Ashwagandha
Ostatnia aktualizacja: 19 czerwca 2023
- Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
- 10źródła
- 15badań
Ashwagandha to popularne określenie dla witanii ospałej (Withania Somnifera), nazywanej również indyjskim żeń szeniem, która jest rośliną należącą do psiankowatych (Solanaceae). Występuje ona głównie w Indiach i Azji Południowej. Jest szeroko stosowana jako zioło w tradycyjnej medycynie indyjskiej (Ajurwedzie). Najczęściej wykorzystywaną częścią rośliny jest korzeń.
Wpływ na zdrowie: | Pozytywny |
Nazwa: | Ashwagandha |
Alternatywne nazwy: | Żeń szeń indyjski, witania ospała, zimowa wiśnia |
Grupa: | Suplementy diety |
Bogata w: | Witanolidy |
Właściwości: | Poprawia jakość snu, zwiększa odporność na sen, zwiększa wydolność fizyczną, wzmacnia funkcje seksualne, zwiększa produkcję hormonów tarczycy |
Przeciwwskazania: | Nie zaleca się spożywania przez kobiety ciężarne, karmiące, dzieci oraz osoby przyjmujące leki nasenne, uspokajające i przeciwdrgawkowe. |
W pigułce
- Ashwagandha wpływa korzystnie na poprawę snu
- Ashwagandha ma właściwości przeciwlękowe i może zwiększać odporność na stres
- Ashwagandha wzmacnia funkcje seksualne u kobiet i mężczyzn
- Ashwagandha może poprawiać funkcje tarczycy u osób cierpiących na niedoczynność tego narządu
- Ashwagandha zwiększa wydolność fizyczną zarówno u osób ćwiczących, jak i niepodejmujących się aktywności fizycznej
- Ashwagandha spożywana w zalecanych ilościach nie powinna wywoływać żadnych skutków ubocznych
- Ashwahandhy nie powinny przyjmować kobiety ciężarne, kobiety karmiące, małe dzieci, ani osoby stosujące leki nasenne, przeciwpadaczkowe i uspokajające
Ashwagandha – właściwości
Ashwagandha na sen
Naukowcy dowiedli, że ekstrakt z korzenia Ashwagandhy ma potencjalne działanie poprawiające jakość snu u osób cierpiących na bezsenność. Uznali oni, że dawka, przy której można zaobserwować korzystne właściwości to 300 mg ekstraktu stosowane dwa razy dziennie.
Badania przeprowadzone z udziałem osób starszych pokazały, że podawanie Ashwagandhy w ilości 600 mg/dzień przez 3 miesiące spowodowało poprawę jakości snu, jak również jakość życia i zwiększenie czujności umysłowej/psychicznej w tej grupie populacyjnej.
Ashwagandha działa antystresowo i przeciwlękowo
Autorzy jednej z prac naukowych dokonali przeglądu systematycznego (ang. Systematic Review) badań poświęconych wpływie Ashwagandhy na stres. Przeanalizowali oni wyniki 5 doświadczeń, na podstawie których stwierdzili, że stosowanie Ashwagandhy może łagodzić lęki i stres.
Wyniki badań prospektywnych z 2012 roku potwierdziły, że ekstrakt z korzenia Ashwagandhy może zwiększać odporność człowieka na stres, a w konsekwencji poprawiać jakość życia. Za skuteczną dawkę uznano 300 mg ekstraktu/dzień.
Naukowcy przypuszczają, że działanie Ashwagandhy łagodzące stres prawdopodobnie wynika z jej wpływu na oś podwzgórze-przysadka-nadnercza.
Wydaje się również, że Ashwagandha może przydatna w leczeniu objawów depresji u osób cierpiących na schizofrenię.
Ashwagandha wzmacnia funkcje poznawcze
Aktualny stan wiedzy wskazuje, że stosowanie Ashwagandhy może przyczyniać się do łagodzenia zaburzeń funkcji poznawczych u osób cierpiących na demencję. Sugeruje się, że Ashwagandha zwiększa wydajność zadań poznawczych, poprawia funkcje wykonawcze, wzmacnia uwagę i czas reakcji. W uproszczeniu oznacza to, że Ashwagandha może zwiększać aktywnosć umysłową w niektóych obszarach. Jednakże podkreśla się, że wciąż brakuje mocnych dowodów klinicznych, które mogłyby jednoznacznie potwierdzić taką skuteczność działania.
