Głóg
Ostatnia aktualizacja: 21 listopada 2022
- Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
- 13źródła
- 16badań
Głóg to roślina należąca do rodziny różowatych (Rosaceae) i rodzaju Crataegus. Występuje zwykle w formie krzewu lub niewielkiego drzewa z drobnymi owocami o barwie od żółtej do ciemnoczerwonej.
Jagody głogu charakteryzują się cierpkim, pikantnym smakiem z delikatną nutą słodyczy. W kuchni wykorzystywane są do przygotowywania rozmaitych przetworów (galaretek, dżemów, syropów).
Głóg zawiera wiele związków bioaktywnych, które warunkują jego wpływ na zdrowie człowieka.
W pigułce
- Głóg charakteryzuje się wysoką zawartością błonnika pokarmowego, pektyn, wapnia oraz witaminy C.
- Z uwagi na dużą zawartość polifenoli i innych substancji bioaktywnych sprzyja łagodzeniu stanów zapalnych i wspiera organizm w walce z wolnymi rodnikami.
- Głóg może łagodzić zaparcia oraz dolegliwości związane z niestrawnością.
- Głóg powoduje obniżenie ciśnienia rozkurczowego krwi i prawdopodobnie zmniejsza poziom cholesterolu.
- Głóg jest często zalecany w przypadku osób z niewydolnością serca, choć badania w tej kwestii nie są jednoznaczne.
- Głóg może wchodzić w interakcje z lekami stosowanymi w chorobach serca.
- Głóg jest stosunkowo bezpiecznym produktem, choć w wysokich dawkach może dawać lekkie lub umiarkowane skutki uboczne (m.in. ból głowy, nadmierne pocenie się, senność, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego).
Głóg to powszechnie występująca roślina w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Był on od setek lat wykorzystywany w leczeniu dolegliwości trawiennych, hiperlipidemii, nadciśnienia tętniczego czy problemów z sercem. Owoce głogu stanowią kluczowy element Tradycyjnej Medycyny Chińskiej od co najmniej 659 roku .
Istnieje od 150 do 1200 gatunków głogu w zależności od zastosowanej koncepcji gatunkowej . W Europie, ale też i w Polsce, dominują głóg dwuszyjkowy (Crataegus laevigata) oraz głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna).
Głóg - wartości odżywcze
Brakuje szczegółowych danych na temat wartości odżywczych głogu, wiadomo, że owoce tej rośliny są niezwykle bogate w błonnik pokarmowy, pektyny, białko, witaminę C, składniki mineralne (szczególnie wapń, potas, fosfor) oraz kwasy organiczne. Co istotne, różne gatunki głogu cechują się inną zawartością składników odżywczych. Jest to związane z odmiennymi warunkami upraw i zbioru roślin .
porada
Owoce głogu można jeść na surowo. Jednak nie należy połykać obecnych w nich pestek, ponieważ zawierają amigdalinę, która w wysokich dawkach może prowadzić do zatrucia cyjanowodorem .
Owoce, liście i kwiaty głogu zawierają wiele związków bioaktywnych:
- polifenole i flawonoidy (m.in. kwas chlorogenowy, epikatechina, hiperozyd, kwercetyna, rutyna, witeksyna, procyjanidyny), wspierające organizm w walce z wolnymi rodnikami i skutkami stresu oksydacyjnego,
- triterpenoidy (kwas ursolowy, kwas głogu, kwas oleanolowy), powiązane z korzystnym wpływem na układ krążenia i aktywnością przeciwnowotworową,
- lignany, wykazujące działanie antyoksydacyjne i przeciwbakteryjne,
- saponiny, które wspomagają trawienie i działają przeciwzapalnie ,
Głóg - właściwości
Głóg obniża ciśnienie krwi
Wodno - alkoholowy ekstrakt z kwiatów głogu przyczynia się do rozszerzenia naczyń krwionośnych, a tym samym obniżenia ciśnienia krwi .
W 10 - tygodniowym badaniu z udziałem 36 osób z podwyższonym ciśnieniem zaobserwowano, że przyjmowanie 500 mg ekstraktu głogu dziennie sprzyja obniżeniu spoczynkowego rozkurczowego ciśnienia krwi. Osoby zażywające głóg miały także niższy poziom niepokoju w porównaniu do innych członków badania .
Hipotensyjne działanie głogu potwierdzono także w badaniu na 79 osobach chorych na cukrzycę typu 2. 16 - tygodniowa suplementacja 1200 mg ekstraktu z głogu była powiązana z wyraźnym spadkiem rozkurczowego ciśnienia krwi w porównaniu do grupy przyjmującej placebo .
