Kiwano

Co to jest kiwano?

Kiwano to jednoroczna winorośl z rodziny ogórków i melonów. Dojrzały owoc przypomina owalny melon z kolcami podobnymi do rogów z żółto-pomarańczową skórką i limonkowozielonym galaretowanym miąższem o cierpkim smaku i konsystencji zbliżonej do ogórka. Zarówno miąższ jak i skórka kiwano są jadalne. Owoc często wykorzystuje się do dekoracji potraw.

Kiwano - wartości odżywcze

Kiwano to owoc niskokaloryczny. Dostarcza przede wszystkim białka i węglowodanów.

Wartości odżywcze w przeliczeniu na jedno kiwano (209g) :

• Woda – 186 g,
• Kalorie – 92 kcal,
• Białko – 3,72 g,
• Tłuszcz – 2,63 g,
• Węglowodany – 4,21 g,
  • Cukry proste – brak danych,
  • Błonnik pokarmowy – brak danych.

Kiwano jest owocem niskokalorycznym i ma niski indeks glikemiczny

W 209-gramowym owocu kiwano znajduje się 186 g wody, co stanowi 89% jego zawartości. Kiwano należy do owoców niskokalorycznych. i ma niski indeks glikemiczny - IG = 48 .

 Kiwano jest źródłem węglowodanów i białka

Jedno kiwano dostarcza 4,21 węglowodanów oraz 3,72 g białka. Niestety nie ma danych, które świadczyłyby o zawartości cukrów prostych oraz błonnika pokarmowego w owocu kiwano.

Kiwano - witaminy i składniki mineralne

Kiwano jest doskonałym źródłem witaminy A

Zawarta w kiwano witamina A odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu narządu wzroku. Witamina A wzmacnia błony śluzowe oraz ma pozytywny wpływ na fukcje odpornościowe organizmu. Ponadto ma silne właściwości przeciwzapalne oraz znacząco poprawia stan skóry, redukując plamy starcze oraz zmarszczki.

Owoc kiwano dostarcza znaczących ilości witaminy C

Dzięki zawartości witaminy C, kiwano może wykazywać działanie przeciwzapalne. Witamina C, biorąc udział w biosyntezie kolagenu, pośredniczy w prawidłowym funkcjonowaniu komórek skóry. Witamina C zwiększa ponadto przyswajanie żelaza, dzięki czemu uczestniczy w zapobieganiu anemii. Odpowiada także za właściwą gęstość mineralną kości, zapobiegając osteoporozie. Witamina C odgrywa również zasadniczą rolę w fukcji układu odpornościowego.

Kiwano to dobre źródło witamin z grupy B

Kiwano dostarcza znaczących ilości witamin z grupy B,  w szczególności pirydoksyny, niacyny i tiaminy.

Dzięki zawartości pirydoksyny (witaminy B₆), kiwano może przeciwdziałać chorobom układu krążenia. Pirydoksyna ma właściwości przecidepresyjne oraz przeciwnowotworowe. Ma duże znaczenie w utrzymywaniu prawidłowo funkcjonującego układu odpornościowego oraz zdrowia komórek skóry.

Niacyna (witamina B₃) ma pozytywny wpływ na parametry profilu lipidowego - obniża stężenie cholesterolu frakcji LDL i triglicerydów oraz zwiękza stężenie cholesterolu frakcji HDL. Dzięki jej obecności, owoc kiwano może normalizować pracę układu nerwowego oraz wzmacniać naczynia krwionośne.

Zawarta w kiwano tiamina (witamina B₁) bierze udział w wytwarzaniu neuroprzekaźników oraz pozytywnie wpływa na funkcjonowanie narządu wzroku. Tiamina wykazuje również właściwości hipoglikemizujące oraz normalizujące pracę układu sercowo-naczyniowego.

Witaminy w przeliczeniu na jedno kiwano (209g) :

• Witamina A - 307 µg (38,4% RWS),
• Witamina C - 11,08 mg (13,8% RWS),
• Pirydoksyna (Witamina B₆) - 0,13 mg (9,4% RWS),
• Niacyna (Witamina B₃) - 1,18 mg (7,4% RWS),
• Tiamina (Witamina B₁) - 0,05 mg (4,8% RWS),
• Kwas pantotenowy (Witamina B₅) - 0,38 mg (6,4% RWS),
• Ryboflawina (Witamina B₂) - 0,03 mg (2,2% RWS).

Kiwano zawiera duże ilości magnezu

Dzięki zawartości magnezu, kiwano może mieć wpływ na prawidłowe funkcjonowanie mięśni oraz układu sercowo-naczyniowego. Magnez bierze także udział w przewodnictwie nerwowym oraz poprawia jakość snu. Ponadto ma pozytywny wpływ na redukcję czynników ryzyka zespołu metabolicznego, takich jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca typu 2.

Owoc kiwano dostarcza znaczących ilości żelaza

Zawarte w kiwano żelazo, ma zasadniczą rolę w prawidłowej funckji krwinek czerwonych - odpowiada za ich wytwarzanie oraz transportowanie tlenu. Żelazo wykazuje również działanie przeciwutleniające.

Kiwano jest dobrym źródłem potasu

Dzięki zawartości potasu, kiwano może mieć pozytywny wpływ na pracę układu sercowo-naczyniowego, mięśniowego oraz nerwowego. Potas zmniejsza również ryzyko wystąpienia kamicy nerkowej.

