-5,2 g/dzień.

Naukowcy zaobserwowali, że podawanie preparatu składającego się z witaminy B6, witaminy E i oleju z wiesiołka (EPO) może łagodzić objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego PMS. Jednakże, po pierwsze - nie wiadomo, który lub które składniki preparatu były odpowiedzialne za takie działanie. Po drugie, przegląd badań z 2009 roku jednoznacznie wskazał, że olej z wiesiołka nie wpływa na symptomy PMS.

Podsumowanie: Wyniki przeprowadzonych badań, które zostały opublikowane w 2013 i w 2018 roku pokazały, że suplementacja oleju z wiesiołka w formie kapsułek może tylko w nieznacznym stopniu zmniejszać częstotliwość, nasilenie i czas trwania uderzeń gorąca.

Olej z wiesiołka poprawia profil lipidowy krwi

Aktualny stan wiedzy pokazuje, że suplementacja olejem z wiesiołka może być korzystna dla osób zmagających się z zaburzoną gospodarką lipidową - hiperlipidemią.

Szereg przeprowadzonych badań naukowych dowodzi, że regularne spożywanie oleju z wiesiołka w ilości 1-4 g/dzień przyczynia się do znaczącego obniżenia stężenia triglicerydów we krwi (o 37,28 mg/dl) i zwiększenia poziomu "dobrego" cholesterolu HDL (o 5,47 mg/dl) u osób cierpiących na wspomnianą hiperlipidemię. 

Warto zaznaczyć, że przy stosowaniu wyższych dawek (powyżej 4 g/dzień) nie odnotowano pozytywnego wpływu oleju z wiesiołka na parametry lipidowe krwi.

Olej z wiesiołka a egzema

Analiza kilku badań naukowych opublikowana na łamach czasopisma Current Pharmaceutical Biotechnology pokazała, że olej z wiesiołka może mieć potencjalne zastosowanie u osób cierpiących na atopowe zapalenie skóry. 

Naukowcy odnotowali, że stosowanie oleju z wiesiołka może mieć korzystny wpływ na łagodzeniu objawów takich jak świąd, strupy, obrzęki i zaczerwienienie (rumień), które ujawniają się między 4, a 8 tygodniem po rozpoczęciu leczenia. Niestety efektywność działania ulega obniżeniu wraz ze wzrostem częstości stosowania silnych środków steroidowych.

Jednakże wyniki badań nie są jednoznaczne, dlatego nie można z całą stanowczością powiedzieć, że olej z wiesiołka jest w pełni skuteczny we wspomaganiu leczenia egzemy lub innych chorób skóry.

Olej z wiesiołka w reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS)

Aktualny stan wiedzy wskazuje, że oleje zawierające kwas gamma-linolenowy (GLA), np. olej z wiesiołka, olej z ogórecznika i olej z nasion czarnej porzeczki mogą w pewnym stopniu łagodzić niektóre objawy RZS.

Jakie wartości odżywcze ma olej z wiesiołka?

Olej z wiesiołka (EPO) zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT)

Głównymi składnikami oleju z wiesiołka są nienasycone kwasy tłuszczowe: kwas linolowy i kwas gamma-linolenowy (GLA) należące do kwasów omega-6. To właśnie te składniki odpowiadają za potencjalne działanie prozdrowotne oleju z wiesiołka.

Wspomniane związki muszą być dostarczane wraz z dietą, ponieważ organizm człowieka nie potrafi ich samodzielnie syntetyzować. Z tego względu, niektóre osoby określają nawet takie niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe mianem witaminy F.

Skład oleju z wiesiołka wygląda następująco:

• Kwas linolowy - 73,88%
• Kwas gamma-linolenowy (GLA) - 9,24%
• Kwas oleinowy - 6,93%
• Kwas palmitynowy - 6,31%
• Kwas stearynowy - 1,88%
• Kwas wakcenowy - 0,81%
• Kwas eikosenowy - 0,55%
• Kwas eikozanowy - 0,31%
• Kwas behenowy - 0,10%

Ze względu na wysoką zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych, olej z wiesiołka nie nadaje się do smażenia.

