Kapary

  • autor:

    Paulina Styś-Nowak

    Dietetyk

    Ukończyła studia na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Autorka wielu artykułów popularnonaukowych na temat żywienia i szeroko pojętej dietetyki.

Kapary

Ostatnia aktualizacja: 21 sierpnia 2023

  • Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
  • 16źródła
  • 14badań

Kapary to zamknięte i ususzone pąki kwiatowe kaparu ciernistego (Capparis spinosa L.) - gatunku rośliny należącego do rodziny kaparowatych (Capparidaceae). Te małe, zielone kulki posiadają intensywny słodko - kwaśny, a zarazem lekko pikantny smak. Są podstawowym produktem wykorzystywanym jako przyprawa w daniach kuchni śródziemnomorskiej.

Kapary charakteryzują się wysoką zawartością flawonoidów, dzięki czemu ich spożycie może wiązać się z potencjalnymi korzyściami zdrowotnymi.

 


W pigułce

  • Kapary zawierają witaminę K, kwas foliowy, witaminę B2, sód oraz miedź.
  • Kapary są bogatym źródłem flawonoidów: rutyny i kwercetyny.
  • Kapary posiadają działanie przeciwcukrzycowe, ponieważ obniżają poziom glukozy u chorych na cukrzycę typu 2.
  • Kapary działają przeciwzapalnie i prawdopodobnie wykazują korzyści w zakresie zapobiegania rozwoju nowotworów.
  • Spożycie kaparów nie wiąże się z żadnymi skutkami ubocznymi.
  • Osoby z nadciśnieniem oraz osoby na diecie niskosodowej powinny zachować umiar w jedzeniu kaparów z uwagi na wysoką zawartość sodu.

Kapary rosną głównie w rejonie Morza Śródziemnego oraz niektórych obszarach Azji, Afryce Północnej i Wschodniej, Indonezji, Australii i Oceanii. Cieszą się bogatą historią spożycia oraz zastosowania w celach leczniczych. Już w czasach starożytnych Egipcjanie i Arabowie spożywali korzenie kaparu ciernistego w ramach terapii chorób wątroby i nerek. Starożytni Rzymianie używali tej rośliny do leczenia paraliżu, zaś tradycyjna medycyna chińska stosowała ją na reumatoidalne zapalenie stawów oraz dnę moczanową  .

Kapary - wartości odżywcze

Kapary składają się głównie z wody: 91,2% składu. Na drugim miejscu są węglowodany (5,3%), następnie białko (2,6%) i tłuszcz (0,9%).

Wartości odżywcze w przeliczeniu na 1 odsączoną łyżkę kaparów z zalewy (8,6 g) :

  • Kalorie - 2 kcal
  • Białko - 0,2 g
  • Tłuszcz - 0,07 g
  • Węglowodany - 0,4
  • Błonnik pokarmowy - 0,28 g (1% RWS)

Kapary są niskokaloryczne i mają niski indeks glikemiczny (IG)

Wartość energetyczna 100 g marynowanych kaparów wynosi zaledwie 23 kcal. Z kolei jedna, standardowo zjadna porcja (1 łyżka) dostarcza blisko 2 kcal. Bez wątpienia jest to produkt niskokaloryczny.

Zarówno indeks glikemiczny jak i ładunek glikemiczny dla kaparów są niskie i wynoszą odpowiednio 20 (IG = 20) oraz 0,8 (ŁG = 0,8) .

Kapary - witaminy i składniki mineralne

Kapary marynowane - ze względu na swój charakterystyczny smak - są z reguły dodawane do posiłków w niewielkich ilościach. W związku z tym, można odnieść wrażenie, że produkt ten nie zawiera znaczących ilości witamin i składników mineralnych.

Biorąc pod uwagę wartości odżywcze w 100 g kaparów, uznaje się, że są one dobrym źródłem witaminy K, kwasu foliowego, witaminy B2, miedzi oraz żelaza. Jednocześnie - tak jak każdy produkt marynowany - kapary zawierają bardzo dużo sodu.

Zawartość witamin w łyżce kaparów marynowanych wygląda następująco:

  • Witamina K - 2,12 µg (3% RWS)
  • Kwas foliowy - 1,98 µg (1% RWS)
  • Ryboflawina - 0,01 mg (1% RWS)

Kapary zawierają dużo sodu

Kapary są bezsprzecznie produktem zasobnym w sód. Jedna łyżka odsączonych z zalewy kaparów dostarcza aż 202 mg sodu, co stanowi 9% zalecanego dziennego spożycia dla tego minerału.

