Błękit brylantowy FCF (E133)

Co to jest błękit brylantowy FCF?

Błękit brylantowy FCF to organiczny związek chemiczny stosowany jako syntetyczny barwnik (E133) w żywności i napojach. Ma postać ciemnoniebieskiego, bezzapachowego proszku, który dobrze rozpuszcza się w wodzie, glicerolu i glikolu. Znany jest także pod nazwą FD&C Blue No. 1.

Główną funkcją błękitu brylantowego FCF - podobnie jak innych barwników - jest korygowanie lub wzmacnianie naturalnego zabarwienia produktów, a także nadawanie bezbarwnym produktom żywego odcienia. Błękit brylantowy jest bardzo często łączony z innymi barwnikami. Zastosowanie go razem z tartrazyną (E102) skutkuje uzyskaniem zielonego koloru, zaś kombinacja z amarantem (E123) daje barwę fioletową.

Błękit brylantowy FCF - szkodliwość

Błękit brylantowy jest uznany za substancję bezpieczną i nietoksyczną .

Panel ekspertów ds. dodatków do żywności (The Panel on Food Additives and Nutrient Sources added to Food) ustalił ADI dla błękitu brylantowego na poziomie 6 mg/kg masy ciała/ dzień . Oznacza to, że codzienne pobranie takiej ilości barwnika nie zagraża w żaden sposób zdrowiu człowieka. Na podstawie maksymalnego zgłoszonego poziomu spożycia błękitu brylantowego FCF ustalono, że szacunkowe narażenie jest niższe niż ustalony próg ADI. 

Nie mniej jednak, dzieci spożywające duże ilości produktów zawierających błękit brylantowy FCF (przede wszystkim słodycze zabarwione na niebiesko) mogą przekraczać zalecane bezpieczne dzienne spożycie (ADI).

Barwnik ten jest słabo wchłaniany z przewodu pokarmowego, zaś zdecydowana większość (95%) zostaje wydalona z kałem w niezmienionej postaci. Wykazano, że błękit brylantowy FCF nałożony bezpośrednio na język lub ogoloną skórę jest wchłaniany do krwioobiegu. Stanowi to realną podstawę do niepokoju jeśli chodzi o dzieci spożywające często lizaki zabarwione na niebiesko, a także stosowanie kosmetyków po goleniu z dodatkiem błękitu brylantowego FCF .

Błękit brylantowy może powodować reakcje alergiczne

Spożycie błękitu brylantowego może wywoływać reakcje alergiczne u osób chorujących na astmę , a także u osób zdrowych . Istnieją pewne przesłanki wskazujące, że błękit brylantowy - podobnie jak inne barwniki syntetyczne - może może nasilać nadpobudliwość u dzieci . Nie mniej jednak potrzeba większych ilości badań, które potwierdzałyby ten efekt.

Błękit brylantowy a nowotwory

Zgodnie z opinią Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) błękit brylantowy FCF nie jest uznany za substancję rakotwórczą u ludzi (grupa 3) .

Kontrowersje w tym temacie wynikają z badań przeprowadzonych na zwierzętach, w których wykazano, że w miejscu wstrzyknięcia barwnika pojawiały się guzy. Nie mniej jednak nie wykazano takiego związku w przypadku doustnego przyjęcia błękitu brylantowego . W związku z tym błękit brylantowy FCF stosowany jako dodatek do żywności i napojów uznano za substancję bezpieczną, nie powiązaną z ryzykiem rozwoju nowotworów u człowieka .  

Błękit brylantowy FCF - zastosowanie

Błękit brylantowy FCF jest stosowany głównie w:

• przemyśle spożywczym w takich produktach jak nabiał, lody, desery, galaretki, żelki, cukierki, pastylki, żelatyna, lukier, groszek konserwowy, zupy w paczkach, płatki śniadaniowe, napoje bezalkoholowe, niektóre piwa, likier Blue Curacao, napoje izotoniczne,
• przemyśle kosmetycznym w takich produktach jak pasty do zębów, płyny do płukania jamy ustnej, mydła, szampony, dezodoranty, farby do włosów,
• przemyśle farmaceutycznym do barwienia leków i suplementów diety,
• przemyśle włókienniczym jako barwnik tekstylny,
• celu oznaczania wody w glebie (jako barwnik wskaźnikowy) .