Lecytyna (E322)
Ostatnia aktualizacja: 25 sierpnia 2023
- Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
- 9źródła
- 4badań
Lecytyna (E322) to najpopularniejsza substancja emulgująca, która jest stosowana jako dodatek do żywności. Lecytyna to mieszanina glicerolofosfolipidów zawierająca w swoim składzie związki takie jak fosfatydy (fosfolipidy), sfingolipidy, czy też glikolipidy.
Słowo "lecytyna" z języka greckiego oznacza żółtko jaja. Wynika to z tego, że lecytyna została po raz pierwsza otrzymana właśnie z żółtek jaj kurzych.
Lecytyna występuje naturalnie w organizmie człowieka i jest składnikiem m.in. tkanki nerwowej.
Wpływ na zdrowie: | Pozytywny |
Nazwa: | Lecytyny |
Alternatywne nazwy: | Lecytyna sojowa, lecytyna słonecznikowa, E322 |
Grupa: | Dodatki do żywności |
Sposób otrzymywania: | Produkt uboczny podczas ekstrakcji/tłoczenia olejów roślinnych |
ADI (dopuszczalne spożycie): | Nie ustalono limitu |
Szkodliwość: | Bezpieczny dla zdrowia |
Gdzie występuje: | Margaryny, czekolada, lody, wyroby cukiernicze i piekarnicze, produkty mleczne |
W ciąży: | Bezpieczna |
Funkcja technologiczna: | Substancja emulgująca i stabilizująca |
W pigułce
- Lecytyna (E322) to popularna substancja emulgująca, która występuje też naturalnie w naszym organizmie
- Lecytyna pozyskiwana jest jako produkt uboczny ekstrakcji/tłoczenia olejów, w tym głównie oleju rzepakowego i oleju sojowego
- Lecystyna jest stosowana głównie w czekoladach, wyrobach cukierniczych i piekarniczych, lodach, gumach do żucia, margarynach
- Lecytyna jest bezpieczna dla zdrowia, nie wywołuje żadnych skutków ubocznych
- Lecytyna sojowa nie wywołuje objawów alergicznych u osób uczulonych na soję
- Lecytyna jest sprzedawana również jako suplement diety, który ma za zadanie poprawiać pamięć, obniżać poziom cholesterolu, wzmacniać układ nerwowy, działać ochronnie na wątrobę
Jak się otrzymuje lecytynę?
W starożytności stosowano wysuszone żółtka jaja, które były dobrym źródłem lecytyny, w celu usuwania tłuszczu.
Lecytyna spożywcza (E322) powstaje jako produkt uboczny podczas tłoczenia olejów roślinnych.
Nasiona roślin, które są wykorzystywane do produkcji oleju są poddawane czyszczeniu, suszeniu, a następnie wydobywaniu tłuszczu na drodze tłoczenia lub ekstrakcji. W dalszym etapie uzyskany olej surowy przechodzi proces o nazwie odśluzowywanie. Polega on na podgrzaniu oleju surowego i dodaniu ciepłej wody. W dalszej kolejności z takiej mieszaniny, z wykorzystaniem różnych separatorów oddzielana jest lecytyna.
Lecytyna jest sprzedawana i stosowana w formie płynnej i suszonej.
Na potrzeby przemysłu spożywczego, lecytynę handlową otrzymuje się głównie z nasion soi, rzepaku i słonecznika.
Zastosowanie
Lecytyna jest stosowana głównie jako emulgator (E322)
Lecytyna umożliwia mieszanie się dwóch składników, które z natury nie mieszają się ze sobą (np. wody i tłuszczu), czyli ułatwia tworzenie się emulsji. Ta właściwość sprawia, że lecytyna znajduje szerokie zastosowanie w wielu produktach spożywczych.
Do najważniejszych zalet stosowania lecytyny należy wymienić:
- Za sprawą swoich właściwości przeciwutleniających zapobiega zniszczeniu beta-karotenu obecnego w tłuszczach
- Zwiększa objętość chleba podczas wypieku
- Ułatwia formowanie chleba na etapie jego produkcji
- Umożliwia utrzymywanie wilgoci w produktach, przez co dłużej zachowują świeżość
- Ułatwia równomierne rozprowadzenie tłuszczu w produktach mięsnych
- Poprawia płynność i mieszalność składników w czekoladach i produktach mlecznych
- Umożliwia rozpraszanie i zawieszanie proszków w płynach
W jakich produktach spożywczych znajdziemy lecytynę?
Lecytyna (E322) jest najczęściej dodawana do produktów takich, jak:
- Ciasta w proszku
- Ciastka, herbatniki
- Batony, wafelki
- Czekolada
- Ptasie mleczko
- Kremy kakaowe i orzechowe
- Margaryna
- Gumy do żucia
- Chipsy i krakersy
- Musli
- Lody
Do większości produktów spożywczych lecytyny (E322) mogą być dodawane na zasadzie quantum satis, czyli bez odgórnie narzuconego limitu, a w ilości niezbędnej do osiągnięcia zamierzonego celu.