Składniki mineralne w przeliczeniu na jedno kiwano (209g) :

• Magnez - 83,6 mg (22,3% RWS),
• Żelazo - 2,36 mg (16,9% RWS),
• Potas - 257,07 mg (12,9% RWS),
• Fosfor - 77,33 mg (11% RWS),
• Cynk - 1,00 mg (10% RWS),
• Wapń - 27,17 mg (3,4% RWS).

Kiwano - składniki aktywne

W kiwano występują związki bioaktywne:  flawonole, triterpeny, polifenole i flawonoidy oraz karotenoidy. 

Główne związki bioaktywne zawarte w kiwano w przeliczeniu na jedno kiwano (209g) :

• Katechina - 19,42 mg,
• Kwas oleanolowy - 7,27 mg,
• Kwas ursolowy - 4,05 mg.

Dzięki zawartości składników aktywnych, kiwano ma wysoki potencjał antyoksydacyjny.

Chroniąc organizm przed utlenianiem wolnych rodników, kiwano może mieć działanie przeciwgrzybicze, przeciwdrobnoustrojowe, przeciwcukrzycowe, przeciwnadciśnieniowe, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe oraz neuroprotekcyjne .

Kiwano - właściwości zdrowotne

Kiwano zmniejsza ryzyko występowania chorób sercowo-naczyniowych

Kiwano jest bogate w kwasy tłuszczowe linolowy oraz oleinowy, które mają właściwości obniżające stężenie cholesterolu frakcji LDL we krwi, dzięki czemu mogą zapobiegać zawałowi serca oraz udarowi mózgu .

W badaniu, zbadano zawartość kwasu foliowego w melonie rogatym i otrzymano wynik wynoszący 16,34 mg/209-gramowy owoc. Autorzy zwrócili uwagę, że dzięki temu, kiwano może mieć właściwości zmniejszające ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia .

Owoc kiwano ma działanie hipoglikemizujące

Glikozydy wyekstrahowane z miąższu kiwano mają właściwości obniżające stężenie glukozy we krwi zależne od dawki u szczurów zarówno z hiperglikemią  jak i zaawansowaną cukrzycą .

Kiwano ma pozytywny wpływ na chorobę wrzodową żołądka

Kiwano ma pozytywny wpływ na funkcję żołądka oraz integralność błony śluzowej. Zaobserwowano bowiem, że spożycie miąższu kiwano związane jest ze zmniejszeniem liczby oraz rodzaju zmian w błonie śluzowej żołądka u szczurów w porównaniu z ranitydyną (standardowym lekiem stosowanym przeciw wrzodom żołądka).

Autorzy analizy sugerują, że za omawiane działanie mogą odpowiadać zawarte w melonie rogatym flawonoidy . Inne badanie wykazało dodatnią kolerację pomiędzy spożyciem alkaloidów z miąższu kiwano a redukcją zmian w błonie śluzowej żołądka wywołanych etanolem u szczurów. Zauważono zmniejszenie krwotoków i owrzodzeń błony śluzowej żołądka zależne od dawki alkaloidów w porównaniu z grupą kontrolną przyjmującą ranitydynę .

Kiwano wykazuje właściwości przeciwmalaryczne

Owoc kiwano jest tradycyjnie wykorzystywany jako środek zwalczający malarię przez ludność afrykańską. W związku z tym, badacze postanowili przyjrzeć się właściwościom kiwano również pod tym kątem. Wykazano, że ekstrakt z owocu indukuje rozwój malarii w sposób zależny od dawki .

Kiwano - jak jeść?

Kiwano może być spożywane zarówno w postaci surowej jak i gotowanej. W Afryce melon rogaty jest często spożywany w całości po upieczeniu lub po ugotowaniu razem z warzywami. Mimo że skórka jest jadalna, w Europie i Ameryce kiwano zwykle spożywa się bez skórki. Po rozcięciu owocu na pół łatwo jest wydobyć miąższ na przykład przy pomocy łyżeczki. Miąższ można spożywać sam lub jako dodatek do sałatek owocowych, produktów mlecznych, napojów lub w postaci soku . 

Kiwano - jak przechowywać?

Kiwano należy do owoców trwałych. Może pozostawać w temperaturze pokojowej przez 6 miesięcy, nawet na obszarach tropikalnych. Wymagania i ogólna charakterystyka miejsca przechowywania melona rogatego to temperatura od 10°C do 15°C, wilgotność względna 90% i okres przechowywania 180 dni.

Owoc jest wrażliwy na etylen, mimo że sam nie produkuje etylenu. Ważne zatem, by nie był przechowywany w towarzystwie owoców, które wydzielają dużą ilość tego gazu, takich jak jabłka, morele, awokado, gruszki, mango, papaja, brzoskwinie, nektarynki, banany i pomidory .

Kiwano - przeciwwskazania

W badaniach naukowych nie wskazano przeciwwskazań do spożywania owocu kiwano.

Kiwano - ciekawostka

Ekstrakt z kiwano ma potencjalne zastosowanie w sektorze aktywnych opakowań do żywności. Wyniki badań sugerują, że ekstrakt z kiwano może być wykorzystywany jako dodatek przeciwutleniający do folii z polietylenu do pakowania żywności. Ekstrakt z owocu może być wprowadzany do produkowanej na skalę przemysłową folii, wzmacniając jej barierę tlenową, bez wpływu na jej przezroczystość. Żywność opakowana w takową folię może mieć wydłużony okres przydatności do spożycia, dzięki zapobieganiu utleniania lipidów w produktach zawierających tłuszcz oraz ograniczaniu brązowienia owoców .