Olej z wiesiołka jest źródłem steroli roślinnych

W oleju z wiesiołka zidentyfikowano obecność wielu steroli roślinnych, m.in.:

• Beta-sitosterolu - 795,2 mg/100 g
• Kampesterolu - 88,3 mg/100 g
• 5-awenasterolu - 43,0 mg/100 g
• Sitostanolu - 16,7 mg/100 g
• Klerosterolu - 12,0 mg/100 g

Przeciwwskazania

Olej z wiesiołka jest ogólnie bezpieczny dla zdrowia

Olej z wiesiołka posiada status "GRAS", nadany przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA), czyli został on uznany za bezpieczny.

Powszechnie uważa się, że olej z wiesiołka jest z dużym prawdopodobieństwem bezpieczny dla większości ludzi, pod warunkiem, że jest przyjmowany przez stosunkowo krótki czas. Trzeba podkreślić, że brakuje badań naukowych, które oceniałyby ryzyko wystąpienia skutków ubocznych podczas długotrwałego stosowania oleju z wiesiołka.

Podczas suplementacji z olejem wiesiołka mogą wystąpić łagodne działania niepożądane w postaci rozstroju żołądka lub bólów głowy.

Osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe (rozrzedzające krew), takie jak np. warfaryna, powinny zachować ostrożność podczas przyjmowania oleju z wiesiołka, ponieważ może zwiększać ryzyko krwawienia.

W wielu miejscach można spotkać się z informacjami, że olej z wiesiołka może wywoływać drgawki u osób z epilepsją lub schizofrenią. Jednakże aktualny stan wiedzy wskazuje, że zarówno olej ten, jak i składniki w nim zawarte są bezpieczne dla tych osób. Co więcej przypuszcza się, że olej z wiesiołka może wykazywać nawet działanie przeciwdrgawkowe.

Olej z wiesiołka a ciąża

Pojedyncze doświadczenia przeprowadzone na zwierzętach wskazują, że olej z wiesiołka powinien być bezpieczny podczas stosowania w ciąży . Jednakże naukowcy uważają, że bezpieczeństwo stosowania oleju z wiesiołka podczas ciąży wciąż nie jest poparte przekonującymi badaniami. I z tego względu kobiety ciężarne powinny go unikać.

Naukowcy zaobserwowali, że suplementacja olejem z wiesiołka przez matki karmiące piersią powodują wzrost stężenia kwasu linolowego i gamma-linolenowego (GLA) oraz jego metabolitu i nie powoduje żadnych działań niepożądanych u niemowląt.

Dawkowanie

Skuteczność stosowania oleju z wiesiołka w różnych przypadkach nie została jednoznacznie potwierdzona. W związku z tym nie ustalono zaleceń co do wysokości dawkowania tego oleju.

Biorąc jednak pod uwagę dostępne wyniki badań i pewne przesłanki co do możliwego działania oleju z wiesiołka, można zalecić stosowanie go w ilości ok. 3-5 g/dzień (czyli około jedna łyżeczka).

Wskazówki przy kupowaniu oleju

Najlepszy jakościowo będzie olej z wiesiołka zimnotłoczony, tłoczony na świeżo, nierafinowany i nieoczyszczony/niefiltrowany.

Olej z wiesiołka należy kupować w ciemnej butelce, która chroni zawarte w nim składniki przed szkodliwym działaniem światła.

Należy pamiętać, żeby olej z wiesiołka być przechowywany w suchym i chłodnym miejscu - może to być lodówka.

Olej z wiesiołka można kupić również w postaci kapsułek. Warto wówczas sięgać po produkty standaryzowane na zawartość kwasu gamma-linolenowego (GLA) - czyli wybierać te preparaty, na których etykiecie podana jest ilość GLA. Ponieważ olej z wiesiołka posiada kwas gamma-linolenowy na poziomie nieco powyżej 9%, to należy wybierać produkty standaryzowane na zawartość 9-10% GLA.