Sód jest niezwykle ważnym elementem diety, ponieważ bierze udział m.in. w regulacji gospodarki wodno - elektrolitowej organizmu. Jednak z drugiej strony, nadmierne spożycie tego pierwiastka koreluje z większym ryzykiem nadciśnienia tętniczego . Ponadto dieta obfitująca sód jest powiązana ze wzrostem ryzyka raka żołądka .

Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy, zaleca się, aby spożycie sodu mieściło się w przedziale 3 - 5 g/dzień . W osiągnięciu tego celu pomoże ograniczenie spożycia produktów konserwowych i marynowanych, do których zaliczają się także kapary.

Zawartość składników mineralnych w łyżce kaparów z zalewy:

  • Sód - 202 mg (9% RWS)
  • Miedź - 0,03 mg (3% RWS)
  • Żelazo - 0,14 mg (1% RWS)
  • Magnez - 2,84 mg (1% RWS)

Kapary - składniki aktywne

Kapar ciernisty posiada szeroką gamę składników bioaktywnych, które znajdują się w jego różnych częściach (liście, pąki, owoce, korzenie i nasiona). Wśród głównych grup substancji obecnych w kaparach wymienia się alkaloidy, glukozynolany, flawonoidy, terpenoidy, steroidy i tokoferole .

Do najistotniejszych związków bioaktywnych obecnych w kaparach zalicza się:

  • rutyna - flawonoid, który posiada właściwości przeciwutleniające, obniża poziom cholesterolu i wzmacnia naczynia krwionośne,
  • kwercetyna, zmniejszająca ryzyko chorób sercowo - naczyniowych,
  • ginkgetyna, cechująca się działaniem przeciwzapalnym i neuroprotekcyjnym,
  • glukokaparyna, należąca do glukozynolanów o działaniu przeciwnowotworowym .

Kapary - właściwości

Kapary obniżają poziom glukozy

W 2 - miesięcznym badaniu przeprowadzonym z udziałem 54 osób z cukrzycą typu 2, zaobserwowano, że zastosowanie 3 razy dziennie 400 mg ekstraktu z owoców kaparu, skutkuje istotnym obniżeniem poziomu: glukozy na czczo, hemoglobiny glikowanej oraz triglicerydów .

Podobne korzyści odnotowano w badaniu z 30 pacjentami ze zdiagnozowanym zespołem metabolicznym oraz źle kontrolowaną cukrzycą typu 2. 3 - miesięczna suplementacja wodno - alkoholowego ekstraktu z owoców kaparów była związana z zahamowaniem wzrostu stężenia glukozy we krwi oraz spadkiem ilości triglicerydów. Co ciekawe, w grupie przyjmującej ekstrakt z kaparów zaobserwowano także znaczący spadek masy ciała .

Przegląd badań, dotyczący przeciwcukrzycowych właściwości kaparów, sugeruje, iż składniki aktywne w nich zawarte mogą wspomóc terapię cukrzycy poprzez zwiększenie wchłaniania glukozy przez komórki, zmniejszenie wchłaniania węglowodanów z jelita cienkiego oraz ochronne działanie na komórki trzustki .

Podsumowanie

Przeprowadzone do tej pory badania wykazują, że kapary posiadają silne właściwości przeciwcukrzycowe.

Kapary zmniejszają stres oksydacyjny i stan zapalny

Badania na zwierzętach potwierdzają przeciwzapalne właściwości kaparów. Doustna podaż metanolowego ekstraktu Capparis spinosa wpłynęła na zmniejszenie obrzęku łap u myszy. Doszło do zahamowania procesu zapalnego poprzez wpływ na uwalnianie mediatorów prozapalnych . W innym badaniu wykazano, że ekstrakt z kaparów łagodzi ból neuropatyczny poprzez działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Za efekt ten odpowiadają prawdopodobnie flawonoidy obecne w kaparach .

W badaniu na myszach z ostrym uszkodzeniem wątroby wykazano hepatoprotekcyjne działanie kaparów. Podaż ekstraktu z kaparów działała ochronnie na wątrobę i zapobiegała jej uszkodzeniu. Był to wynik przeciwutleniających właściwości związków fenolowych obecnych w ekstrakcie .

Podsumowanie

Kapary - z uwagi na wysoką zawartość flawonoidów - zmiatają wolne rodniki i zmniejszają stan zapalny w organizmie.

Kapary wykazują potencjał przeciwnowotworowy

Badania ekstraktu kaparów wykazały, że posiada on wysoką aktywność przeciwutleniającą i skuteczne działanie przeciwnowotworowe. Autorzy pracy sugerują, że kapar ciernisty może stanowić dobry naturalny lek w terapii nowotworów .