Podsumowanie
Przeprowadzone do tej pory badania sugerują korzystny wpływ głogu na obniżenie ciśnienia krwi u osób z nadciśnieniem.
Głóg zmniejsza poziom cholesterolu
Badania na zwierzętach potwierdzają korzystny wpływ głogu na parametry profilu lipidowego. Zaobserwowano, że suplementacja ekstraktu z jagód głogu powoduje wyraźne obniżenie poziomu cholesterolu LDL oraz triglicerydów .
W badaniu z udziałem osób z miażdżycą tętnic szyjnych wykazano, że 6 - miesięczna suplementacja tabletki z ekstraktem rdestowca japońskiego i ekstraktem głogu wiąże się ze znaczącym zmniejszeniem blaszki miażdżycowej . Przeciwmiażdżycowe i kardioprotekcyjne właściwości preparatów otrzymywanych z głogu wynikają z obecności polifenoli, flawonoidów i procyjanidyn .
Podsumowanie
Choć wstępne badania na zwierzętach potwierdzają korzystny wpływ podaży głogu na poziom cholesterolu i triglicerydów, to nadal konieczne jest przeprowadzenie większej ilości badań z udziałem ludzi, aby ostatecznie potwierdzić ten efekt.
Głóg działa korzystnie w niewydolności serca
Głóg zawiera ogromne ilości flawonoidów, które są powszechnie stosowane w leczeniu chorób układu krążenia .
Biorąc pod uwagę obejmującą 14 badań metaanalizę z 2008 roku, uznano, że głóg wspomaga terapię przewlekłej niewydolności serca i pomaga radzić sobie z objawami choroby .
Wniosków tych nie potwierdziło nowsze, długoterminowe badanie. Podaż 900 mg głogu przez okres 600 miesięcy nie wiązała się z zahamowaniem postępu niewydolności serca u chorych, którzy jednocześnie przyjmowali konwencjonalne leki nasercowe. Co więcej, zaobserwowano, że głóg może w niektórych przypadkach zwiększać wczesne ryzyko progresji choroby. Choć powód takiego działania nie jest do końca jasny, naukowcy wiążą to z interakcją głogu z przyjmowanymi lekami .
Podsumowanie
Głóg jest często stosowany w chorobach ukłądu krążenia. Należy jednak zachować szczególną ostrożność w przypadku osób przyjmujących standardowe leki nasrcowe.
Głóg zmniejsza stany zapalne w organizmie
Głóg z uwagi na wysoką zawartość substancji o potencjale antyoksydacyjnym może redukować stany zapalne .
Właściwość tą potwierdza badanie na zwierzętach. Zaobserwowano wyraźną redukcję wydzielania cytokin prozapalnych oraz zmniejszenie uszkodzeń wątroby na skutek podaży ekstraktu z jagód głogu u myszy z chorobą wątroby . Przeciwzapalne działanie głogu oceniono także w badaniu na modelu komórkowym .
Podsumowanie
Choć wstępne dane wskazują na korzystny wpływ głogu na łagodzenie stanów zapalnych, na wyciągnięcie ostatecznych wniosków potrzeba większej ilości wysokiej jakości badań klinicznych.
Głóg wspomaga trawienie
Głóg od wieków był wykorzystywany w leczeniu niestrawności i bólu żołądka .
W badaniu na myszach odnotowano znaczące przyspieszenie pasażu żołądkowo - jelitowego na skutek spożycia ekstraktu z suszonych owoców głogu . Inne badanie na zwierzętach wykazało skuteczność wywaru z głogu w łagodzeniu objawów niestrawności wywołanej wysokokaloryczną dietą. W tym przypadku działanie obejmowało wpływ wywaru z głogu na regulację osi "mózg - jelita", a także na florę jelitową .
Podsumowanie
Głóg od dawna był wykorzystywany w leczeniu niestrawności związanej ze spożyciem ciężkostrawnych pokarmów. Badania na zwierzętach potwierdzają takie działanie głogu, niemniej jednak nadal brakuje takich badań z udziałem ludzi.
Głóg - przeciwwskazania
Przeprowadzone do tej pory badania wykazały, że spożycie głogu nie wiąże się wystąpieniem znaczących skutków ubocznych.
Odnotowane działania niepożądane dotyczyły dawek terapeutycznych i obejmowały ból głowy, pocenie się, łagodną wysypkę, kołatanie serca, senność i niepożądane działania ze strony przewodu pokarmowego .
Głóg wchodzi w interakcje z lekami stosowanymi w chorobach serca, przede wszystkim lekami rozrzedzającymi krew, beta - blokerami, niektórymi lekami hipotensyjnymi, a także naparstnicą.