Ashwagandha wpływa na funkcje seksualne
Przypuszcza się, że Ashwagandha może być wykorzystywana we wspomaganiu leczenia męskiej niepłodności związanej ze stresem. Naukowcy odnotowali, że podawanie sproszkowanego korzenia Ashwagandhy przyczyniło się do redukcji stresu, zwiększenia stężenia przeciwutleniaczy, jak również poprawy ogólnej jakości nasienia.
Zaobserwowano również, że stosowanie korzenia Ashwagandhy poprawiło równowagę stężenia hormonu luteinizująćego i hormonu folikulotropowego. Stwierdzono też, że Ashwagandha poprawia spermatogenezę.
W innych badaniach dowiedziono, że doustne podawanie ekstraktu z korzenia Ashwagandhy może poprawić funkcje seksualne u zdrowych kobiet. W doświadczeniu tym stosowano dawkę ekstraktu na poziomie 300 mg dwa razy dziennie przez 8 tygodni.
Wpływ ashwagandhy na zdrowie tarczycy
Wyniki badań pochodzące z 2017 roku sugerują, że stosowanie Ashwagandhy może być korzystne dla normalizacji wskaźników stanu zdrowia tarczycy u osób cierpiących na niedoczynność tarczycy. Odnotowano, że spożywanie 600 mg ekstraktu z korzenia Ashwagandhy przez 2 miesiące spowodowało poprawę poziomu TSH (hormonu tyreotropowego), jak również T4 (tyroksyny).
Ashwagandha może poprawiać wyniki sportowe
Metaanaliza opublikowana na łamach czasopisma Nutrients w 2020 roku jednoznacznie pokazała, że suplementacja Ashwagandhą przyczyniła się do zwiększenia wartości parametru VO2max. Oznacza to, że stosowanie Ashwagandhy zarówno przez sportowców, jak i osoby niećwiczące spowodowało wzrost wydolności fizycznej. W omawianych badaniach podawano Ashwagandhę w ilości 300-1000 mg/dzień przez 2-12 tygodni.
Wykazano również, że suplementacja Ashwagandhą możę również przyczyniać się do wzrostu masy i siły mięśniowej. Na podstawie uzyskanych wyników badań, naukowcy sugerują, że indyjski żeń szeń może wspomagać skuteczność treningu siłowego.
Ashwagandha – skład
Ashwagandha jest bogatym źródłem wielu związków chemicznych. W jej składzie zidentyfikowano obecność m.in.:
- Alkaloidów (mp. anaferyna, anahygrina, izopelletierina)
- Saponin (np. sitoindozyd)
- Laktonów steroidowych (np. witanolidy)
Za właściwości zdrowotne ashwagandhy odpowiadają przede wszystkim wspomniane witanolidy.
Ashwagandha – skutki uboczne
Badania przeprowadzone z udziałem zdrowych osób pokazały, że spożycie ashwagandhy jest bezpieczne dla zdrowia i nie wywołuje żadnych skutków ubocznych. Bezpieczeństwo ashwagandhy stwierdzono dla dawki ekstraktu korzenia rzędu 750-1250 mg/dzień.
Jednak przypuszcza się, że wysokie dawki ashwagandhy mogą powodować zaburzenia żołądkowo-jelitowe, biegunkę, nudności i wymioty, prawdopodobnie na skutek podrażnienia błony śluzowej jelit.
Ashwagandha charakteryzuje się niską toksycznością ostrą. Wykazano, że dawka śmiertelna ekstraktu z korzenia ashwagandhy wynosi powyżej 2000 mg/kg masy ciała.
Pojedyncze przypadki skutków ubocznych stosowania ashwagandhy
Zgłoszono przypadek, w którym mężczyzna o obniżonym libido, spożywający korzeń ashwagandhy w ilości 5 g/dzień przez 10 dni doświadczył pieczenia, swędzenia, a także przebarwienia skóry penisa.
U jednej kobiety stwierdzono tyreotoksykozę (objawy chorobowe wynikające ze zbyt wysokiego poziomu hormonów tarczycy) na skutek przyjmowania zwiększonej dawki ashwagandhy. W efekcie, ashwagandhy nie powinny spożywać osoby cierpiące na nadczynność tarczycy.
