Halibut
Ostatnia aktualizacja: 09 października 2023
- Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
- 10źródła
- 11badań
Halibut to gatunek ryby morskiej z rodziny flądrowatych (Pleuronectidae). Należy do płastug, czyli ryb o spłaszczonym ciele, poruszających się na jednym boku. Posiada zwarte mięso o delikatnym smaku. Świetnie nadaje się do smażenia, grillowania, a także gotowania na parze.
Halibut cechuje się wysoką zawartością składników odżywczych, szczególnie witamin z grupy B, witaminy D, a także selenu, fosforu i potasu. Pomimo niskiej zawartości tłuszczu ogółem, dostarcza dużych ilości kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3.
W pigułce
- Halibut jest chudą rybą o wysokiej zawartości witamin (B12, niacyny, B6, D), minerałów (selenu, fosforu i potasu) oraz tłuszczów omega-3.
- Halibut może wykazywać korzystny wpływ na układ krążenia, redukować stany zapalne w organizmie oraz zapobiegać anemii z niedoboru witaminy B12.
- Halibut kumuluje umiarkowane ilości rtęci. Ryzyko zanieczyszczenia i przekroczenia norm dla rtęci w halibucie jest największe u dużych osobników.
- Halibut powinien być jedzony w ograniczonych ilościach przez kobiety w ciąży i karmiące piersią. Zaleca się spożycie do 1 porcji (112g) na tydzień.
- Halibut może wywoływać objawy alergii pokarmowej.
Halibut - rodzaje
W zależności od miejsca występowania, wyróżnia się 3 główne odmiany halibuta:
- halibut pacyficzny (Hippoglossus stenolepis) - występuje w północnym Pacyfiku, największe osobniki osiągają blisko 2,4 m długości i wagę 230 kg, najczęściej dostępny w sklepach,
- halibut czarny (niebieski, grenlandzki, Reinhardtius hippoglossoides) - występuje w zimnych wodach wokół bieguna północnego, dorasta do ok. 1,3 m długości i 7 kg wagi,
- halibut atlantycki (biały, Hippoglossus hippoglossus)- żyje w północnym Atlantyku, gatunek zagrożony wyginięciem, największa z płastug, osiąga ponad 4 m długości i wagę ponad 320 kg.
Halibut - wartości odżywcze
Surowy halibut składa się w 80,2% z wody, 18,5% z białka oraz niewielkich ilości tłuszczu (1,3%).
Wartości odżywcze w przeliczeniu na 1 porcję (150 g) surowego halibuta:
- Kalorie - 136,5 kcal
- Białko - 27,9 g
- Tłuszcz - 2 g
- kwasy omega-3 - 346,5 mg (21% RWS)
- kwas eikozapentaenowy (EPA) - 99 mg
- kwas dokozaheksaenowy (DHA) - 192 mg
- Węglowodany - 0 g
Halibut jest niskokaloryczny
Świeży halibut jest niskokaloryczny, ponieważ 100 g tej ryby zawiera 91 kcal .
Halibut zawiera sporo omega-3
Porcja halibuta pokrywa zapotrzebowanie na kwasy omega-3 w 21%. Organizm nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie EPA i DHA, dlatego też konieczne jest przyjmowanie tych tłuszczów w diecie. Kwasy omega-3 są szczególnie pomocne w zapobieganiu chorobom serca .
Halibut - witaminy i składniki mineralne
Halibut zawiera bardzo dużo witaminy B12 i niacyny
Porcja halibuta o wadze 150 g dostarcza 1,65 µg witaminy B12 oraz 9,77 mg niacyny. Ilości te wystarczą, aby pokryć dzienne zalecane spożycie dla tych pierwiastków w ponad 60%.
- Witamina B12: bierze udział w powstawaniu czerwonych krwinek oraz powstawaniu DNA, zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, obniża poziom homocysteiny we krwi.
- Niacyna: wpływa korzystnie na poziom cholesterolu, zmniejsza ryzyko rozwoju pelagry, działa pozytywnie na układ nerwowy oraz stan skóry.