W badaniach na ludzkich liniach komórkowych raka żołądka i piersi zaobserwowano, że ekstrakt z kaparów może wywoływać apoptozę (śmierć) komórek nowotworowych . Praca oceniająca wpływ ekstraktu z Capparis spinosa na uszkodzone komórki serca wykazała przeciwutleniające i przeciwnowotworowe działanie kaparów

Podsumowanie

Choć wstępne prace dają obiecujące wyniki, potencjał przeciwnowotworowy kaparów nadal wymaga potwierdzenia badaniami klinicznymi.

Kapary działają korzystnie na serce

Kapary są bardzo dobrym źródłem rutyny i kwercetyny - flawonoidów, które posiadają udokumentowany korzystny wpływ na układ krążenia.

Wykazano, że rutyna wzmacnia naczynia krwionośne i hamuje tworzenie się zlepków płytek krwi w ich obrębie. Korzyści te wynikają z przeciwutleniających właściwości rutyny a także ze zdolności do wychwytywania wolnych rodników . Ponadto rutyna wspiera obniżenie poziomu cholesterolu frakcji LDL, zmniejszając tym samym ryzyko miażdżycy .

Kwercetyna wykazuje potencjał terapeutyczny w chorobach serca z uwagi na swoje działanie przeciwnadciśnieniowe, przeciwzapalne oraz antyoksydacyjne .

Podsumowanie

Kapary zawierają flawonoidy, które wspierają zdrowe serce. Niemniej jednak, na ten moment brakuje dowodów, które potwierdziłyby bezpośredni pozytywny związek pomiędzy spożyciem kaparów a stanem układu krążenia.

Kapary - przeciwwskazania

Kapary są bezpiecznym produktem, a ich spożycie nie wiąże się z żadnymi skutkami niepożądanymi .

Niemniej jednak, z uwagi na wysoką zawartość sodu, warto traktować kapary jako sporadyczny dodatek do diety, a nie codzienny produkt. Szczególny umiar powinny zachować osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, ponieważ nadmierne spożycie sodu u osób wrażliwych może powodować wzrost ciśnienia krwi .

Jak jeść kapary?

Kapary najczęściej spożywane są w postaci marynowanej w occie, oleju lub solance.

Dodaje się je do potraw w niewielkich ilościach w celu podkreślenia smaku. Co istotne, kapary tracą smak podczas obróbki termicznej, dlatego najlepiej dodać je na sam koniec gotowania.

Kapary sprawdzają się świetnie jako składnik:

  • past kanapkowych,
  • dipów i sosów,
  • sałatek,
  • jajecznicy,
  • kanapek, zapiekanek i pizzy,
  • potraw mięsnych i ryb.
Porada

porada

Na półkach sklepowych można znaleźć kapary o różnej wielkości. Małe pąki, których średnica nie przekracza 1 cm, są dużo bardziej cenione z uwagi na większe walory smakowe. Pamiętaj, aby kapary były zawsze zanurzone w zalewie, w przeciwnym razie szybko stracą smak.

Więcej podobnych treści

  • autor:

    Paulina Styś-Nowak

    Dietetyk

    Ukończyła studia na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Autorka wielu artykułów popularnonaukowych na temat żywienia i szeroko pojętej dietetyki.


Czy ten artykuł okazał się pomocny?

Oceń wpis i pomóż nam w stworzeniu najlepszego w polskim internecie źródła wiedzy o zdrowiu. Czekamy na Twoje uwagi :)

Dziękujemy za oddany głos!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Cieszymy się, że znalazłeś w tym artykule to, czego szukałeś ;)

Dziękujemy za komentarz!

Twoja opinia jest dla nas ważna. Dołożymy wszelkich starań aby nasze artykuły były lepsze.

Twoim zdaniem czegoś tu zabrakło?

Daj nam znać, a wspólnie uzupełnimy ten artykuł


Spis badań i źródeł

  • https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/172238/nutrients
  • https://glycemic-index.net/capers/
  • https://journalarrb.com/index.php/ARRB/article/view/25080
  • J Milde i wsp.: Synergistic inhibition of low-density lipoprotein oxidation by rutin, gamma-terpinene, and ascorbic acid. Phytomedicine, 2004, 11(2-3), 105-13.
  • Asli Korkmaz i wsp.: Protective effect of rutin on the ischemia/reperfusion induced damage in rat kidney. J Surg Res, 2010, 164(2), 309-15.
  • Hassan Fallah Huseini i wsp.: Capparis spinosa L. (Caper) fruit extract in treatment of type 2 diabetic patients: a randomized double-blind placebo-controlled clinical trial. Complement Ther Med, 2013, 21(5), 447-52.

Masz pytanie?

Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.

Administratorem Twoich danych osobowych jest vitapedia.pl. Twoje dane posłużą nam wyłącznie do kontaktowania się z Tobą.

Newsletter