Ashwagandha może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami
Nie zaleca się stosowania ashwagandhy w przypadku przyjmowania leków o działaniu uspokajającym, nasennym i przeciwpadaczkowym. Wśród tych leków znajdują się m.in. barbiturany i benzodiazepiny.
Ashwagandhy nie należy stosować w ciąży!
Niektóre wyniki badań pokazują, że ashwagandha nie ma negatywnego wpływu na przebieg ciąży, jak również zdrowie potomstwa.
Jednakże istnieją pewne przesłanki, które wskazują, że bardzo wysokie dawki ashwagandhy mogą mieć właściwości poronne. Z tego względu nie zaleca się stosowania ashwagandhy podczas ciąży.
W literaturze naukowej brakuje danych dotyczących przenikania związków aktywnych zawartych w ashwagandzie do mleka matki. Brak również badańnad bezpieczeństwem zdrowotnym ashwagandhy podczas karmienia piersią. Z tego względu, kobiety w okresie laktacji nie powinny stosować ashwagandhy.
Ashwagandha - jak stosować?
Ashwagandha może być spożywana w dwojaki sposób:
- W postaci sproszkowanego korzenia
- W formie ekstraktu z korzenia (tabletki, kapsułki)
Zgodnie z danymi naukowymi, dawka terapeutyczna ashwagandhy wynosi:
- 3-6 g - w przypadku sproszkowanego korzenia
- 300-600 mg - w przypadku ekstraktu korzenia
Ashwagandha – którą kupować?
Wybierając odpowiedni produkt w formie ekstraktu (jako tabletki lub kapsułki) należy zwrócić uwagę na standaryzację zawartości składnika odpowiedzialnego za właściwości zdrowotne ashwagandhy.
Warto sięgać po te produkty, które na swojej etykiecie zawierają informację dotyczące zawartości witanolidów. Oczywiście im wyższe stężenie witanolidów tym lepiej. Dobrym jakościowo produktem będzie ten, który zawiera co najmniej 2-2,5% witanolidów.
Oczywiście samego ekstraktu z korzenia ashwagandhy powinno być w kapsułce jak najwięcej, minimum 300 mg. Tak, aby jedna kapsułka dostarczyła powyżej 10 mg witanolidów.
Lepszym rozwiązaniem będzie wybór ekstaktu korzenia ashwagandhy (w formie np. kapsułki) niż zakup korzenia ciętego/mielonego, ponieważ przed spożyciem trzeba przygotować jeszcze z niego wywar/napar.
Więcej podobnych treści
Mleczan wapnia (E327)
Mleczan wapnia (E327) jest regulatorem kwasowości powszechnie stosowanym jako dodatek do żywności...
- dr Bartosz Kulczyński
- 20 marca 2020
Różeniec górski
Różeniec górski (Rhodiola rosea), inaczej arktyczny korzeń, to roślina lecznicza, która redukuje ...
- dr Bartosz Kulczyński
- 11 lipca 2020
Ginkgo biloba (miłorząb japoński)
Ginkgo biloba (miłorząb japoński) jest jedną z najstarszych roślin na świecie, która jest stosowa...
- dr Bartosz Kulczyński
- 20 lipca 2020
Korzeń Maca
Korzeń Maca to surowiec peruwiańskiej rośliny o potwierdzonym korzystnym wpływie na libido. Stoso...
- dr Bartosz Kulczyński
- 20 lipca 2020
Ostropest plamisty
Ostropest plamisty to roślina będąca źródłem sylimaryny - składnika, który może być pomocny w łag...
- dr Bartosz Kulczyński
- 22 lipca 2020
Kwas alfa-liponowy
Kwas alfa-liponowy może obniżać poziomu cholesterolu i wspomagać leczenie cukrzycy, a także polin...
- dr Bartosz Kulczyński
- 22 lipca 2020
Spis badań i źródeł
- https://europepmc.org/article/med/31742775
- https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2020/03/Uchwa%c5%82a-nr-7-2020-Withania-somnifera-L.-Dunal.pdf
- C S van der Hooft i wsp.: [Thyrotoxicosis following the use of ashwagandha]. Ned Tijdschr Geneeskd, 2005, 149(47), 2637-8.
