Chlorek potasu (E508)

Chlorek potasu wykorzystywany jest jako dodatek do żywności (E508). Pełni on funkcję wzmacniacza smaku, nośnika, regulatora kwasowości i substancji żelującej.

Chlorek potasu, będąc „dawcą” potasu, współdziała z karagenem (substancją żelującą, E407) w wytwarzaniu żeli karagenowych. 

Chlorek potasu jest również coraz częściej wykorzystywany jako substytut (zamiennik) tradycyjnej soli (chlorku sodu). Aby zmniejszyć spożycie sodu w codziennej diecie stosuje się mieszanki zawierające właśnie chlorek potasu. Ale uwaga! Nigdy nie zastępujemy soli czystym chlorkiem potasu! Czysty chlorek potasu może na długi czas podrażniać m.in. jamę ustną i język. Zwykle chlorek potasu miesza się ze standardową solą (np. morską) w stosunku 3:7 (30% stanowi chlorek potasu, a 70% tradycyjna sól).

Ze względu na pełnioną funkcję, chlorek potasu stosowany jest w produktach spożywczych o obniżonej zawartości sodu.

Zgodnie z unijnym Rozporządzeniem nr 1129/2011, chlorek potasu może być szeroko stosowany w wielu produktach spożywczych na zasadzie quantum satis – czyli bez konkretnych ograniczeń ilościowych ale w dawce minimalnej, potrzebnej do uzyskania określonego efektu. Chlorek potasu może być stosowany m.in. w produktach takich jak:

• Fermentowane przetwory mleczne bez dodatków smakowych i środków aromatyzujących (lub z dodatkami), poddane obróbce cieplnej po fermentacji
• Sery niedojrzewające, sery serwatkowe, sery topione
• Lody
• Owoce i warzywa suszone
• Owoce i warzywa w occie, oleju lub solance
• Przetwory owocowe i warzywne
• Masła orzechowe i produkty do smarowania z orzechów
• Przetworzone produkty z ziemniaków
• Wyroby kakaowe i czekoladowe o obniżonej wartości energetycznej lub bez dodatku cukru
• Śniadaniowe przetwory zbożowe
• Chleb i bułki
• Pieczywo cukiernicze i wyroby ciastkarskie
• Mięso przetworzone niepoddane obróbce cieplnej
• Mięso przetworzone poddane obróbce cieplnej
• Przetworzone ryby
• Substytuty soli
• Przyprawy kulinarne i dodatki do potraw
• Musztarda
• Zupy i sosy
• Drożdże i produkty z drożdży
• Soki i nektary warzywne
• Przekąski na bazie ziemniaków, zbóż, mąki lub skrobi
• Desery

Chlorek potasu stosowany jest również w produktach przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci. Występuje on m.in. w preparatach mleka początkowego jako źródło potasu.

Chlorek potasu - właściwości

Chlorek potasu stosowany jest jako uzupełnienie diety w potas

Chlorek potasu wykorzystywany jest w profilaktyce i leczeniu hipokaliemii (zaburzenia elektrolitowego charakteryzującego się zbyt niskim stężeniem potasu we krwi). Można go spożywać w formie suplementów diety. Jednakże chlorek potasu dostępny jest również w postaci leku o przedłużonym uwalnianiu i taka forma wydaje się być bezpieczniejsza.

Chlorek potasu stosowany jako suplement diety lub lek powinien być spożywany razem z posiłkiem, lub tuż po nim.

Nie powinno podawać się chlorku potasu w formie suplementu diety lub leku (lub należy być szczególnie ostrożnym) w przypadku zbyt wysokiego poziomu potasu we krwi lub w przypadku występującej niewydolności nerek i choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.

Potas (zawarty w chlorku potasu) jest składnikiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania mięśni, układu nerwowego czy też utrzymywania równowagi kwasowo-zasadowej.

Chlorek potasu - szkodliwość

Dla chlorku potasu nie ustalono limitu bezpiecznego dziennego spożycia (ADI).

Chlorek potasu został zakwalifikowany jako GRAS, czyli związek powszechnie uznany za bezpieczny.

Chlorek potasu przyjmowany doustnie jest bardzo szybko wchłaniany z przewodu pokarmowego i przy sprawnie funkcjonujących nerkach jest również szybko wydalany z organizmu w postaci moczu.

Chlorek potasu cechuje się bardzo niską toksycznością ostrą. W badaniach na zwierzętach wykazano, że doustna dawka śmiertelna (LD₅₀) dla chlorku potasu to ok. 2500-3020 mg/kg masy ciała (2,5-3,0 g/kg masy ciała).

W doświadczeniach na zwierzętach stwierdzono brak działania rakotwórczego chlorku potasu w dawce 1820 mg/kg masy ciała.

Według danych literaturowych, przy dawce 3 g chlorku potasu nie obserwowano żadnych skutków niepożądanych.

Nadmiar chlorku potasu (suplementy diety) może powodować skutki uboczne

Zbyt duże ilości chlorku potasu mogą powodować podrażnienie przewodu pokarmowego. Najczęstsze działania niepożądane to:

• Nudności
• Wymioty
• Wzdęcia
• Bóle brzucha
• Biegunka

Wysokie stężenie chlorku potasu w przewodzie pokarmowym może prowadzić również do owrzodzeń.

Bardzo wysokie dawki chlorku potasu (w postaci leku lub suplementu diety) mogą również prowadzić do zaburzenia krążenia (np. nierównego bicia serca), osłabienia mięśni i zbyt niskiego ciśnienia tętniczego krwi. Jednakże nie można stwierdzić, że chlorek potasu jest szkodliwy. Przy powszechnym spożyciu, np. w postaci produktów spożywczych go zawierających nie ma ryzyka wystąpienia wspomnianych efektów ubocznych.

Chlorku potasu w postaci suplementów diety (i/lub wlewów dożylnych) nie powinno stosować się jednocześnie z lekami moczopędnymi (diuretykami) oszczędzającymi potas.

Przy jednoczesnym podawaniu chlorku potasu (jako suplement diety lub lek) i leków z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny należy monitorować poziom potasu we krwi.

Przed przyjmowaniem chlorku potasu w postaci leku należy najpierw skontaktować się z lekarzem.

Chlorek potasu - w ciąży

Badania na myszach i szczurach pokazały, że chlorek potasu nie ma działania teratogennego (nie powoduje wad rozwojowych płodu).

Chlorek potasu w postaci leku jest dozwolony do stosowania przez kobiety ciężarne i karmiące.

Z tego też względu tym bardziej wydaje się, że niewielkie ilości spożywanego chlorku potasu wraz z produktami spożywczymi, do których jest dodawany nie będzie miało żadnego skutku ubocznego.

Chlorek potasu - kupowanie i przechowywanie

Chlorek potasu stosowany do żywności jest dostępny w sprzedaży w sklepach ze „zdrową żywnością” i w sklepach internetowych. Cena opakowania (1 kg) to koszt rzędu 13-15 zł.

Chlorek potasu w postaci suplementu diety można znaleźć w aptekach oraz sklepach internetowych. Koszt opakowania (100 kapsułek) to ok. 20 zł.

Chlorek potasu jest substancją higroskopijną (pochłaniającą wilgoć) i z tego też względu powinien być przechowywany w szczelnie zamkniętych opakowaniach.

Chlorek potasu - ciekawostki

Chlorek potasu jest składnikiem śmiertelnych zastrzyków, stosowanych w celu wykonania kary śmierci. Wykorzystuje się go również w eutanazji zwierząt.