Marakuja

Co to jest marakuja?

Marakuja jest to egzotyczny owoc pochodzący z Brazylii. Uprawiana jest na szeroką skalę w regionach tropikalnych i subtropikalnych. Marakuja jest kwaśna, do spożycia nadaje się jedynie jej miąższ wraz z nasionami.

Ze względu na swój niepowtarzalny i intensywny smak, wykorzystywana jest do produkcji soków, sosów, dżemów, deserów, cukierków i lodów. Powszechnie występuje również jako składnik koktajlu alkoholowego Pornstar Martini. Marakuja wykorzystywana jest również w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym.

Marakuja - wartości odżywcze

Marakuja należy do owoców niskokalorycznych. Dostarcza głównie węglowodanów oraz błonnika pokarmowego.

Wartości odżywcze w przeliczeniu na jedną marakuję (18g) :

• Woda – 13,1 g,
• Kalorie – 17,5 kcal,
• Białko – 0,396 g,
• Tłuszcz – 0,126 g,
• Węglowodany – 4,21 g,
  • Cukry proste – 2,02 g,
  • Błonnik pokarmowy – 1,87 g.

Marakuja jest owocem niskokalorycznym i ma niski indeks glikemiczny

Ze względu na wysoką zawartość wody (13,1 g w 18-gramowym owocu), marakuja należy do owoców niskokalorycznych oraz ma niski indeks glikemiczny - IG = 16 .

Marakuja jest dobrym źródłem błonnika pokarmowego

Marakuja jest bardzo dobrym źródłem błonnika pokarmowego - zawiera go więcej niż 90% żywności (jeden owoc to aż 1,87 g błonnika).

Dzięki zawartości błonnika, marakuja normalizując perystaltykę jelit, zmniejsza ryzyko występowania chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy, otyłości, raka okrężnicy czy choroby uchyłkowej jelit .

Marakuja - witaminy i składniki mineralne

Marakuja stanowi dobre źródło witamin C i A oraz potasu.

Witaminy w przeliczeniu na jedną marakuję (18g) :

• Witamina C - 5,4 mg (6,8% RWS),
• Witamina A - 11,5 µg (1,4% RWS),
• Foliany - 2,52 µg (0,6% RWS),
• Cholina (Witamina B₄) - 1,37 mg (0,3% RWS),
• Niacyna (Witamina B₃) - 0,27 mg (1,7% RWS),
• Ryboflawina (Witamina B₂) - 0,023 mg (1,7% RWS),
• Pirydoksyna (Witamina B₆) - 0,018 mg (1,3% RWS).

Składniki mineralne w przeliczeniu na jedną marakuję (18g) :

• Potas - 62,6 mg (3,1% RWS), 
• Fosfor - 12,2 mg (1,7% RWS),
• Magnez - 5,22 mg (1,4% RWS),
• Wapń - 2,16 mg (0,3% RWS), 
• Żelazo - 0,288 mg (2,1% RWS),
• Cynk - 0,018 mg (0,2% RWS),
• Miedź - 0,015 mg (1,5% RWS).

Marakuja jest bogatym źródłem witaminy C

Marakuja, dzięki wysokiej zawartości witaminy C, chroni przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Witamina C bierze udział w procesach odpornościowych organizmu oraz odpowiada za prawidłową fukcję układu sercowo-naczyniowego.

Marakuja dostarcza znaczących ilości potasu

Marakuja, dzięki wysokiej zawartości potasu, może wpływać na równowagę kwasowo-zasadową oraz wodno-elektrolitową. Potas wpływa także na prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, nerwowego oraz mięśniowego.

Marakuja - składniki aktywne

Marakuja zawiera niezliczoną ilość związków bioaktywnych, wśród których przede wszystkim wymienia się polifenole, karotenoidy, flawonoidy i antocyjany. Najszerzej przebadanym związkiem aktywnym zawartym w marakui jest piceatannol, który wykazuje bardzo silny potencjał antyoksydacyjny, tym samym pozytywnie wpływa na zdrowie. Dzięki zawartym w marakui składnikom aktywnym, owoc ten jest szeroko badany ze względu na jego potencjalne działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwlękowe, przeciwdepresyjne oraz ochronne na naczynia i neurony . Ekstrakt z marakui wykazuje również zależne od dawki działanie hepatoprotekcyjne i nefroprotekcyjne .

• Polifenole: Zapobiegają powstawaniu wolnych rodników, dzięki czemu chronią organizm przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych, takich jak stres oksydacyjny, promieniowanie UV czy drobnoustroje. Polifenole zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2 oraz nowotworów, a także chorób neurodegeneracyjnych czy depresji.
• Karotenoidy: Mają silne działanie przeciwutleniające, hamują rozwój komórek nowotworowych oraz indukują apoptozę (programowaną śmierć komórek). Wysokie spożycie karotenoidów jest skorelowane ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia raka piersi, szyjki macicy, jajnika, jelita grubego, a także chorób układu krążenia i oczu. Karotenoidy odpowiadają ponadto za prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku oraz prawidłową kondycję skóry.
• Flawonoidy: Mają właściwości przeciwzapalne, przeciwmutagenne i antynowotworowe.
• Antocyjany: Wykazują właściwości przeciwzapalne oraz zmniejszające ryzyko wystąpienia chorób metabolicznych, w tym chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy typu 2.

