#Wszystko co warto wiedzieć #wiesz co jesz

Co oznaczają typy mąki? Która mąka jest najzdrowsza?

autor:
Paulina Styś-Nowak
Dietetyk
Ukończyła studia na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Autorka wielu artykułów popularnonaukowych na temat żywienia i szeroko pojętej dietetyki.

Ostatnia aktualizacja: 12 grudnia 2023

Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
1źródła
3badań

Mąka to sypki produkt otrzymywany w wyniku zmielenia ziaren zbóż, a także innych roślin takich jak pseudozboża, orzechy czy nasiona roślin strączkowych.

Mąki pszenną i żytnią klasyfikuje się na różne typy, które charakteryzują się odmiennymi wartościami odżywczymi i zastosowaniem kulinarnym.

W pigułce

Typ mąki oznacza zawartość popiołu (składników mineralnych) w mące.
Im niższy typ mąki tym jaśniejsza jej barwa i mniejsza zawartość składników mineralnych oraz błonnika pokarmowego.
Najzdrowsze i najbardziej wartościowe są mąki wysokiego typu (1850 i 2000).
Na półkach sklepowych można spotkać wiele zdrowych mąk, które także warto włączyć do swojej diety (np. mąka gryczana, kokosowa, amarantusowa, z komosy ryżowej, orkiszowa razowa lub graham).

Typ mąki

Typ mąki określa zawartość popiołu (składników mineralnych) w mące i jest związany ze stopniem jej zmielenia i oczyszczenia. Im niższy typ mąki tym mniej zawiera ona składników mineralnych. Dla przykładu w mące tortowej (typ 450) znajduje się 0,45% substancji mineralnych, zaś w mące razowej (typ 2000) aż 2%.

Mąki niskiego typu cechują się jasnym kolorem i śladową zawartością błonnika pokarmowego. W mąkach o wysokich typach znajduje się rozdrobniona okrywa owocowo - nasienna ziarna (otręby), dzięki czemu posiadają one ciemniejszą barwę i są źródłem znaczących ilości błonnika pokarmowego .

Według polskich norm (PN-A-74022:2003) wyróżnia się następujące typy mąki pszennej:

typ 450 - tortowa,
typ 550 - luksusowa
typ 650
typ 750 - chlebowa
typ 1050
typ 1400 - sitkowa
typ 1850: graham
typ 2000 - razowa

uwaga!

Na półkach sklepowych można spotkać także mąki pszenne o innych typach (np. typ 500) i nazwach (np. mąka poznańska, wrocławska). Są to określenia zwyczajowe, wybiegające poza polską nomenklaturę techniczną dla mąk.

Wśród typów mąki żytniej (PN-A-74032:2002) występują:

typ 500
typ 720
typ 1150
typ 1400
typ 2000

Która mąka jest najzdrowsza?

Mąki ciemne (o wysokich typach), takie jak graham czy razowa, są najzdrowszym wyborem pod względem wartości odżywczych. Jednocześnie są to mąki "ciężkie" i mają ograniczone zastosowanie kulinarne. Wykorzystuje się je zwykle do pieczenia ciemnego chleba oraz jako dodatek do zdrowszych wersji słodkich wypieków.

Mąki jasne (o niskich typach) zawierają niewiele wartości odżywczych i powinny być ograniczane w zdrowej, zbilansowanej diecie. Z uwagi na niską zawartość błonnika pokarmowego dobrze sprawdzają się do tradycyjnych puszystych ciast, naleśników, placków czy pizzy. Produkty na bazie mąk o niskich typach zalecane są na diecie lekkostrawnej.

wiem więcej!

Do wyrobu tradycyjnej włoskiej pizzy używa się mąki o typie 00 (zero), która jest całkowicie oczyszczona z otrąb.

Inne rodzaje mąk

Na półkach sklepowych można spotkać wiele rodzajów mąk otrzymywanych w wyniku zmielenia ziaren innych zbóż (poza pszennicą i żytem), pseudozbóż, orzechów, a nawet nasion roślin strączkowych. Określa się je mianem mąk niechlebowych. Tego typu mąki oferują wiele wartości odżywczych charakterystycznych dla danego surowca, gdyż w większości przypadków nie są oczyszczane z otrąb.

Mąki te można podzielić pod względem zawartości glutenu na:

mąki glutenowe, m.in. orkiszowa (jasna, graham i razowa), jęczmienna,
mąki bezglutenowe, m.in. kukurydziana, gryczana, jaglana, amarantusowa, ryżowa, migdałowa, kokosowa, owsiana (z symbolem przekreślonego kłosa), kasztanowa, tapiokowa, z komosy ryżowej, sojowa, z ciecierzycy, z grochu

porada

Zastosowanie w codziennym żywieniu różnych rodzajów mąk jako alternatywy dla jasnej mąki pszennej pozwala na urozmaicenie diety i znaczące podniesienie jej jakości.

Produkty zbożowe

Więcej podobnych treści

autor:
Paulina Styś-Nowak
Dietetyk
Ukończyła studia na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Autorka wielu artykułów popularnonaukowych na temat żywienia i szeroko pojętej dietetyki.

Czy ten artykuł okazał się pomocny?

Oceń wpis i pomóż nam w stworzeniu najlepszego w polskim internecie źródła wiedzy o zdrowiu. Czekamy na Twoje uwagi :)

Dziękujemy za oddany głos!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Cieszymy się, że znalazłeś w tym artykule to, czego szukałeś ;)

Dziękujemy za komentarz!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Dołożymy wszelkich starań aby nasze artykuły były lepsze.

Twoim zdaniem czegoś tu zabrakło?

Daj nam znać, a wspólnie uzupełnimy ten artykuł

Spis badań i źródeł

Masz pytanie?

Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.