Z tego względu szczególną ostrożność w spożyciu głogu powinny zachować osoby z:
- nadciśnieniem tętniczym,
- dusznicą bolesną,
- niewydolnością serca,
- zaburzeniami rytmu serca .
uwaga!
Głóg jest często składnikiem suplementów diety polecanych w chorobach układu krążenia. Jeśli stosujesz leki nasercowe, przed przyjęciem preparatów z głogiem koniecznie skonsultuj się z lekarzem.
Więcej podobnych treści
Spis badań i źródeł
- https://link.springer.com/article/10.1007/s10341-021-00545-x
- Ann F Walker i wsp.: Promising hypotensive effect of hawthorn extract: a randomized double-blind pilot study of mild, essential hypertension. Phytother Res, 2002, 16(1), 48-54.
- Ann F Walker i wsp.: Hypotensive effects of hawthorn for patients with diabetes taking prescription drugs: a randomised controlled trial. Br J Gen Pract, 2006, 56(527), 437-43.
- M H Pittler i wsp.: Hawthorn extract for treating chronic heart failure. Cochrane Database Syst Rev, 2008, (1), CD005312.
- Suzanna M Zick i wsp.: The effect of Crataegus oxycantha Special Extract WS 1442 on clinical progression in patients with mild to moderate symptoms of heart failure. Eur J Heart Fail, 2008, 10(6), 587-93.
- Chunmei Li i wsp.: Anti-inflammatory effect of the water fraction from hawthorn fruit on LPS-stimulated RAW 264.7 cells. Nutr Res Pract, 2011, 5(2), 101-6.
- Long-Tao Liu i wsp.: [Clinical study on treatment of carotid atherosclerosis with extraction of polygoni cuspidati rhizoma et radix and crataegi fructus: a randomized controlled trial]. Zhongguo Zhong Yao Za Zhi, 2014, 39(6), 1115-9.
- Seyed Fazel Nabavi i wsp.: Polyphenolic Composition of Crataegus monogyna Jacq.: From Chemistry to Medical Applications. Nutrients, 2015, 7(9), 7708-28.
- Jeong-Hyun Yoo i wsp.: Hawthorn Fruit Extract Elevates Expression of Nrf2/HO-1 and Improves Lipid Profiles in Ovariectomized Rats. Nutrients, 2016, 8(5), 283.
- Xiao Han i wsp.: Polyphenols from hawthorn peels and fleshes differently mitigate dyslipidemia, inflammation and oxidative stress in association with modulation of liver injury in high fructose diet-fed mice. Chem Biol Interact, 2016, 257, 132-40.
- Abdoulaye Diane i wsp.: Hypolipidemic and cardioprotective benefits of a novel fireberry hawthorn fruit extract in the JCR:LA-cp rodent model of dyslipidemia and cardiac dysfunction. Food Funct, 2016, 7(9), 3943-52.
- Ilkay Erdogan Orhan i wsp.: Phytochemical and Pharmacological Activity Profile of Crataegus oxyacantha L. (Hawthorn) - A Cardiotonic Herb. Curr Med Chem, 2018;25(37):4854-4865., 25(37), 4854-4865.
- Xinrui Wang i wsp.: Chemical constituents, antioxidant and gastrointestinal transit accelerating activities of dried fruit of Crataegus dahurica. Food Chem, 2018, 246, 41-47.
- Song-Zi Wang i wsp.: Hawthorn Extract Alleviates Atherosclerosis through Regulating Inflammation and Apoptosis Related Factors: An Experimental Study. Chin J Integr Med, 2019, 25(2), 108-115.
- Min Wu i wsp.: Roles and Mechanisms of Hawthorn and Its Extracts on Atherosclerosis: A Review. Front Pharmacol, 2020, 11, 118.
- Abolfazl Alirezalu i wsp.: Physicochemical Characterization, Antioxidant Activity, and Phenolic Compounds of Hawthorn ( Crataegus spp.) Fruits Species for Potential Use in Food Applications. Foods, 2020, 9(4), 436.
- Federico Martinelli i wsp.: Botanical, Phytochemical, Anti-Microbial and Pharmaceutical Characteristics of Hawthorn ( Crataegusmonogyna Jacq.), Rosaceae. Molecules, 2021, 26(23), 7266.
- Juan Zhang i wsp.: Food Applications and Potential Health Benefits of Hawthorn. Foods, 2022, 11(18), 2861.
- Ewa Jaszczak-Wilke i wsp.: Amygdalin: Toxicity, Anticancer Activity and Analytical Procedures for Its Determination in Plant Seeds. Molecules., 2021, 26(8), 2253.
- https://www.nccih.nih.gov/health/hawthorn
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0260877404003905
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874119313601
Masz pytanie?
Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.