Zawartość witamin w porcji 150 g halibuta:
- Witamina B12 - 1,65 µg (66% RWS)
- Niacyna - 9,77 mg (61% RWS)
- Witamina B6 - 0,82 mg (59% RWS)
- Witamina D - 7,05 µg (35% RWS)
- Kwas foliowy - 18 µg (9% RWS)
- Kwas pantotenowy - 0,51 mg (9% RWS)
- Witamina E - 0,92 mg (8% RWS)
- Tiamina - 0,08 mg (7% RWS)
- Witamina A - 30 µg (4% RWS)
- Ryboflawina - 0,05 mg (3% RWS)
Halibut jest doskonałym źródłem selenu
Porcja 150 g halibuta zawiera 68,4 µg selenu i zapewnia pokrycie zapotrzebowania organizmu na ten pierwiastek w 124%.
Selen wykazuje następujące właściwości:
- wpływa na prawidłową pracę tarczycy,
- zmniejsza ryzyko niektórych nowotworów,
- zwiększa płodność mężczyzn,
- zmniejsza ryzyko chorób sercowo - naczyniowych oraz choroby Alzheimera.
Zawartość składników mineralnych w porcji 150 g halibuta:
- Selen - 68,4 µg (124% RWS)
- Fosfor - 354 mg (51% RWS)
- Potas - 652,5 mg (33% RWS)
- Magnez - 34,5 mg (9% RWS)
- Cynk - 0,54 mg (5% RWS)
- Miedź - 0,03 mg (3% RWS)
Czy halibut jest zdrowy?
Halibut jest chudą rybą o wysokiej zawartości witamin, składników mineralnych oraz znaczących ilości kwasów omega-3. Posiada szczególny udział w diecie sprzyjającej profilaktyce chorób serca oraz przeciwdziałającej stanom zapalnym. Jednak z uwagi na potencjalne ryzyko kumulacji rtęci w halibucie, zaleca się spożywać go w umiarkowanych ilościach.
Halibut wpływa korzystnie na serce
Halibut zawiera bogactwo składników odżywczych, które wykazują pozytywny wpływ na układ krążenia i zapobiegają rozwojowi chorób serca.
Kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 przyczyniają się do obniżenia ciśnienia, zmniejszają poziom triglicerydów we krwi oraz działają przeciwmiażdżycowo . Niacyna posiada udokumentowany pozytywny wpływ na parametry profilu lipidowego , zaś wyższe stężenie selenu w organizmie człowieka jest powiązane z mniejszym ryzykiem rozwoju choroby wieńcowej .
Halibut może zmniejszać stany zapalne
Badacze wykazali, że selen jest silnym antyoksydantem, który może obniżać stan zapalny w organizmie. Suplementacja selenem prowadzi do obniżenia stężenia białka C-reaktywnego (marker stanu zapalnego) oraz zwiększenia ilości peroksydazy glutationowej (enzym przeciwutleniający) . Badania naukowe wskazują, że silne działanie przeciwzapalne posiada także witamina D oraz kwasy tłuszczowe omega-3 .
Halibut jest doskonałym źródłem wszystkich wymienionych składników pokarmowych, dzięki czemu jego regularne spożycie może odgrywać istotną rolę w redukcji stanów zapalnych w organizmie.
Halibut może zapobiegać anemii
Halibut jest źródłem dużych ilości witaminy B12, która bierze udział w powstawaniu czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Regularne spożycie halibuta może stanowić profilaktykę niedokrwistości oraz wspomagać jej terapię .
Czy halibut jest zanieczyszczony?
Halibut jest rybą, która może gromadzić umiarkowane ilości rtęci, podobnie jak niektóre odmiany tuńczyka . W badaniu z 2006 roku wykazano, że u dużych osobników halibuta grenlandzkiego (masa ryby powyżej 3 kg) często dochodzi do przekroczenia limitu rtęci obowiązującego w Unii Europejskiej .