Istnieją pewne ograniczenia w przypadku produktów takich, jak np.:
- Preparaty do początkowego żywienia niemowląt (1000 mg/kg)
- Preparaty do dalszego żywienia niemowląt (1000 mg/kg)
- Herbatniki i sucharki, żywność na bazie zbóż, żywność dla dzieci (10 000 mg/kg)
Lecytyna jest wykorzystywana w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym
Lecytyna znajduje również zastosowanie w produktach takich, jak:
- Mydła
- Szampony
- Środki do demakijażu
- Odżywki
- Maseczki
- Szminki
- Leki (jako nośnik substancji aktywnych)
- Suplementy diety (jako główny składnik o działanu prozdrowotnym)
W kosmetyce lecytyna jest stosowana m.in. ze względu na jej działanie:
- Zmiękczające i nawilżające skórę
- Wspomagające przenikanie składnikow aktywnych
- Zapobieganie przetłuszczaniu się skóry głowy i włosów
Czy lecytyna jest szkodliwa?
Lecytyna jest bezpieczna dla zdrowia
Spożywanie lecytyny w ilościach, które znajdują się w produktach spożywczych nie powoduje żadnych skutków ubocznych.
Lecytyna została wpisana na listę GRAS, czyli substancji powszechnie uznanych za bezpieczne.
Ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne lecytyny, nie ustalono dla niej dziennego dopuszczalnego poziomu spożycia (ADI).
Czy lecytyna sojowa może powodować objawy alergiczne?
Jak wiadomo soja jest silnym alergenem i u wielu osób może być przyczyną wystąpienia objawów alergicznych.
Jednak zgodnie z publikowanymi danymi, lecytyna sojowa nie zawiera wystarczającej ilości pozostałości białka sojowego, aby wywołać reakcje alergiczne u wiekszości osób uczulonych na soję.
Właściwości zdrowotne lecytyny
Lecytyna wykazuje korzystny wpływ na zdrowie
Spożywanie lecytyny (i związków wchodzących w jej skład) przyczynia się do polepszenia zdrowia w kilku aspektach:
- Obniża poziom "złego" cholesterolu LDL i cholesterolu całkowitego u pacjentów z hipercholesterolemią
- Poprawia pamięć, nastrój i funkcje poznawcze u osób cierpiących na chorobę Alzheimera
- Łagodzi stany zapalne jelit u osób cierpiących na wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG)
- Chroni przed rozwojem chorób wątroby
Trzeba jednak podkreślić, że lecytyna wywołuje pozytywny efekt na zdrowie, gdy jest spożywana w formie suplementów diety. Lecytyna spożywcza występuje w produktach prawdopodobnie w zbyt małych ilościach, aby wykazać działanie prozdrowotne.
Więcej podobnych treści
Izomaltuloza
Izomaltuloza (Inaczej palatynoza) to dwucukier przypominający swoją budową sacharozę (zwykły cuki...
- dr Bartosz Kulczyński
- 08 października 2020
Maltodekstryna
Maltodekstryna to częściowo strawiona skrobia, która jest wykorzystywana do wyrobu wielu produktó...
- dr Bartosz Kulczyński
- 20 maja 2021
Karagen (E407): czy i dla kogo może być szkodliwy?
Karagen (E407) to dodatek do żywności o działaniu żelującym. Uznawany za składnik bezpieczny, acz...
- dr Bartosz Kulczyński
- 21 maja 2021
Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych (E471)
Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych to najczęściej stosowane emulgatory w żywności. Jakie peł...
- dr Bartosz Kulczyński
- 19 maja 2021
Ekstrakt drożdżowy
Ekstrakt drożdżowy to naturalny i bezpieczny składnik wzmacniający smak i nadający przyjemny arom...
- dr Bartosz Kulczyński
- 20 maja 2021
Hydrolizat białka
Hydrolizat białka to składnik otrzymany po częściowym trawieniu białka. Sprawdziliśmy, w jaki spo...
- dr Bartosz Kulczyński
- 24 maja 2021
Spis badań i źródeł
- http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/01/ke2018.1-2.pdf
- http://americanlecithin.com/lecithin_2009.pdf
- http://kosmetyka.farmacom.com.pl/artykul/Lecytyna.pdf
- http://www.fao.org/fileadmin/user_upload/jecfa_additives/docs/monograph4/additive-250-m4.pdf
- http://wydawnictwo.pttz.org/wp-content/uploads/2018/01/02_Kowalska.pdf
- https://apps.who.int/food-additives-contaminants-jecfa-database/chemical.aspx?chemID=1477
- https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32011R1129
- https://farrp.unl.edu/soy-lecithin
- Thierry Lamireau i wsp.: Dietary lecithin protects against cholestatic liver disease in cholic acid-fed Abcb4- deficient mice. Pediatr Res, 2007, 61(2), 185-90.
- Margret I Moré i wsp.: Positive effects of soy lecithin-derived phosphatidylserine plus phosphatidic acid on memory, cognition, daily functioning, and mood in elderly patients with Alzheimer's disease and dementia. Adv Ther, 2014, 31(12), 1247-62.
- https://www.accessdata.fda.gov/scripts/cdrh/cfdocs/cfcfr/CFRSearch.cfm?fr=184.1400
- https://www.karger.com/Article/Abstract/320407
- Amouni Mohamed Mourad i wsp.: Influence of Soy Lecithin Administration on Hypercholesterolemia. Cholesterol., 2010, 2010, 824813.
Masz pytanie?
Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.