Kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin (E141)

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.

Ostatnia aktualizacja: 04 sierpnia 2020

  • Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
  • 4źródła
  • 0badań

Kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin to półsyntetyczne barwniki, które są stosowane w produkcji oraz w żywności, nadając im zielony kolor. Na etykietach produktów spożywczych występują pod numerem E141.

Wpływ na zdrowie:

Nieznany

Nazwa:

Kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin

Alternatywne nazwy:

E141, Cu-chlorofile, Cu-chlorofiliny

Grupa:

Dodatki do żywności

Sposób otrzymywania:

Pozyskiwany z naturalnego chlorofilu (z roślin) i wzbogacany w jony miedziowe na drodze chemicznej

ADI (dopuszczalne spożycie):

15 mg/kg masy ciała

Szkodliwość:

Brakuje danych dotyczących wpływu na zdrowie

Gdzie występuje:

Słodycze, owoce i warzywa puszkowane, lody, kisiele, napoje owocowe, produkty, w których istotne jest utrwalenie zielonej barwy


Co powinieneś wiedzieć: 

  • Kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin (E141) to półsztuczne barwniki nadające produktom spożywczym zieloną barwę
  • E141 cechują się wyższą trwałością niż chlorofile i chlorofiliny (E140) będące naturalnymi substancjami barwiącymi
  • Do dnia dzisiejszego brakuje badań, które dostarczyłyby nam jednoznacznych informacji dotyczących szkodliwości E141. Stąd, wpływ kompleksów miedziowych chlorofili i chlorofilin na organizm człowieka jest nieznany

Co to są kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin

E141 to substancja pozyskiwana z roślin i modyfikowana

Kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin (E141) to związki otrzymane z chlorofilu (E140)(naturalnego barwnika znajdującego się w roślinach), w których jony magnezu zostały zastąpione jonami miedzi. Taka modyfikacja chlorofili sprawia, że E141 nadaje intensywniejszy kolor zielony i ma wyższą zdolność do utrwalania zielonego koloru. Z tego względu można powiedzieć, że E141 to pół-naturalny dodatek do żywności (jego główna część jest otrzymywana naturalnie, ale modyfikowana poprzez dodanie miedzi).

Barwniki te są pozyskiwane z roślin takich jak: trawa, lucerna, pokrzywa

Pod numerem E141 znajdują się tak naprawdę dwa nieco różniące się od siebie związki:

  • E141(i) - kompleksy miedziowe chlorofilów (Cu-chlorofile)
  • E141(ii) - kompleksy miedziowe chlorofilin (Cu-chlorofiliny)

Jakie mają zastosowanie

E141 jest półsyntetycznym barwnikiem

Kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin charakteryzują się barwą niebieskozieloną do cimnozielonej.

Dodatkowo stosowane są w żywności jako utrwalacze naturalnej, zielonej barwy (np. groszku konserwowego).

Kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin mogą być dodawane do produktów spożywczych na zasadzie quantum satis - czyli bez odgórnie narzuconych ograniczeń, w ilości niezbędnej do uzyskania zamierzonego efektu.

Kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin są dopuszczone do stosowania w wielu krajach na świecie, m.in. w Unii Europejskiej, Australii i Nowej Zelandii, a także w USA.

Chlorofiliny były wykorzystywane do redukcji przykrych zapachów

Obserwacje poczynione w latach 40. i 50. XX wieku wykazały, że zewnętrzne stosowanie chlorofilin działa dezodoryzująco (usuwa przykre zapachy) na rany. W dalszych latach podawano chlorofilinę doustnie pacjentom z kolostomią i ileostomią w celu redukcji zapachu kału.

Obecnie, doustne preparaty kompleksów miedziowych chlorofilin są dostępne jako suplementy diety przeznaczone do stosowania w celu zmniejszania zapachu kału u osób z kolostomią, ileostomią i nietrzymających moczu.

Czy miedziowe chlorofili i chlorofilin są szkodliwe

Niewiele wiemy na temat szkodliwości E141

Panel Ekspertów EFSA uznał, że biorąc pod uwagę rozbieżności i niepewności w różnych danych dotyczących rakotwórczości, konieczna jest dalsza i odpowiednia ocena możliwego potencjału kancerogennego E141.

Stwierdzono również, że brakuje danych dotyczących wchłaniania, dystrybucji, wydalania (ADME) toksyczności i wpływu na funkcje reprodukcyjne Cu-chlorofilów i Cu-chorofilin.
 
Z powyższych względów nie można jednoznacznie ocenić bezpieczeństwa stosowania E141 jako dodatku do żywności.

Dla kompleksu miedziowych chlorofili i chlorofilin (E141) ustalono w 1978 roku ADI na poziomie 15 mg/kg masy ciałaJednakże Eksperci z EFSA stwierdzili, że z braku dostępnych informacji odnośnie szkodliwości E141 powinno zostać zniesione ADI (dopuszczalne dzienne spożycie), ponieważ nie wiadomo do końca, jaka dawka tego składnika jest dla nas bezpieczna.

Gdzie występują

E141 można znaleźć w wielu produktach spożywczych

Kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin można znaleźć przede wszystkim w takich produktach, jak:

  • Słodycze (cukierki, lizaki)
  • Gumy do żucia
  • Kisiele (np. o smaku jabłkowym)
  • Jogurty owocowe
  • Napoje owocowe
  • Lody
  • Konserwy owocowe i warzywne (np. konserwowany groszek)

Inne zielone barwniki

Do produkcji żywności stosowane są jeszcze inne zielone barwniki

Zielony kolor produktów spożywczych zawdzięczamy nie tylko kompleksom miedziowym chlorofili i chlorofilin (E141). Jako zielona barwniki są również wykorzystywane inne związki:

  • Chlorofile i chlorofiliny (E140)
  • Zieleń S (E142)
  • Zieleń trwała (E143)

Więcej podobnych treści

  • dr Bartosz Kulczyński

    autor:

    dr Bartosz Kulczyński

    Dietetyk

    Dietetyk, doktorant na Wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu, współzałożyciel Fundacji Dietoterapii i Promocji Zdrowia „Kierunek-Zdrowie”.


Czy ten artykuł okazał się pomocny?

Oceń wpis i pomóż nam w stworzeniu najlepszego w polskim internecie źródła wiedzy o zdrowiu. Czekamy na Twoje uwagi :)

Dziękujemy za oddany głos!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Cieszymy się, że znalazłeś w tym artykule to, czego szukałeś ;)

Dziękujemy za komentarz!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Dołożymy wszelkich starań aby nasze artykuły były lepsze.

Twoim zdaniem czegoś tu zabrakło?

Daj nam znać, a wspólnie uzupełnimy ten artykuł


Spis badań i źródeł

Pytania i odpowiedzi

  • Czy kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin (E141) to to samo co chlorofil?

    Nie do końca. Są to co prawda składniki zawierające naturalny chlorofil (E140) ale zmodyfikowane chemicznie poprzez dołączenie jonów miedzi.

  • Czy E141 jest naturalnym składnikiem?

    Nie, kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin są związkami półsyntetycznymi.

  • Czy kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin są bezpieczne dla zdrowia?

    Dotychczasowo nie stwierdzono jednoznacznie szkodliwego działania E141. Niestety brakuje również badań naukowych, które mogłyby potwierdzić bezpieczeństwo ich stosowania.

Masz pytanie?

Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.

Administratorem Twoich danych osobowych jest vitapedia.pl. Twoje dane posłużą nam wyłącznie do kontaktowania się z Tobą.

Newsletter