Naukowcy wykazali, że na przestrzeni 9 lat w okresie 2006 - 2015 roku, bioakumulacja rtęci w tkankach halibuta grenlandzkiego zmniejszyła się o 35 - 50% . Niemniej jednak, w zależności od stopnia zanieczyszczenia środowiska, w którym żyje halibut, może on kumulować nadmierne ilości zanieczyszczeń.
Halibut - przeciwwskazania
Alergia
Ryby należą do jednych z najczęstszych alergenów pokarmowych. Jeśli po spożyciu halibuta obserwujesz niepokojące objawy (trudności w oddychaniu, pokrzywkę, nudności i wymioty, biegunkę, bóle głowy czy katar) skonsultuj się z alergologiem .
Halibut w ciąży
Halibut, z uwagi na ryzyko kumulacji większych ilości rtęci, nie jest rybą zalecaną do częstego spożycia przez kobiety w ciąży.
Zgodnie z zaleceniami FDA (Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków) kobiety w ciąży oraz karmiące piersią mogą jeść maksymalnie 1 porcję (ok. 112 g) halibuta na tydzień .
Więcej podobnych treści
Spis badań i źródeł
- https://acaai.org/allergies/allergic-conditions/food/fish/
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/174200/nutrients
- James McKenney i wsp.: New perspectives on the use of niacin in the treatment of lipid disorders. Arch Intern Med, 2004, 164(7), 697-705.
- Philip C Calder i wsp.: n-3 polyunsaturated fatty acids, inflammation, and inflammatory diseases. Am J Clin Nutr, 2006, 83(6 Suppl), 1505S-1519S.
- Gemma Flores-Mateo i wsp.: Selenium and coronary heart disease: a meta-analysis. Am J Clin Nutr, 2006, 84(4), 762-73.
- Kåre Julshamn i wsp.: Mercury concentration in fillets of Greenland halibut (Reinhardtius hippoglossoides) caught in the Barents Sea in January 2006. Sci Total Environ, 2006, 372(1), 345-9.
- Melissa Y Wei i wsp.: Effects of eicosapentaenoic acid versus docosahexaenoic acid on serum lipids: a systematic review and meta-analysis. Curr Atheroscler Rep, 2011, 13(6), 474-83.
- Kelei Li i wsp.: Effect of marine-derived n-3 polyunsaturated fatty acids on C-reactive protein, interleukin 6 and tumor necrosis factor α: a meta-analysis. PLoS One, 2014, 9(2), e88103.
- Paige E Miller i wsp.: Long-chain omega-3 fatty acids eicosapentaenoic acid and docosahexaenoic acid and blood pressure: a meta-analysis of randomized controlled trials. Am J Hypertens, 2014, 27(7), 885-96.
- A P Jain i wsp.: Omega-3 fatty acids and cardiovascular disease. Eur Rev Med Pharmacol Sci, 2015;19(3):441-5., 19(3), 441-5.
- W Ju i wsp.: The effect of selenium supplementation on coronary heart disease: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. J Trace Elem Med Biol, 2017, 44, 8-16.
- Aya Mousa i wsp.: Vitamin D supplementation for improvement of chronic low-grade inflammation in patients with type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutr Rev, 2018, 76(5), 380-394.
- Xiao-Fei Guo i wsp.: Effects of EPA and DHA on blood pressure and inflammatory factors: a meta-analysis of randomized controlled trials. Crit Rev Food Sci Nutr, 2019;59(20):3380-3393., 59(20), 3380-3393.
- Akira Sekikawa i wsp.: Effect of High-Dose Marine Omega-3 Fatty Acids on Atherosclerosis: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. Nutrients, 2019, 11(11), 2599.
- Andrew Elagizi i wsp.: An Update on Omega-3 Polyunsaturated Fatty Acids and Cardiovascular Health. Nutrients, 2021, 13(1), 204.
- Michael S Bank i wsp.: Rapid temporal decline of mercury in Greenland halibut (Reinhardtius hippoglossoides). Environ Pollut, 2021, 289, 117843.
- https://www.fda.gov/food/consumers/advice-about-eating-fish
- https://www.fda.gov/food/environmental-contaminants-food/mercury-levels-commercial-fish-and-shellfish-1990-2012
Masz pytanie?
Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.