Lizyna
Ostatnia aktualizacja: 29 września 2022
- Pisząc ten artykuł, korzystaliśmy z:
- 6źródła
- 2badań
Lizyna (w skrócie Lys) to związek chemiczny zaliczany do aminokwasów białkowych. Po raz pierwszy została wyizolowana z kazeiny w 1889 roku przez niemieckiego dentystę Heinricha Drechsela.
Lizyna jest aminokwasem egzogennym co oznacza, że nie jest ona produkowana w naszym organizmie i z tego względu musi być dostarczana wraz z pożywieniem.
Lizyna - źródła
Lizyna występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego
Jej źródłem są głównie:
- Mięso i ryby
- Jogurty naturalne
- Maślanka
- Sery żółte i pleśniowe
- Jaja
- Mleko
- Mleko w proszku
Lizyna jest również dostępna w sprzedaży jako suplement diety.
Lizyna - właściwości
Lizyna pełni w organizmie człowieka wiele ważnych funkcji. Jest ona wykorzystywana m.in. do:
- Prawidłowego wzrostu
- Produkcji karnityny
- Budowy masy mięśniowej
- Produkcji kolagenu
- Regeneracji tkanek
Dodatkowo lizyna przyczynia się do zwiększonego wchłaniania wapnia z przewodu pokarmowego.
••• Lizyna może redukować uczucie lęku
W niewielkim badaniu naukowym przeprowadzonym z udziałem ludzi zauważono, że suplementacja lizyną zmniejsza przewlekły niepokój i stres.
Lizyna w połączeniu z innym aminokwasem - argininą może normalizować hormonalną odpowiedź na stres i obniżać poziom kortyzolu.
Poziom, przy którym stwierdzono działanie zdrowotne: Lizyna (2,64 g/dzień) + Arginina (2,64 g/dzień).
••• Lizyna obniża ciśnienie tętnicze
W 2017 roku na łamach czasopisma BMC Nutrition zostały opublikowane wyniki badań, w których sprawdzano wpływ lizyny na ciśnienie tętnicze.
Naukowcy zauważyli, że u osób z nadciśnieniem tętniczym, które otrzymywały lizynę nastąpiła normalizacja/redukcja ciśnienia krwi. Trzeba jednak podkreślić, że takie działanie stwierdzono u pacjentów, którzy na co dzień nie dostarczali optymalnych ilości tego aminokwasu.
Lizyna - skutki niedoboru
Szacuje się, że dzienne zapotrzebowanie na lizynę wynosi ok. 1 g (ok. 12-45 mg/kg masy ciała).
Brak lizyny w organizmie może wiązać się z kilkoma objawami, które nie są zbyt specyficzne. Wśród nich należy wymienić przede wszystkim:
- Zmęczenie
- Osłabienie
- Zaczerwienienie oczu
- Zawroty głowy
- Anemię
- Zmniejszoną koncentrację
- Zaburzenia odporności
Skutki uboczne
Lizyna jest składnikiem bezpiecznym dla zdrowia i praktycznie nie ma możliwości jej przedawkować spożywając produkty spożywcze.
Jednakże lizyna stosowana w formie suplementów diety, w zbyt wysokich ilościach (powyżej 10-15 g/dzień) może powodować dolegliwości żołądkowo-jelitowe w postaci np. nudności, wymiotów, biegunki.
Przeciwwskazania
Stosowanie lizyny jest przeciwwskazane u osób cierpiących na hiperlizynemię - rzadką chorobę genetyczną związaną z zaburzeniami metabolizmu lizyny, która charakteryzuje się podwyższonym poziomem lizyny w płynie mózgowo-rdzeniowym i we krwi. Osoby z hiperlizynemią powinny również ograniczyć spożycie lizyny wraz z żywnością.
Osoby cierpiące na hiperkalcemię (podwyższony poziom wapnia we krwi), a także osoby z chorobami nerek i wątroby powinny zachować ostrożność przy stosowaniu lizyny (w formie suplementów diety) w dużych ilościach.
Więcej podobnych treści
Arginina
Arginina jest aminokwasem względnie egzogennym, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowan...
- dr Bartosz Kulczyński
- 22 sierpnia 2020
Cytrulina
Cytrulina jest aminokwasem niebiałkowym, wytwarzanym w organizmie człowieka. Odgrywa rolę w usuwa...
- dr Bartosz Kulczyński
- 27 sierpnia 2020
Leucyna
Leucyna to aminokwas egzogenny, którego organizm nie wytwarza, przez co musi zostać on dostarczon...
- dr Bartosz Kulczyński
- 25 lutego 2021
Spis badań i źródeł
- Orphanet - Hyperlysinemia. [dostęp: https://www.orpha.net/consor4.01/www/cgi-bin/Disease_Search.php?lng=EN&data_id=3353]
- Ovie SO. i wsp.: Lysine requirement and its effect on the body composition of Oreochromis niloticus fingerlings. Journal of Fisheries and Aquatic Science, 2013, 8, 94-100.
- Singh M. i wsp.: Medicinal uses of L-lysine: past and future. International Journal of Research in Pharmaceutical Sciences, 2011, 2, 4.
- Miro Smriga i wsp.: Oral treatment with L-lysine and L-arginine reduces anxiety and basal cortisol levels in healthy humans. Biomed Res, 2007, 28(2), 85-90.
- Vuvor F. i wsp.: Effect of lysine supplementation on hypertensive men and women in selected peri-urban community in Ghana. BMC Nutrition, 2017, 3, 67.
Masz pytanie?
Jeśli chciałbyś wiedzieć więcej na ten temat lub wiesz jak uzupełnić artykuł, napisz do nas. Nasi specjaliści udzielą Tobie szybkiej odpowiedzi i przeanalizują proponowane zmiany w treści.