- Mohammad Hossein Mirjalili i wsp.: Steroidal lactones from Withania somnifera, an ancient plant for novel medicine. Molecules, 2009, 14(7), 2373-93.
- Abbas Ali Mahdi i wsp.: Withania somnifera Improves Semen Quality in Stress-Related Male Fertility. Evid Based Complement Alternat Med, 2009, 2011, 576962.
- Virendra N Sehgal i wsp.: Fixed-drug eruption caused by ashwagandha (Withania somnifera): a widely used Ayurvedic drug. Skinmed, Jan-Feb, 10(1), 48-9.
- Ashwinikumar A Raut i wsp.: Exploratory study to evaluate tolerability, safety, and activity of Ashwagandha (Withania somnifera) in healthy volunteers. J Ayurveda Integr Med, 2012, 3(3), 111-4.
- P C Prabu i wsp.: Prenatal developmental toxicity evaluation of Withania somnifera root extract in Wistar rats. Drug Chem Toxicol, 2015, 38(1), 50-6.
- Ashok Kumar Sharma i wsp.: Efficacy and Safety of Ashwagandha Root Extract in Subclinical Hypothyroid Patients: A Double-Blind, Randomized Placebo-Controlled Trial. J Altern Complement Med, 2018, 24(3), 243-248.
- Jessica M Gannon i wsp.: Effects of a standardized extract of Withania somnifera (Ashwagandha) on depression and anxiety symptoms in persons with schizophrenia participating in a randomized, placebo-controlled clinical trial. Ann Clin Psychiatry, 2019, 31(2), 123-129.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK501905/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK548536/
- Narendra Singh i wsp.: An Overview on Ashwagandha: A Rasayana (Rejuvenator) of Ayurveda. Afr J Tradit Complement Altern Med., 2011, 8(5 Suppl), 208–213.
- Sunil Dutt Shukla i wsp.: Critical Evaluation of Ayurvedic Plants for Stimulating Intrinsic Antioxidant Response. Front Neurosci., 2012, 6, 112.
- K. Chandrasekhar i wsp.: A Prospective, Randomized Double-Blind, Placebo-Controlled Study of Safety and Efficacy of a High-Concentration Full-Spectrum Extract of Ashwagandha Root in Reducing Stress and Anxiety in Adults. Indian J Psychol Med., 2012, 34(3), 255–262.
- Morgan A. Pratte i wsp.: An Alternative Treatment for Anxiety: A Systematic Review of Human Trial Results Reported for the Ayurvedic Herb Ashwagandha (Withania somnifera). J Altern Complement Med., 2014, 20(12), 901–908.
- Swati Dongre i wsp.: Efficacy and Safety of Ashwagandha (Withania somnifera) Root Extract in Improving Sexual Function in Women: A Pilot Study. Biomed Res Int., 2015, 2015, 284154.
- Sachin Wankhede i wsp.: Examining the effect of Withania somnifera supplementation on muscle strength and recovery: a randomized controlled trial. J Int Soc Sports Nutr., 2015, 12, 43.
- Shruti B. Patel i wsp.: Safety assessment of Withania somnifera extract standardized for Withaferin A: Acute and sub-acute toxicity study. J Ayurveda Integr Med., 2016, 7(1), 30–37.
- Ramin Nasimi Doost Azgomi i wsp.: Effects of Withania somnifera on Reproductive System: A Systematic Review of the Available Evidence. Biomed Res Int., 2018, 2018, 4076430.
- Adrian L. Lopresti i wsp.: An investigation into the stress-relieving and pharmacological actions of an ashwagandha (Withania somnifera) extract. Medicine (Baltimore)., 2019, 98(37), e17186.
- Deepak Langade i wsp.: Efficacy and Safety of Ashwagandha (Withania somnifera) Root Extract in Insomnia and Anxiety: A Double-blind, Randomized, Placebo-controlled Study. Cureus., 2019, 11(9), e5797.
- Sunil B Kelgane i wsp.: Efficacy and Tolerability of Ashwagandha Root Extract in the Elderly for Improvement of General Well-being and Sleep: A Prospective, Randomized, Double-blind, Placebo-controlled Study. Cureus., 2020, 12(2), e7083.
- Jorge Pérez-Gómez i wsp.: Effects of Ashwagandha (Withania somnifera) on VO2max: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients., 2020, 12(4), 1119.
Masz pytanie?
Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.