Marakuja - właściwości zdrowotne

Marakuja ma silne działanie przeciwzapalne

Ze względu na wysoką zawartość związków bioaktywnych, marakuja wykazuje silny potencjał antyoksydacyjny. Wyniki badań wskazały na dodatnią korelację pomiędzy zawartością polifenoli a aktywnością przeciwutleniającą ekstraktów z marakui . Związkiem fenolowym odgrywającym kluczową rolę w potencjale antyoksydacyjnym jest piceatannol .

Działanie przeciwzapalne występuje już na poziomie ekspresji genów, co wykazano po wysokim spożyciu ekstraktu z marakui na komórkach odpornosciowych u ludzi .

Właściwości przeciwzapalne mają swoje odzwierciedlenie w pracy wszystkich narządów i układów narządów organizmu, chroniąc go między innymi przed chorobami nowotworowymi, neurodegeneracyjnymi czy sercowo-naczyniowymi .

Marakuja ma pozytywny wpływ na stan skóry

Badania wykazały, że ekstrakt z nasion marakui zwiększa produkcję kolagenu, przy jednoczesnym hamowaniu degradacji kolagenu i elastyny. Przyczynia się to do utrzymania prawidłowego stanu skóry właściwej oraz zachowania jej odpowiedniego nawodnienia i elastyczności. Co ciekawe, efekt promujący syntezę kolagenu znika wraz z usunięciem z ekstraktu polifenoli, co sugeruje, że to właśnie one odpowiedzialne są za zwiększanie produkcji kolagenu .

Ekstrakt z nasion marakui spowalnia fotostarzenie skóry. Dzieje się to za pośrednictwem piceatannolu, który redukuje stężenie reaktywnych form tlenu generowanych przez promieniowanie UV w ludzkiej skórze. W efekcie opóźnia on wystąpienie grubych zmarszczek, dyspigmentacji plamistej oraz szorstkości skóry .

Udowodniono, że ekstrakt z nasion marakui spożywany przez zdrowe kobiety przez 8 tygodni, poprawia elastyczność i nawilżenie ich skóry .

Ekstrakt z nasion marakui wykazuje także pozytywny wpływ na rozwój komórek czerniaka - hamuje aktywność tyrozynazy oraz syntezę melaniny po zastosowaniu na komórki nowotworowe. Warto wspomnieć, że działanie antykarcinogenne zniknęło po usunięciu frakcji polifenolowej z ekstraktu z nasion, co sugeruje, że udział polifenoli, w tym piceatannolu, jest kluczowy w hamowaniu rozwoju komórek czerniaka  . 

Marakuja ma korzystny wpływ na metabolizm tłuszczu

Badania wykazały, że osoby spożywające przez tydzień pokarm z dodatkiem 10 mg piceatannolu pochodzącego z nasion marakui miały znacznie niższy współczynnik oddechowy w spoczynku oraz podczas bardzo lekkich ćwiczeń niż grupa kontrolna. Co więcej, średnia ilość spalania tłuszczu w spoczynku wzrosła o 39,5% podczas przyjmowania piceatannolu w porównaniu z przyjmowaniem placebo . 

Inne badanie udowodniło, że nawet podczas ćwiczeń o umiarkowanej intensywności, spożycie 10 mg piceatannolu z nasion marakui przez 2 tygodnie znacząco zwiększyło spalanie tłuszczu i zmniejszyło współczynnik oddechowy w porównaniu z placebo .

Marakuja ma pozytywny wpływ na gospodarkę węglowodanową 

Według badania przeprowadzonego wśród mężczyzn z nadwagą, spożycie 20 mg piceatannolu pochodzącecgo z nasion marakui na dobę przez 8 tygodni, przyczynia się do obniżenia stężenia insuliny w surowicy, tym samym pozytywnie wpływa na insulinooporność, ciśnienie krwi oraz pracę serca .

Analiza przeprowadzona na szczurach poddanych stresowi oksydacyjnemu wykazała, że spożycie skórki oraz ekstraktu z nasion marakui przez więcej niż 7 dni, znacząco obniża stężenie glukozy we krwi .

Marakuja ma działanie przeciwnowotworowe

Marakuja jako owoc bogaty w przeciwutleniacze, w tym piceatannol, wykazuje właściwości przeciwnowotworowe. Wyniki badań wskazują, że ekstrakt z nasion marakui hamuje proliferację komórek rakowych . W publikacjach naukowych pojawiają się przesłanki na temat pozytywnego wpływu piceatannolu na komórki raka prostaty. Analizy na myszach wskazują, że zatrzymuje on cykl komórkowy komórek nowotworowych oraz moduluje funkcję białka p53, biorącego udział w regulacji proliferacji, programowanej śmierci oraz naprawie materiału genetycznego . Według badania przeprowadzanego in vivo, ekstrakt z nasion marakui oprócz tego, że poprawia ogólnoustrojową obronę antyoksydacyjną i odpowiedź zapalną, opóźnia powstawanie komórek raka prostaty .

Marakuja - przeciwwskazania

Marakuja jest owocem bezpiecznym do spożycia - nie wykazuje żadnych działań niepożądanych nawet przy długotrwałym spożywaniu.

Według badania przeprowadzonego wśród 11 zdrowych osób dorosłych, które spożywały codziennie przez 4 tygodnie napój zawierający 27,3 g ekstraktu z nasion marakui, owoc ten nie wykazuje nieprawidłowości w badaniach fizykalnych, analizie hematologicznej, badaniach biochemicznych krwi oraz analizie moczu, a podczas badania nie zgłoszono żadnych niepożądanych objawów .

Wyniki te potwierdziło inne badanie, podczas którego uczestnicy spożywali ekstrakt z nasion marakui aż przez 90 dni .